آشنایی با علائم یائسگی در زنان و هر مرحله‌ای از آن

یائسگی چیست

دوران یائسگی به طور کلی به سه دوره تقسیم می‌شود. دوران پیش از یائسگی قبل از وقوع آخرین دوره قاعدگی و یا همان دوران طبیعی یائسگی در بدن زن اتفاق می‌افتد. علائم یائسگی پیش از موعدی که ممکن است زنان، آنان را در این دوران تجربه کنند عبارتند از تغییرات چرخه‌های قاعدگی، احساس گرگرفتگی یا تعریق شبانه و لکه‌بینی بین دوره قاعدگی که با اصطلاح علائم پیش از یائسگی نیز شناخته می‌شود. این حالت به مدت 6 ماه و یا بیشتر به طول می‌انجامد.

دوران یائسگی و بعد از آن معمولا در سنین 45 تا 55 سال آغاز می‌شود و باید به این نکته توجه داشته باشید که تا یک سال پس از آخرین دوره قاعدگی، دوران یائسگی شروع نمی‌شود. در طول دوران یائسگی دو هورمون استروژن و پروژسترونی که توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود متغییر خواهد بود چون تخمدان‌ها به طور کامل از بین می‌روند. بعد از ورود به این دوران هم علائم دیگری در زنان یائسه مشاهده می‌شود که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تراکم استخوانی در این دوران کاهش یافته و احتمال بروز ترک خوردگی و شکست استخوان افزایش می‌یابد.
• در طول این دوره، بدن به طور متفاوتی از انرژی استفاده می‌کند. بنابراین میزان سلول‌های چربی تغییر یافته و زنان به راحتی دچار افزایش وزن می‌شوند.
• یائسگی ممکن است در اثر جراحی هیسترکتومی یا عمل برداشتن رحم و یا جراحی حذف تخمدان‌های تولید کننده هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن زنان ایجاد گردد. در چنین مواردی اگر زنان بلافاصله تحت درمان‌های هورمونی قرار نگیرند، علائم یائسگی را تجربه خواهند کرد.
• زنانی که قصد بارداری ندارند باید قرص‌های پیشگیری از بارداری را به مدت 12 ماه کامل بعد از آخرین دوره قاعدگی مصرف کنند.

علائم یائسگی

البته باید به این نکته توجه داشت که علائم یائسگی در هر زنی متفاوت است چون استروژن در بخش‌های مختلف بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد و میزان آن بر روی علائم مشاهده شده تاثیرگذار خواهد بود. بعضی از زنان علائم کمتری را تجربه می‌کنند که به راحتی با تغییرات شیوه زندگی می‌توانند درمان شوند. برخی از زنان هم نیازی به درمان ندارند و تنها برخی از علائم می‌توانند مشکل‌ساز شوند.

1- تغییرات دوره قاعدگی از نشانه‌های یائسگی

این تغییرات ممکن است چندان هم عادی نباشند و یا ممکن است مانند گذشته منظم نباشند. ممکن است کوتاه بوده و یا بیشتر طول بکشند. خون‌ریزی‌ها نیز ممکن است کمتر از حد معمول یا بیشتر از آن باشند. اما به طور کلی با مشاهده علائم زیر می‌توانید نزد یک پزشک بروید:

• دوره‌های قاعدگی خیلی نزدیک به هم هستند
• خون‌ریزی سنگین وجود دارد
• دوره‌های قاعدگی بیش از یک هفته طول می‌کشد
• لکه‌بینی بین دوره‌ها وجود دارد
• دوره قاعدگی بدون خون‌ریزی یک سال به تاخیر افتاده است

2- تغییرات دمایی در زنان یائسه

بسیاری از خانم‌ها به سرعت گرم می‌شوند و این حالت ممکن است چندین سال بعد از یائسگی آنان همچنان ادامه داشته باشد. این احساس گرمای ناگهانی در بخش بالایی بدن و صورت مشهودتر است. لکه‌های قرمز ممکن است بر روی قفسه سینه، پشت و سینه ظاهر شوند. یک تعریق شدید و به دنبال آن لرزیدن از سرما ممکن است اتفاق بی‌افتد. این تغییرات دمایی ممکن است از خفیف تا شدید متغییر باشند تا جایی که با یک تعریق شبانه، فرد را از خواب بیدار کنند. بیشتر این افزایش دما بین 30 ثانیه تا 10 دقیقه طول می‌کشند. آن‌ها می‌توانند در طی یک ساعت چندین بار، چندین‌بار در طی روز و یا فقط یک یا دو بار در هفته رخ دهند.

3- واژن و کنترل مثانه در یائسگی

واژن ممکن است خشک‌تر شود که رابطه جنسی را با دشواری همراه سازد. عفونت واژن و عفونت مثانه در این شرایط می‌توانند رخ دهند. برخی از زنان ممکن است دچار حالت نامطلوب بی‌اختیاری ادراری شوند.

بیشتر بخوانید:

بی‌اختیاری ادراری چیست و چگونه می‌توان آن را کنترل کرد؟

4- خواب

در طول دوران میانسالی زنان دچار مشکلات خواب می‌شوند. که ممکن است نتوانند به راحتی به خواب بروند و یا سریع از خواب بر می‌خیزند. با بیدار شدن در اواسط شب ممکن است به خواب رفتن دوباره مشکل‌ساز شود و یا این که تعریق شبانه، فرد را از خواب بیدار کند.

5- رابطه جنسی در دوران یائسگی

فرد ممکن است احساس کند که نگرش او در مورد رابطه زناشویی تغییر کرده و دچار سردی در رابطه شود. در برخی از زنان هم به صورت برعکس، ممکن است که احساس کنند بعد از گذشت یک سال از آخرین دوره قاعدگی و عدم باروری، نسبت به رابطه جنسی آزادترند و نیازی به نگرانی در این مورد ندارند. البته باید در این مورد خاطر نشان کرد که اگرچه احتمال باروری در این چنین شرایطی وجود ندارد ولی احتمال ابتلا به عفونت‌های منتقله از راه جنسی همچنان وجود دارد و این احتمال از بین نمی‌رود.

6- تغییرات خلق و خوی در زنان یائسه

در طی این دوران فرد ممکن است احساس خستگی یا تحریک‌پذیری بیشتری را تجربه نماید. البته علت بروز چنین حالتی همچنان در هاله‌ای از ابهام‌ است.

7- تغییرات فیزیکی

اگرچه این تغییرات در همه زنان یکسان نیست ولی با این وجود احتمال کاهش توده عضلانی و جایگزینی آن با توده چربی وجود دارد. مشکلات حافظه، مفصل و گرفتگی‌های عضلانی و یا احساس سستی ممکن است به فرد دست بدهد که علت دقیق آن مشخص نیست.

علاوه بر تمامی موارد یاد شده برخی از زنان علائمی مانند سردرد و تپش قلب تجربه می‌کنند که به دلیل تغییر سطح هورمونی ایجاد می‌شود.

تشخیص یائسگی زودرس

اگر زنی علائم یائسگی زودرس را تجربه می‌کند پزشک احتمالا بعد از بررسی علائم، شرح حال و سابقه خانوادگی برای تشخیص قطعی یائسگی، آزمایشات خونی برای بررسی میزان هورمون تحریک کننده فولیکولی (FSH) و سطوح استرادیول (E2) برای رد کردن سایر علل ایجاد کننده این علائم، درخواست خواهد نمود.

منابع:

1. https://www.nia.nih.gov/health/what-menopause
2. http://www.menopause.org/for-women/sexual-health-menopause-online/changes-at-midlife