سارکوم کاپوسی؛ سرطانی مخصوص دستگاه‌های ایمنی ضعیف
در حال حاضر انواع و اقسام سرطان وجود دارند که در میان آن‌ها برخی شایع‌تر اند و برخی نیز جزو سرطان‌های نادر به حساب می‌آیند. نام این سرطان‌های نادر در خارج از دنیای پزشکان کمتر شنیده شده و کمتر کسی است که با آن‌ها آشنا باشد. یکی از این سرطان‌های نادر، سارکوم کاپوسی است که در این نوشتار به معرفی آن خواهیم پرداخت. در صورتی که می‌خواهید بیشتر در مورد این بیماری بدانید این نوشتار را تا به انتها دنبال کنید.
سارکوم کاپوسی چیست؟
سارکوم کاپوسی یک نوع سرطان است که در عروق خونی و عروق لنفاوی شکل می‌گیرد. تومورهای ناشی از این نوع سرطان معمولاً به صورت غده‌های بنفش بدون درد در سرتاسر پوست از جمله پوست پا و صورت ظاهر می‌شوند. البته این توده‌ها ممکن است حتی در دهان، روی آلت تناسلی و غدد لنفاوی نیز ظاهر شوند. در نوع شدید این سرطان، تومورها ممکن است دستگاه گوارش و ریه را نیز دربرگیرند.
علت اصلی سارکوم کاپوسی نوعی ویروس موسوم به هرپس ویروس انسانی تیپ 8 (HHV-8) است. این ویروس در افراد سالم، یعنی کسانی که از دستگاه ایمنی سالمی برخوردار هستند، موجب ایجاد هیچ عارضه‌ای نمی‌شود زیرا به خوبی توسط دستگاه ایمنی کنترل می‌شود، اما در افرادی که دستگاه ایمنی ضعیفی دارند این ویروس قادر به ایجاد بیماری سارکوم کاپوسی خواهد بود. بنابراین می‌توان گفت که بیماری سارکوم کاپوسی به طور معمول در بدن انسان‌های سالم ایجاد نمی‌شود و پیش‌زمینه‌ی ایجاد آن یک دستگاه ایمنی ضعیف است. به همین دلیل است که افراد مبتلا به ایدز، یعنی کسانی که به سبب ویروس اچ آی وی دستگاه ایمنی‌شان به شدت ضعیف شده، در خطر بیش‌تری برای ابتلا به بیماری سارکوم کاپوسی قرار دارند.
هم‌چنین کسانی که از پیوند عضو استفاده می‌کنند و مجبور می‌شوند که از داروهای مهارکننده‌ی سیستم ایمنی بدن جهت پیشگیری از رد پیوند مصرف کنند نیز از جمله افرادی هستند که در خطر ابتلا به بیماری سارکوم کاپوسی قرار دارند. البته در صورت بروز بیماری در این افراد، بیماری سارکوم کاپوسی نسبت به بیماری در بدن افراد مبتلا به ایدز ملایم‌تر است و ساده‌تر می‌توان آن را کنترل کرد.
جز این دو نوع، دو نوع دیگر از بیماری سارکوم کاپوسی وجود دارند. نوع سوم در میان مردم شرق اروپا و خاورمیانه دیده می‌شود و نوع چهارم در آفریقایی‌های حول و حوش استوا رایج‌تر است.
تشخیص سارکوم کاپوسی
مهم‌ترین کاری که برای تشخیص سارکوم کاپوسی انجام می‌گیرد، بیوپسی یا بافت برداری است. پزشک برای آن که تشخیص دهد که تومور پوستی مورد نظر از نوع سارکوم کاپوسی است یا نه مقداری از بافت را برداشته و در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار می‌دهد. اما برای تشخیص سارکوم کاپوسی داخلی از آزمایش‌های زیر استفاده خواهد شد:
- آزمایش خون مخفی در مدفوع: به واسطه‌ی این آزمایش می‌توان وجود خون در مدفوع را تشخیص داد، که نشانه‌ای از بروز بیماری سارکوم کاپوسی در دستگاه گوارش است.
- آزمایش اشعه ایکس: با استفاده از آزمایش اشعه ایکس قفسه سینه مورد بررسی قرار می‌گیرد تا هر گونه نشانه‌ی بروز سرطان سارکوم کاپوسی در ریه مشخص گردد.
- برونکوسکوپی: در این آزمایش، یک لوله نازک به نام برونکوسکوپ از طریق دهان یا بینی وارد ریه شده تا نشانه‌های این نوع سرطان در ریه تشخیص داده شوند.
- آندوسکوپی: در این آزمایش نیز یک لوله نازک با نام آندوسکوپ از طریق دهان وارد قفسه سینه شده تا مری و ریه توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند.
- کولونوسکوپی: در این آزمایش یک لوله نازک با نام کولونوسکوپ از طریق مقعد وارد روده شده و پزشک از طریق آن وضعیت روده را برای تشخیص سارکوم کاپوسی مورد بررسی قرار می‌دهد.
درمان سارکوم کاپوسی
درمانی مشخص و یکسان برای سارکوم کاپوسی وجود ندارد بلکه درمان این بیماری به موارد مختلفی بستگی دارد از جمله:
- نوع بیماری: به عنوان مثال درمان سارکوم کاپوسی مرتبط با ایدز متفاوت از سارکوم کاپوسی مرتبط با داروهای مهارکننده سیستم ایمنی در افراد گیرنده‌ی عضو است.
- تعداد و محل تومورها: این که تومور بر روی پوست ایجاد شده باشد یا مثلاً در دستگاه گوارش، تأثیر زیادی روی درمان سارکوم کاپوسی دارد.
- وضعیت سلامت عمومی بدن: سلامت عمومی بدن نیز در نوع درمانی که برای سارکوم کاپوسی استفاده می‌شود تأثیر دارد.
برای درمان سارکوم مرتبط با ایدز معمولاً از داروهای ضد ویروس استفاده می‌شود تا اثر ویروس اچ آی وی کمتر شده و هم‌چنین قدرت دستگاه ایمنی افزایش یابد.
برای افراد مبتلا به سارکوم کاپوسی ناشی از پیوند عضو یکی از درمان‌ها قطع مصرف داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی است. این امر به دستگاه ایمنی اجازه می‌دهد که در برخی موارد نسبت به مقابله با سرطان اقدام کند. هم‌چنین گاه این افراد باید کلاً داروهای‌شان برای دستگاه ایمنی را تغییر دهند و از نوع دیگری مصرف کنند که البته این امر فقط تحت نظر پزشک ممکن است.
برای درمان تومورهای کوچک پوستی نیز گاه از موارد زیر استفاده می‌شود:
- جراحی جزئی (برای برداشتن تومورهای پوستی)
- سوزاندن یا انجماد تومورها (کریوتراپی)
- تزریق وینبلاستین به تومورها
- استفاده از داروهای دارای ویتامین A (رتینوئیدها)
تومورهایی که در اثر این درمان‌ها از بین می‌روند ممکن است بعد از مدتی دوباره ظاهر شوند. در چنین شرایطی باید درمان تکرار شود و با استفاده از همان درمان قبلی نسبت به رفع آن‌ها اقدام گردد. گفتنی است که برای سارکوم کاپوسی در دستگاه گوارش و غدد لنفاوی معمولاً از شیمی درمانی برای درمان استفاده می‌شود.
سخن آخر
سارکوم کاپوسی یک نوع سرطان نادر است که فقط در افراد با سیستم ایمنی ضعیف بروز می‌کند زیرا ویروس آن در بدن افرادی که از سیستم ایمنی معمولی و فعال برخوردار هستند نمی‌تواند کاری انجام دهد و کاملاً توسط دستگاه ایمنی مهار می‌شود. افراد مبتلا به ایدز و کسانی که از داروهای مهارکننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
این نوع سرطان هم می‌تواند پوست را دربرگیرد و هم آن که اعضای داخلی از جمله ریه‌ها را درگیر سازد.
منابع:
مطالب مرتبط
آرش شمسی
آرش شمسی هستم. فلسفه می‌خوانم و می‌نویسم. ولی پیش از هر فلسفیدنی، بر سلامت می‌بایست متمرکز بود. چه آن‌که به قول شوپنهاور: «یک شاه بیمار از یک گدای سالم بدبخت‌تر است». امیدوارم آن‌چه که ترجمه می‌کنم، به کارتان بیاید.
I'm Arash Shamsi. A Writer. I write philosophy and live with philosophers. But health is more important than philosophy. In here, I translate the best articles about health, fitness and etc.
