هرآنچه که باید از ویروس HIV، وضعیت AIDS و افراد مبتلا به آن بدانیم

AIDS چگونه بروز می‌کند؟

AIDS مدتی بعد از ورود ویروس HIV (ویروس نقص ایمنی انسان) به بدن، به شرط مساعد بودن شرایط، می‌تواند بروز کند. این بازه زمانی، بین ورود ویروس HIV به بدن تا بروز احتمالی وضعیت AIDS گاهی ممکن است تا ده سال، یا حتی بیشتر، طول بکشد.

ویروس HIV پس از ورود به بدن به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند، هدف این ویروس‌ها نوعی از گلبول‌های سفید خون هستند که سلول‌های CD4 نام دارند و وظیفه محافظت از بدن در برابر هجوم میکرو ارگانیسم‌ها، بروز عفونت‌ها و سرطان‌های فرصت طلب را دارند.

به طور کلی، هرچه تعداد سلول‌های CD4 در خون کمتر باشد، سیستم ایمنی ضعیف‌تر می‌شود. چنانچه تعداد سلول‌های CD4 در هر میلی‌لیتر از خون به کمتر از 200 عدد برسد، گفته می‌شود وضعیت AIDS بروز کرده است.

وضعیت ایدز دارای دو فاز اولیه (حاد) و ثانویه (مزمن) است:

1- عفونت اولیه (HIV حاد)

بیشتر افراد یک تا دو ماه پس از ورود ویروس HIV به بدن علائمی شبیه به بیماری سرماخوردگی نشان می‌دهند، علائمی نظیر تب، سردرد، درد عضله و مفصل، راش، گلودرد، تورم غدد لنفاوی (بیشتر در ناحیه زیر گردن). لازم به ذکر است، اولین و مهم‌ترین نشانه ورود ویروس HIV به بدن تورم غدد لنفاوی است، اما هم‌چنین باید توجه داشت که تورم غدد لنفاوی همیشه دلیل بر وجود این ویروس در مایع لنف نیست و می‌تواند علل دیگری داشته باشد.

هم‌چنین لازم به یادآوری ست که گاهی ممکن است علائم خفیف باشند، اما در همین حال، تعداد ویروس در خون بالا است، و این همان دلیلی است که باعث افزایش سرعت تکثیر این ویروس در خون می‌شود. زیرا با نبود علائم جدی، اقدام درمانی صورت نمی‌پذیرد و ویروس با سرعت در خون تکثیر می‌شود.

2- عفونت بالینی پایدار (HIV مزمن)

این مرحله در برخی افراد خود را با تورم غدد لنفاوی نشان می‌دهد. اما به طور کلی، این مرحله از وضعیت ایدز نشانه مشخصی ندارد. در این مرحله ویروس HIV درحال آلوده کردن گلبول‌های سفید خون می‌باشد. از آنجایی که وظیفه گلبول‌های سفید، دفاع از بدن در برابر عفونت‌ها می‌باشد، سیستم ایمنی بدن در این وضعیت در حال ضعیف شدن است. با ادامه روند ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، مرحله جدیدی از وضعیت ایدز خود را نشان می‌دهد.

بروز عفونت یا سرطان در پی ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن توسط ویروس HIV

همچنان که سیستم ایمنی در حال ضعیف‌تر شدن می‌باشد ممکن است بدن در بخش‌های مختلف دچار عفونت شود، از جمله می‌توان به بروز قارچ در ناحیه دهان اشاره کرد، یا نشانه‌هایی همچون تب، خستگی، تورم غدد لنفاوی، اسهال، و کاهش وزن مشاهده شود.

در پی ضعف سیستم ایمنی، بروز برخی عفونت‌ها و سرطان‌ها ممکن است منجر به مرگ افراد شود. در اینجا یادآوری این نکته ضروری ست که ایدز به خودی خود یک بیماری تلقی نمی‌شود، بلکه مرحله‌ای است بین ورود ویروس HIV به بدن و سپس بروز برخی عفونت‌ها و سرطان‌ها. سیکل عملکرد این ویروس به ترتیب زیر است:

ورود ویروس HIV به بدن
ضعف سیستم ایمنی (وضعیت ایدز)
بروز عفونت و سرطان
مرگ

HIV چگونه منتشر می‌شود؟

برای آلوده شدن به ویروس HIV باید خون، مایع منی یا ترشحات واژن از فردی که آلوده به ویروس HIV است وارد بدن شما شود. این انتقال به روش‌های زیر ممکن است اتفاق بیافتد:

رابطه جنسی دهانی، مقعدی، یا واژینال با فرد آلوده، به صورتی که خون، منی، یا مایع واژینال فرد آلوده به بدن شما منتقل شود.
دریافت خون از فرد آلوده در روند انتقال خون در بیمارستان
استفاده از سرنگ آلوده به صورت مشترک، افرادی که دارو یا مواد مخدر را به صورت تزریقی دریافت می‌کنند، چنانچه از سرنگ یا سوزن آلوده به ویروس HIV استفاده کنند، ویروس به بدن آن‌ها منتقل خواهد شد.
انتقال از مادر به فرزند، مادرانی که طی دوران بارداری یا شیردهی به ویروس HIV آلوده باشند می‌توانند این ویروس را در مراحل مختلف، بارداری، زایمان، شیردهی، به جنین یا نوزاد خود منتقل کنند.

نکاتی مهم در رابطه با انتشار ویروس ایدز در بدن

افراد آلوده به ویروس HIV، چنانچه در زمان برقراری رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنند، احتمال انتقال این ویروس، و ویروس‌های مشابه را که اصطلاحا به صورت پینگ پنگ منتقل می‌شوند، به میزان زیادی کاهش می‌دهند. عفونت‌هایی که عامل آن‌ها میکرو ارگانیسم‌هایی هم‌چون ویروس HIV (عامل ایدز)، ویروس HCV (عامل هپاتیت)، باکتری گنوکوک (عامل عفونت سوزاک) هستند، که می‌توانند از طریق رابطه جنسی به شریک جنسی منتقل شوند، اصطلاحا پینگ پنگ نامیده می‌شوند. بنابراین، استفاده از کاندوم در به حداقل رساندن انتقال این عوامل میکروبی بسیار تاثیرگذار است.

امروزه، با توجه به آزمایشات دقیقی که بر روی خون‌های اهدایی در مراکز انتقال خون صورت می‌گیرد، احتمال استفاده از خون آلوده برای افراد نیازمند به خون به حداقل رسیده است.

مادرانی که طی دوران بارداری یا شیردهی خود آلوده به ویروس HIV هستند، چنانچه در این دوران تحت مراقبت‌های پزشکی قرار داشته باشند، ویروس HIV به جنین یا نوزاد آن‌ها انتقال نخواهد یافت. بنابراین، زنان آلوده به ویروس HIV، با قرار گرفتن تحت نظر پزشک، می‌توانند باردار شوند و کودکی سالم به دنیا آورند.

به طور کلی، انتقال ویروس HIV، محدود به جنس، سن، نژاد، یا گرایش جنسی به خصوصی نمی‌باشد. اما، انتقال این ویروس در مردان همجنس‌گرا بیش از سایر گروه‌ها می‌تواند رخ دهد. هم‌چنین، احتمال آلوده شدن به این ویروس در افرادی که بیش از یک شریک جنسی دارند افزایش می‌یابد.

افرادی که در ناحیه تناسلی دارای زخم می‌باشند (در پی ابتلا به برخی عفونت‌ها) در معرض خطر آلوده شدن به این ویروس قرار دارند. در واقع، این زخم مانند دری گشوده راه ورود ویروس به داخل بدن را باز می‌کند. هم‌چنین، مطالعات نشان داده است در مردانی که ختنه نکرده‌اند احتمال انتقال ویروس HIV بالاتر است.

چه کسانی به ویروس HIV مبتلا نمی‌شوند؟

داشتن روابطی عادی با افراد آلوده به ویروس HIV، همچون صحبت کردن، دست دادن، بغل کردن، بوسیدن، ورزش کردن و ... موجب انتقال این ویروس نمی‌شود. بنابراین افراد آلوده به ویروس HIV می‌توانند به راحتی در جامعه حضور یابند و روابط عادی خود را حفظ کنند.

هرچند این افراد، به دلیل داشتن سیستم ایمنی ضعیف، باید مراقب دریافت عوامل عفونی از محیط اطراف خود باشند. هم‌چنین، ویروس HIV از طریق هوا، آب، یا نیش حشرات قادر به انتقال و آلوده سازی نمی‌باشد.