آیا توده بیضه همواره علامت سرطان بیضه است؟

در این نوشتار تمرکز ما بر روی توده بیضه است. علل، علائم و درمان توده بیضه را مورد بحث قرار خواهیم داد و هم‌چنین خواهیم گفت که چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد. اما پیش از آن که بحث اصلی در ارتباط با توده بیضه را آغاز کنیم باید به این نکته اشاره داشته باشیم که توده بیضه همواره نشانه‌ای از سرطان بیضه نیست، بلکه حتی اکثر توده‌های بیضه بی‌خطر هستند.

توده بیضه چیست؟

همان طور که از نام توده بیضه مشخص است، توده بیضه توده‌ای است که در بیضه وجود دارد. این توده ممکن است در اثر تجمع مایع، عفونت و یا تورم پوست و رگ به وجود آید. در بالا گفته شد که اکثر توده‌های بیضه بی‌خطر هستند اما در کل کم نیستند مواردی هم که می‌توانند نشان از وضعیتی خطرناک داشته باشند.

علل توده بیضه

علل متعددی ممکن است موجب بروز توده بیضه شوند از جمله:

1- کیست:

کیست معمولاً یک کیسه‌ی پر از مایع است که در صورت لمس مانند یک توده‌ی کوچک و سخت به نظر می‌رسد. کیست‌ها می‌توانند در هر نقطه از بدن ایجاد شوند و معمولاً هم بی ضرر هستند.

2- واریکوسل:

پیچ‌خوردگی رگ‌های بالای بیضه را واریکوسل می‌نامند.

3- هیدروسل:

تجمع مایع در کیسه بیضه را به عنوان هیدروسل می‌شناسند.

4- پیچ‌خوردگی بیضه:

پیچ‌خوردگی بیضه یک وضعیت اورژانسی و جدی است که نیاز به درمان فوری دارد. افرادی که به پیچ‌خوردگی بیضه دچار می‌شوند معمولاً درد شدید را تجربه می‌کنند که به دنبال این درد ممکن است تورم در بیضه و استفراغ نیز تجربه شود.

5- اپیدیدیمیت:

اپیدیدیمیت دلالت بر وضعیتی دارد که فرد در اپیدیدیم خود احساس درد می‌کند. اپیدیدیم لوله‌ای است که پشت هر یک از تخم‌ها قرار داشته و وظیفه‌اش حمل اسپرم است.

6- سرطان بیضه:

خطرناک‌ترین علت توده بیضه سرطان بیضه است.

خودآزمایی برای تشخیص توده بیضه

شناخت بدن و آگاهی از هر گونه تغییری می‌تواند امری مهم در روند مدیریت سلامت بدن باشد. در همین راستا بررسی بیضه برای آگاهی از هر گونه تغییر در آن می‌تواند جهت اطمینان از نبودن توده بیضه و یا تشخیص زودهنگام آن مفید باشد. برای انجام خودآزمایی جهت تشخیص توده بیضه، بهترین زمان زمانی است که بدن گرم است و فرد احساس آرامش دارد. در این زمان بهتر می‌توان هر گونه مورد غیرمعمول را تشخیص داد. برای این کار:

1. رو به روی آینه بایستید.
2. در آینه به بیضه‌ها نگاه کنید تا اگر تورمی در آن‌ها بود بتوانید تشخیص دهید.
3. سپس دو انگشت را در زیر بیضه‌ها قرار دهید و آن‌ها را کاملاً دقیق مورد بررسی قرار دهید.

بهتر است هر مرد از آغاز سن بلوغ همواره هر یک ماه یک بار بیضه‌ها را مورد بررسی قرار دهد.

کِی باید به پزشک مراجعه شود؟

هر کس به محض یافتن توده در بیضه باید حتماً هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کند، چرا که بدون بررسی پزشک نمی‌توان گفت که توده‌ی مورد نظر سرطانی است یا نه.

تشخیص توده بیضه

در وهله‌ی اول پزشک بیضه‌ها را به صورت فیزیکی مورد بررسی قرار می‌دهد. او ممکن است در برخی مواقع از تابانیدن نور بر روی بیضه‌ها جهت تشخیص توده بیضه استفاده کند. در برخی موارد نیز دیده شده که پزشک استفاده از سونوگرافی را تجویز کرده است.

درمان توده بیضه

در بالا گفته شد که چه مواردی ممکن است موجب بروز توده بیضه شوند. بنابراین با در نظر داشتن آن موارد می‌توان گفت که تمامی توده‌های بیضه به درمان نیاز ندارند و هم‌چنین بسته به علت، نوع درمان نیز متفاوت است.

مثلاً اگر توده بیضه ناشی از کیست باشد، نیازی به درمان ندارد. کیست‌ها معمولاً خود به خود از میان می‌روند. اگر کیست همراه با درد باشد بهتر است از دستمال مرطوب گرم جهت کاهش درد و تورم استفاده شود. در صورتی هم که کیست عفونی شود باید از داروهای ضد عفونت استفاده گردد.

البته پزشکان می‌توانند کیست را تحت بی‌حسی موضعی از بین ببرند، اما با این حال معمولاً اقدامی برای حذف کیست‌ها نمی‌شود زیرا هم بی‌ضرر هستند و هم آن که به طور خود به خود از بین می‌روند. افراد مبتلا به واریکوسل یا هیدروسل که علامتی را تجربه نکرده‌اند، معمولاً به درمان نیاز ندارند. البته در برخی مواقع اقدام به حذف هیدروسل یا تجمع مایع می‌شود.

برای درمان واریکوسل نیز گاه از جراحی استفاده می‌شود. این جراحی به منظور متوقف کردن جریان خون در رگ‌های متورم است. پیچ خوردگی بیضه نیز که حتماً به درمان فوری نیاز دارد و اپیدیدیمت نیز معمولاً با مصرف داروهای ضد عفونت تحت درمان قرار می‌گیرد.

اما مهم‌ترین و خطرناک‌ترین علت توده بیضه، یعنی سرطان بیضه، به درمان جدی نیاز دارد. درمان سرطان بیضه نیز بسته به مرحله‌ی سرطان متفاوت خواهد بود.

در برخی مواقع از پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. گاه در یک فرد نیز برای برداشتن توده به عمل جراحی نیاز پیدا می‌شود. در مواقع خطرناک‌تر بخشی از بیضه‌ها یا کلاً بیضه‌ها از بدن جدا می‌شوند تا از رشد و گسترش سلول‌های سرطانی جلوگیری به عمل آید. در چنین شرایطی از ایمپلنت برای جایگزینی استفاده می‌شود که البته این امر باروری فرد را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

سخن آخر

توده بیضه همواره خطرناک نیست و حتی در اغلب موارد بی‌خطر است. خیلی کم وجود دارند توده‌هایی که نشانه‌ای از سرطان بیضه هستند. با این حال، هر فردی که در بیضه‌های خود توده تشخص داد باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کند تا در اولین فرصت بیضه‌ها از لحاظ وجود توده بیضه مورد بررسی قرار گیرند.

منابع:

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/321980.php