سرطان پوست نوعی بیماری است که در آن پوست، به دلیل وجود سلولهای بدخیم سرطانی تغییر رنگ و تغییر شکل میدهند. انواع مختلفی از این سرطان وجود دارد ولی یکی از خطرناکترین آنها است. سرطانهای پوستی پایین تنه و مقعدی شایعتر هستند ولی مثل ملانوما خطرناک نیستند. آنها میتوانند در همه جای بدن ایجاد شوند، اما به احتمال زیاد در صورت، سر و گردن شکل میگیرند.
انواع مختلفی از سرطان پوست وجود دارد که شایعترین آنها: کارسینوم سلول سنگفرشی، سرطان سلولی فلسی و ملانوما هستند.
از علائم سرطان پوست میتوان به وجود خال با رنگ غیرطبیعی، رشد شدید خال پوستی، وجود ضایعاتی روی پوست که باعث درد، خارش، سوزش و تورم شدید میشوند، اشاره کرد. همچنین شایعترین نشانه سرطان پوست وجود خال صورتی یا قهوهای است. گرههای لنفاوی بزرگ نیز میتوانند سرطان پوست را نشان دهند. گرههای لنفاوی مجموعههای کوچک از سلولهای ایمنی زیر پوست هستند. بسیاری از آنها در ناحیه گردن، کشاله ران و زیر بقل هستند.
سرطان کارسینوم سلول بازال (پایه) ممکن است شبیه به یک خال یا جوش مسطح که رنگ پریده یا زرد است باشد. این جوش اغلب با خارش همراه است. یا زخمهایی که ممکن است پوسته پوسته و متورم شوند ولی بهبود نیابند. نمونهای از سلول کارسینوم بازال را در شکل زیر مشاهده میکنید.
از نشانههای سرطان کارسینوم سلول سنگفرشی میتوان به وجود یک جوش قرمز خشن یا مقعدی که ممکن است پوسته پوسته شود یا خونریزی کند، اشاره کرد. رشد این جوش به سمت بالا اتفاق میافتد. زخمهای باز که ممکن است پوسته ریزی داشته باشند. خالی که به نظر شبیه زگیل است و سریع رشد میکند. انجمن سرطان آمریکا توصیه میکند که اگر کسی علائم زیر را داشته باشد، حتما باید با پزشک تماس بگیرد:
ملانوما melanoma خطرناکترین نوع سرطان پوست است. لکههای قهوهای در بدن و خالها معمولا بیضرر هستند. با این حال، اولین علامت ملانوما ممکن است با ایجاد یک خال غیرعادی رخ دهد.خالهایی که سرطانی هستند به صورت نامتقارن و نامنظم میباشند که نشانه اولیه ملانوم است.
لبههای خالهای خوشخیم صاف هستند. اما لبههای ملانوما، ناهموار و تکه تکه است. خالهای خوشخیم معمولا قهوهای هستند اما خالهای ملانوما علاوه بر رنگ قهوهای مایل قرمز، قهوهای سوخته یا خالهای سفید مایل به قرمز و یا آبی مایل به سفید است.
قطر خالهای خوشخیم معمولا کوچکتر از خالهای خطرناک است. این خالها معمولا حدود 6 میلیمتر قطر دارند. اگر خال شروع به تغییر کرد این هشدار محسوب میشود. این تغییرات شامل تغییر رنگ و بزرگ شدن ارتفاع خال میباشد و ممکن است پس از مدتی دچار خونریزی،خارش و یا پوسته پوسته شدن در ناحیه سرطانی شود.
این شکل از سرطان بسیار نادر است و در رگهای خونی پوست ایجاد میشوند و باعث ایجاد پلاکهای قرمز یا بنفش روی پوست یا غشاهای مخاطی میشود. سارکوم كاپوسی عمدتا در افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف مانند افراد مبتلا به ایدز و افرادی كه داروهایی مخصوص بعد از پیوند مصرف میکنند بیشتر است.
سارکوم کاپوسی؛ سرطانی مخصوص دستگاههای ایمنی ضعیف
کارسینوم سلول مرکل، نوعی سرطان نادر است که در آن سرعت رشد و گسترش بافتهای سرطانی در پوست دو برابر میشود.
این نوع سرطان غیرمعمول و تهاجمی از غدد چربی پوست تشکیل شده است. سرطانهای غدد سباسه یا چربی که معمولا به عنوان گرههای سخت و بدون درد دیده میشوند، میتوانند در هر کجای بدن دیده شوند، اما اغلب در پلکها اتفاق میافتد.
پزشک با بررسی سوابق و معاینه خال و بررسی گرههای لنفاوی و اندازه آن، سرطان پوست را تشخیص میدهد. همچنین پزشک میتواند با دستگاه درماتوسکوپ، خالها را از نزدیک بررسی کند. گاهی با یک سوزن کوچک از خال نمونهبرداری میکنند و به آزمایشگاه میفرستند.
پزشک معمولا سلولهای بازال و سلولهای سنگفرشی را با جراحی از بین میبرد.
پرتو درمانی پس از جراحی بسیار مهم و ضروری است.
مهمترین عوامل خطر برای ملانوم، قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش است. این اشعه باعث آسیب به DNA سلولهای پوست میشود.
فردی که بیش از صد خال در بدن خود دارد احتمال بیشتری دارد که به ملانوما مبتلا شود. خطر ابتلا به ملانوم در افرادی که پوست نازکتری دارند و به راحتی آسیبپذیر هستند بیشتر است.
حدود 10 درصد از افرادی که در خانواده سابقه سرطان پوست دارند ممکن است مبتلا به سرطان پوست شوند.