قرص هیوسین چیست و چه کاربرد و عوارضی دارد؟

قرص هیوسین یک داروی مسکن برای بهبود گرفتگی‌های شکمی مرتبط با بیماری سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) می‌باشد. البته قرص هیوسین برای درد قاعدگی و گرفتگی‌های مثانه نیز مفید می‌باشد. باید به این نکته دقت نمود که این دارو با نام اختصاصی هیوسین بوتیل بروماید متفاوت از قرص هیوسین هیدروبروماید مصرفی برای پیشگیری از بیماری حرکت می‌باشد.

قرص هیوسین چیست؟

این دارو با آرام نمودن حرکات شکمی، قادر است درد‌های شکمی را برطرف نماید. از طرفی این دارو در زمره داروهای سریع الاثر بوده و ظرف مدت 15 دقیقه می‌تواند به تسکین درد کمک نماید. از قرص هیوسین دو داروی جانبی مختلف تولید گردیده است که یکی تسکین دهنده درد مربوط به سندرم روده تحریک‌پذیر بوده و دیگری به عنوان یک داروی ضد درد و ضد گرفتگی تجویز می‌گردد.

موارد مصرف قرص هیوسین

بهتر است در مصرف این دارو به نکات زیر توجه کنید:

• مصرف این دارو برای افراد بزرگسال و بالای 6 سال بی‌خطر بوده ولی باید از دادن آن به کودکان زیر 6 سال به شدت اجتناب گردد.
• اگر چه مسکن برای سندرم روده تحریک‌پذیر از این دارو وجود دارد ولی نباید به مصرف کودکان زیر 12 سال مبتلا به این بیماری برسد.

این دارو در چه مواردی نباید مصرف گردد؟

• وجود آلرژی به قرص هیوسین یا داروهای دیگری از این خانواده
• ابتلا به نوع نادری از آب سیاه یا گلوکوم با زاویه بسته (قرص هیوسین می‌تواند فشار درون چشم را تشدید نموده و شرایط این بیماری را تشدید نماید)
• داشتن شرایطی مانند روده بسیار بزرگ شده
• ابتلا به بیماری میاستنی گراویس (بیماری با ضعف عضلانی و خستگی زودهنگام)

احتیاط قبل از مصرف هیوسین

در صورتی که هر یک از شرایط زیر در شما وجود دارد بهتر است قبل از مصرف قرص هیوسین، این شرایط را با پزشک خود در میان بگذارید:

• ناتوانی در هضم برخی از قندها (این دارو حاوی قند می‌باشد)
• بارداری، قصد بارداری و یا دوران شیردهی
• ضربان قلب بسیار سریع و یا دیگر مشکلات قلبی (این دارو می‌تواند باعث تپش قلبی گردد)
• وجود مشکلات دفع ادرار (وجود مشکلات پروستات در مردان)
• وجود مشکلات انسدادی روده با علائمی مانند دردهای شدید شکمی و مشکلات دفع به همراه داشتن حس بیماری (حالتتهوع و استفراغ)
• پرکاری تیروئید
• داشتن دمای بدنی بالای 38 درجه سانتی گراد
• داشتن مشکلات هضم مثل رفلاکس معده، یبوست شدید یا کولیت روده (بیماری التهابی روده)

در شرایط زیر از مصرف داروی تزریقی هیوسین اجتناب کنید:

• در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند هپارین و وارفارین
• مشکلاتی مانند تپش قلب بالا
• وجود نارسایی قلبی
• وجود آنژین
• تنگ شدگی مجاری گوارشی

در صورتی که قصد خرید و مصرف بدون نسخه قرص هیوسین را دارید بهتر است نکات زیر را قبل از مصرف این دارو مد نظر قرار داده و در مورد شرایط خود و مصرف این دارو از پزشک خود سوال کنید:

• افراد بالای 40 سال
• مشاهده اخیر خون در مدفوع
• وجود احساس بیماری مانند حالت تهوع و استفراغ
• کاهش اشتها یا از دست دادن وزن
• احساس خستگی یا رنگ پریدگی
• لکه بینی و یا مشاهده ترشحات غیرطبیعی واژن
• مشکوک به وجود مسمومیت غذایی (به خصوص داشتن سفر خارج از کشور اخیر)

نحوه مصرف هیوسین

داروی هیوسین تزریقی دارای مقادیر معمول 10 تا 20 میلی‌گرم می‌باشد که می‌تواند به صورت داخل عضلانی، داخل وریدی و یا زیر جلدی تزریق گردد. حداکثر دوز روزانه 100 میلی‌گرم می‌باشد.

دز مصرفی معمول برای دردهای شکمی بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال به ‌صورت ۲ قرص در چهار نوبت روزانه می‌باشد.

در کودکان 6 تا 11 سال دوز مصرفی شامل یک قرص در سه نوبت در طی روز می‌باشد.

دز مصرفی معمول قرص هیوسین برای بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال با علائم مربوط به سندرم روده تحریک‌پذیر، شامل ۱ قرص در سه نوبت در طی روز خواهد بود.

در صورت نیاز می‌توان ۲ قرص در چهار نوبت شبانه‌روز مصرف کرد.

توجه داشته باشید که مصرف داروی هیوسین برای کودکان زیر ۱۲ سال با علائم سندرم روده تحریک‌پذیر توصیه نمی‌گردد.

زمان مصرف دارو

معمولا قرص هیوسین برای دل پیچه و درد‌های قاعدگی در زمان بروز آن‌ها باید مورد مصرف قرار گیرد. از آن جایی که این دارو باعث بروز ناراحتی‌های شکمی نمی‌شود، بنابراین می‌توان آن را قبل از غذا و یا همراه با غذا مصرف نمود.

فراموشی دوز دارو

در صورتی که مصرف یک نوبت از این دارو را فراموش کردید به محض یادآوری می‌توانید آن را مصرف کنید. در صورتی دوز بعدی فرا رسیده باشد بهتر است از دوز فراموش شده صرف نظر نموده و دوز بعدی را مصرف کنید. نیازی به دو برابر کردن دوز مصرفی نیست.

مصرف بیش از حد دوز دارو

اگر یک دوز دارو به صورت دو برابر مصرف گردید، جای نگرانی نخواهد بود ولی برای اطمینان خاطر می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.

عوارض جانبی قرص هیوسین

همانند تمامی دارو‌ها این قرص نیز می‌تواند برای برخی از افراد با برخی عوارض جانبی همراه گردد. برخی از عوارض جانبی معمول عبارتند از:

• خشکی دهان
• یبوست
• تاری دید موقتی
• تپش قلب
• کاهش توانایی عرق کردن
• اسهال
• سرگیجه
• حالت تهوع
• گُر گرفتگی

عوارض جانبی شدید

اگر چه احتمال بروز این عوارض ناچیز می‌باشد ولی بهتر است در صورت بروز هر یک از این مشکلات مصرف دارو را قطع نموده و به پزشک خود مراجعه کنید:

• قرمزی و درد شدید چشم‌ها یا کاهش بینایی (این حالت می‌تواند به دلیل بالا رفتن فشار چشم ایجاد شود)
• مشکل و ناراحتی هنگام ادرار کردن
• سرگیجه و احساس سبکی سر در هنگام بلند شدن از حالت نشسته و یا خوابیده
• بثورات پوستی و خارش پوست
• تنگی نفس

در موارد بسیار نادر نیز فرد ممکن است دچار واکنش آلرژیک گردد. برخی از علائم مربوط به واکنش آلرژیک یا آنافیلاکسی عبارتند از:

• بروز التهابات پوستی مانند خارش، ورم، قرمزی یا حالت پوسته پوسته شدن
• خس‌خس سینه
• احساس گرفتگی و فشار در قفسه سینه یا گلو
• بروز مشکلاتی در تنفس یا حرف زدن
• ورم دهان، صورت، لب‌ها، زبان یا گلو

در صورت بروز هر یک از این علائم سریعا با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.

راه‌های مقابله با عوارض جانبی

1- خشکی دهان:

برای برطرف نمودن این حالت می‌توانید از آب نبات‌های بدون قند استفاده نموده و یا آدامس بدون شکر بجویید.

2- یبوست:

برای مقابله با مشکلات گوارشی آزاردهنده مانند یبوست بهتر است مصرف مواد غذایی فیبر دار مانند میوه و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانید. مصرف مایعات را افزایش داده و ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی داشته باشید.

3- تاری دید:

بهتر است از رانندگی کردن در چنین شرایطی به شدت اجتناب کنید. در صورتی که مشکل تاری دید شما تا دوز بعدی مصرف دارو مرتفع نشد، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.

4- تپش قلب:

بهتر است تنها در صورتی اقدام به مصرف این دارو کنید که می‌توانید برخی از عوارض جانبی آن مانند تپش قلب را با دراز کشیدن و یا آرام نشستن در جایی برطرف کنید. بهتر است در حین مصرف این دارو از محصولات کافئینی مانند چای و قهوه اجتناب نموده و سیگار نکشید.

تداخل دارویی

قرص هیوسین با برخی از داروها تداخل داشته و می‌تواند دچار افزایش یا کاهش اثرات این دارو گردد:

برخی از داروها مانند متوکلوپرامید و دومپریدون در صورت مصرف هم زمان با این دارو ممکن است اثرات یکدیگر را خنثی نمایند.

برخی از داروها در صورت هم زمانی می‌توانند اثرات این دارو را تشدید نموده، بنابراین نباید با هم مصرف گردند مانند:

• کدئین
• داروهای مخصوص آلرژی مثل آنتی‌هیستامین
• برخی داروهای افسردگی مثل آمیتریپتیلین
• برخی داروهای مخصوص مشکلات روانی مثل اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی مثل کلوزاپین یا کلرپرومازین
• آمانتادین (که برای بیماری‌های پارکینسون تجویز می‌شود)
• کینیدین یا دیزوپرامید (داروهای مخصوص بیماری‌های قلبی)
• برخی داروهای استنشاقی آسم شامل سالبوتامول، ایپراتروپیوم و تیروتروپین

بهتر است در مورد انتخاب اشکال دارویی تزریقی یا قرص، پزشک تصمیم گیرنده باشد. این تصمیم گیری براساس شرایط فردی صورت خواهد گرفت.

منابع:

1. https://www.rexall.ca/articles/view/3520/Hyoscine-Butylbromide-injection
2. https://www.nhs.uk/medicines/buscopan-hyoscine-butylbromide/