روش‌های پیشگیری و درمان حاملگی طول کشیده که مادران باردار باید بدانند
حاملگی طول کشیده چیست
حاملگی طول کشیده، شرایطی است که در آن کودک هنوز پس از 42 هفته بارداری، یعنی دو هفته پس از 40 هفته‌ی نرمال بارداری متولد نشده است. حاملگی طول کشیده می‌تواند برای مادر و نوزاد، مخاطراتی همچون سوءتغذیه جنین را به همراه داشته باشد.
پس از 42 هفته بارداری، جفت، که کودک را با مواد مغذی و اکسیژن خون مادر تغذیه می‌کند، شروع به پیر شدن می‌کند و در نهایت خواهد مرد. برخی مشکلات مانند سندرم آسپیراسیون مكونیم (meconium aspiration syndrome) ممکن است بر اثر حاملگی طول کشیده به وجود آید.
این سندرم زمانی اتفاق می‌افتد که جنین، ماده مدفوع مانندی را که تا قبل از تولد نباید بیرون ریخته شود بیرون ریخته و شروع به تنفس آن می‌کند. مدیریت حاملگی طول کشیده یکی از چالش‌هایی است که پزشکان متخصص زنان و زایمان همواره با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. زیرا تشخیص اینکه چه کسی به سزارین نیاز دارد و چه کسی هنوز فرصت دارد امری بسیار دشوار است. شواهد نشان داده‌اند که احتمال وقوع حاملگی طول کشیده چیزی در حدود 3 تا 12 درصد است.
علل حاملگی طول کشیده
عوارضی که این مشکل می‌تواند برای جنین، نوزاد و مادر به همراه داشته باشد همواره دست کم گرفته شده است. هنوز به خوبی مشخص نشده که چرا برخی از زنان دچار این عارضه می‌شوند، گرچه چاقی، عوامل هورمونی و عوامل ژنتیکی را می‌توان در این امر دخیل دانست.
گاهی اوقات نیز اشتباه در تاریخ حاملگی ممکن است باعث شود که زنان تصور نمایند که به این عارضه مبتلا شده‌اند. علاوه بر این اگر بارداری‌های قبلی یک زن بیش از 42 هفته طول کشیده باشند، این احتمال وجود دارد که آن زن در بارداری‌های بعدی نیز با این مشکل مواجه شود.
اما در حاملگی‌هایی که تاریخ دقیق بارداری کاملا مشخص شده، علت حاملگی طول کشیده چندان مشخص نیست. عوامل متعددی می‌تواند یک زن را در معرض این عارضه قرار دهد که عوامل ژنتیکی نیز جزء آن‌ها هستند. علاوه بر این یکی از مطالعاتی که اخیرا انجام شده نشان داده که خطر ابتلا به حاملگی طول کشیده در زنانی که خودشان به واسطه چنین حاملگی‌ای به دنیا آمده‌اند بیشتر است.
علاوه بر این جنین پسر، عوامل هورمونی و چاقی نیز در این موضوع دخیل هستند. به طور کلی حاملگی زنان چاق بیشتر از زنانی که از لحاظ شاخص توده بدنی BMI نرمال در نظر گرفته می‌شوند، طول می‌کشد.
خطراتی که حاملگی طول کشیده، جنین را تهدید می‌کند
1- مرگ جنین یا نوزاد
میزان به دنیا آمدن فرزند مرده و یا مرگ جنین در بارداری‌هایی که بیش از 42 هفته طول بکشند افزایش می‌یابد. با این حال، این خطر نسبتا اندک بوده و 4 تا 7 مرگ در هر 1000 زایمان را در بر می‌گیرد.
2- افزایش سایز بدن
از آنجا که در حاملگی طول کشیده، جنین همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد احتمالا به عوارضی نظیر اندازه بزرگتر بدن و بزرگی جثه مبتلا خواهد شد. عوارض چنین مشکلی ممکن است شامل طول کشیدن زایمان، مشکل عبور از کانال تولد و آسیب‌های زایمانی به عنوان مثال، شکستگی استخوان یا آسیب عصبی باشد.
3- بلوغ ناهنجار جنینی
وزن بعضی از جنین‌ها پس از تاریخ تولد، دیگر افزایش پیدا نمی‌کند. سندرم "بلوغ ناهنجار" یا "بلوغ دیررس" به جنین‌هایی اشاره دارد که معمولا به علت مشکلات موجود در رابطه با انتقال خون به جنین از طریق جفت، دچار سوتغذیه می‌شوند.
پس از تولد، این نوزادان ممکن است ظاهر متفاوتی داشته باشند. بازوها و پاهایشان لاغر و ظریف باشد و پوست‌شان به ویژه در ناحیه ران‌ها و باسن شل و وارفته باشد. موهایشان بلندتر و ضخیم‌تر است و ناخن‌هایشان هم بلند می‌باشد. چشم‌هایشان معمولا به شدت باز است و بسیار هشیار هستند.
4- سندرم آسپیراسیون مكونیم
خطراتی که حاملگی طول کشیده، مادر را تهدید می‌کند
خطرات موجود برای مادر به اندازه بزرگتر جنین در حاملگی طول کشیده باز می‌گردد و شامل مشکلاتی است که در هنگام زایمان به وجود خواهد آمد و شامل، افزایش آسیب به میاندوراه (از جمله واژن، لگن و رکتوم) می‌باشد.
علاوه بر این زایمان از طریق سزارین نیز خطرات مرتبط با خون‌ریزی، عفونت و آسیب به اندام‌های جانبی را افزایش خواهد داد. خون‌ریزی پس از زایمان نیز یکی دیگر از عوارض جانبی است که مادران را تهدید می‌کند.
مدیریت حاملگی طول کشیده
هدف از مدیریت بارداری در حاملگی طول کشیده، جلوگیری از عوارض شدید این مشکل و به دنیا آوردن یک کودک سالم است. مدیریت حاملگی طول کشیده شامل اطمینان از:
- حاملگی نرمال و سلامت کلی پزشکی
- شرح دقیق شرایط
- تحمل فرد نسبت به داروها، روش‌ها یا درمان‌های خاص
- شرایط مورد انتظار
- نظر یا ترجیحات شما
روش‌های درمانی برای حاملگی طول کشیده
گرفتن تست‌های منظم از مادر و جنین اغلب در حاملگی طول کشیده برای نظارت بر نشانه‌ها و علائم توصیه می‌شود. برخی از راه‌های تشخیص مشکلات بالقوه عبارتند از:
1- ردیابی حرکات جنین
ردیابی حرکات و ضربه‌های جنین. تغییر در میزان این تحرکات می‌تواند نشان دهد که جنین در شرایط نامطلوبی قرار دارد.
2- تست عدم استرس
تستی که افزایش میزان ضربان قلب جنین را همراه با میزان حرکاتش نشان می‌دهد.
3- مشخصات بیوفیزیکی
آزمونی که تست عدم استرس را با یک سونوگرافی ترکیب می‌کند تا بتواند سلامت نوزاد را مورد ارزیابی قرار دهد.
4- سونوگرافی
یک روش تصویربرداری تشخیصی که از امواج صوتی با فرکانس بالا و یک رایانه برای ایجاد تصاویری از عروق خونی، بافت و اندام‌ها استفاده می‌کند. سونوگرافی برای مشاهده اندام‌های داخلی، عملکرد آن‌ها و ارزیابی جریان خونی که از طریق عروق مختلف منتقل می‌شود به کار گرفته می‌شود. اولتراسوند نیز برای پیگیری رشد جنین استفاده می‌شود.
5- مطالعات جریان داپلر
یک نوع سونوگرافی است که از امواج صوتی برای اندازه‌گیری جریان خون استفاده می‌کند و معمولا در حاملگی طول کشیده مورد استفاده قرار می‌گیرد. تصمیم‌گیری در مورد این نوع سونوگرافی به عوامل مختلفی بستگی دارد.
در طول زایمان، ممکن است میزان ضربان قلب جنین با یک مانیتور الکترونیکی کنترل شود تا بتوان تغییرات ضربان قلب را به دلیل کمبود اکسیژن مشاهده نمود. تغییر در وضعیت نوزاد ممکن است نیاز به سزارین را نشان دهد. اگر مایع آمنیوتیک بسیار کم باشد یا جنین به دور بند ناف پیچیده شده باشد نیز از آمنیواینفیوژن در هنگام زایمان استفاده می‌شود.
منابع:
مطالب مرتبط
سهیلا دوست‌پژوه
علاقه مند به ترجمه و تالیف و نویسندگی
