بررسی 7 علت ایجاد قوز کمر (کیفوز) و راه‌های درمان آن
قوز کمر یا کیفوز چیست؟
به برآمدگی بیش از حد کمر قوز یا کیفوز گفته می‌شود. قوز ممکن است در هر سنی رخ دهد اما در زنان سالمند رایج‌تر است. قوز وابسته به سن اغلب به دنبال ضعیف شدن مهره‌های کمر رخ می‌دهد. زیرا استخوان‌ها به هم فشرده می‌شوند یا ترک می‌خورند. انواع دیگر قوز کمر ممکن است در نوزادان یا نوجوانان رخ دهد به علت بدشکلی‌های ستون فقرات یا از هم جدا شدن استخوان‌های پشت به مرور زمان.
قوز خفیف مشکلات کمتری دارد اما قوز شدید میتواند باعث درد و بدشکلی شود. درمان قوز به سن شما و علل و اثرات خمیدگی بستگی دارد.
چند نوع قوز کمر وجود دارد؟
قوز کمر انواع گوناگونی دارد که شامل:
- قوز خلفی
- قوز وابسته به سن
- قوز پس از ضربه
- قوز شوئرمَن
- قوز مادرزادی
علل ایجاد قوز کمر
استخوان‌های (مهره‌ها) افراد به صورت استوانه‌هایی روی هم قرار گرفتند تا یک ستون فقرات سالم را تشکیل دهند. قوز زمانی ایجاد می‌شود که مهره‌های قسمت بالایی کمر شروع به بیرون زدن و برآمدگی می‌کنند و V شکل می‌شوند.
غیرنرمال بودن مهره میتواند به این علل باشد:
1- شکستگی‌ها:
شکستن یا له شدن مهره‌ها (شکستگی از نوع فشرده شده) میتواند منجر به خمیدگی کمر شود. شکستگی‌های فشرده‌ی خفیف اغلب بدون نشانه هستند.
2- پوکی استخوان:
اختلال نازک شدن اسنخوان‌ها میتواند باعث خمیدگی شود خصوصا اگر مهره‌ها بخاطر شکستگی فشرده ضعیف شده باشند. پوکی استخوان در زنان سالمند و افرادی که برای طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئیدی استفاده می‌کنند، بسیار رایج و شایع است.
3- دیسک تخریب شده:
دیسک‌های گرد و نرم، مانند یک بالشتک بین مهره‌های کمر عمل می‌کنند. با افزایش سن، این دیسک‌ها خشک و کوچک می‌شوند که اغلب کیفوز را بدتر می‌کنند.
4- بیماری شوئرمَن:
این بیماری که قوز شوئرمن هم نامیده می‌شود درهنگام رشد جهشی که قبل از بلوغ اتفاق می‌افتد، ایجاد می‌شود. پسران بیشتر از دختران مستعد این بیماری هستند.
5- نقص مادرزادی:
ستون فقراتی که قبل از تولد به خوبی رشد نکرده میتواند منجر به کیفوز شود.
6- سندرم‌ها:
قوز در کودکان هم‌چنین میتواند بخاطر بعضی سندرم‌های خاص باشد. مانند سندرم ایلرز دانلوس و سندرم مارفان.
7- سرطان‌ها و یا درمان‌های مربوط به سرطان:
سرطان ستون مهره‌ها میتواند باعث ضعیفی مهره‌ها و افزایش احتمال شکستگی‌های فشرده شود. هم‌چنین شیمی درمانی و پرتودرمانی هم ممکن است تاثیر داشته باشند.
علائم قوز کمر
قوز خفیف ممکن است علائم و نشانه‌های قابل تشخیصی نداشته باشد. ما برخی افراد ممکن است درد و سفتی کمر و هم‌چنین خمیدگی غیرنرمال کمر را تجربه کنند.
درد کمر علت شایعی نیست اما فعالیت‌های فیزیکی و ایستادن یا نشستن طولانی مدت میتواند باعث ایجاد درد و ناراحتی در افرادی شود که قوز شوئرمَن دارند. دیگر علائم شامل:
- سر در مقایسه با بقیه بدن به سمت جلو خم شده است
- انحنا و خمیدگی در قسمت بالایی کمر
- خستگی در کمر یا پاها
عوارض قوز کمر یا کیفوز
علاوه بر اینکه میتواند باعث درد کمر شود، کیفوز هم‌چنین میتواند منجر به:
1- مشکلات تنفسی:
قوز شدید میتواند به ریه‌ها فشار بیاورد
2- محدود کردن فعالیت‌های فیزیکی:
کیفوز با ضعف عضلات کمر مرتبط است و باعث سختی انجام بعضی کارها مانند پیاره روی و بلند شدن از روی صندلی می‌شود. خمیدگی ستون فقرات هم‌چنین نگاه کردن به بالا یا رانندگی را سخت میکند و نیز منجر به احساس درد در هنگام دراز کشیدن می‌شود.
3- مشکلات گوارشی:
قوز شدید میتواند لوله‌های گوارشی را فشرده کند و باعث مشکلاتی مثل رفلاکس اسید معده و سختی در بلع شود.
4- مشکلات تصویر بدنی:
تصویر بدنی به معنی درک و احساسی ست که فرد از زیبایی و جذابیت بدن خودش دارد. قوز در افراد خصوصا نوجوانان با برآمدگی در پشت و یا با پوشیدن بریس برای درمان باعث تصویر بد بدنی می‌شود. در افراد مسن تر، تصویر بد بدنی ممکن است باعث گوشه گیری و انزوا شود.
چگونه از ایجاد قوز کمر جلوگیری کنیم؟
دکتر نیک آرازا، کایروپراکتیک در سانتا باربارا می‌گوید: « وضعیت‌های بد و الگوهای حرکتی نادرست در ایجاد قوز کمر بسیار موثر هستند.» وی اضافه میکند: «تنها بیست دقیقه بودن در یک پوزیشن نادرست باعث تغییرات منفی در ستون فقرات می‌شود.»
اگر شما زمان زیادی را در پوزیشن خمیده بگذرانید، سرتان شروع میکند به سمت جلو خم شدن. این مسئله باعث می‌شود استرس و وزن بیشتری بر روی کمر و گردنتان وارد شود. سرتان باید مستقیما روی بدنتان قرار داشته باشد و گوش هایتان تا شونه هایتان یک خط مستقیم را ایجاد کند.
راه‌های درمان قوز کمر
درمان کیفوز به نوع قوز شما، شرایط‌تان و شدت آن بستگی دارد.
1- درمان دارویی:
پزشک شما ممکن است یک سری دارو‌ها تجویز کند که شامل:
- مسکن‌های درد: اگر داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول)، ایبوبروفن (ادویل، موترین آی‌بی و غیره) یا ناپروکسن سدیم (الیو) کافی و موثر نبودند، پزشک مسکن‌های قوی تری را با نسخه برایتان تجویز میکند.
- داروهای پوکی استخوان: داروهای تقویت کننده استخوان ممکن است به جلوگیری از شکستگی استخوان که کیفوز را تشدید میکند، کمک کنند.
2- درمان فیزیکی:
این درمان‌ها نیز برای انواع خاصی از کیفوز مناسب است و پزشک ممکن است آنها را توصیه کند. این درمان‌ها شامل:
- تمرینات ورزشی: تمرینات کششی ممکن است به بهبود انعطاف پذیری ستون فقرات کمک کند و درد کمر را کاهش دهد.
- بریس: بچه‌هایی که بیماری شوئرمن دارند می‌توانند تا زمانی که استخوان هایشان درحال رشد هستند از بریس استفاده کنند تا از بروز قوز کمر جلوگیری کنند.
3- جراحی:
درمان جراحی ممکن است برای کیفوزهای شدید توصیه شود. کیفوزهایی که به طناب نخاعی یا ریشه‌های عصبی فشار وارد کرده یا آنها را له می‌کنند. جراحی فیوژن کمر یکی از عمل‌های رایج برای کاهش میزان خمیدگی کمر است. جراح بین مهره‌های کمر تکه‌های استخوانی قرار می‌دهد و با میله‌ها و پیچ‌های مخصوص آنها را ثابت میکند. با این کار مهره‌ها در حالت اصلاح شده‌ای بهبود می‌یابند.
برای حفظ و کمک به تراکم استخوانی پزشک ممکن است توصیه‌هایی کند که شامل:
منابع:
رعنا فرحی
دانش آموخته رشته تکنولوژی جراحی (اتاق عمل)
