تئوری هوشهای چندگانه نظریهای است آموزشی که اولین بار توسط هوارد گاردنر تنظیم و ارائه گردیده است.
بر طبق این نظریه، دیدگاههای روانسنجی سنتی نسبت به هوش، بسیار محدود و ضعیف است. گاردنر نظریهاش را نخستین بار در کتاب قابهای ذهنی: نظریه هوش چندگانه، در سال ۱۹۸۳ ارائه کرد. به عقیده او همه انسانها دارای انواع مختلفی از هوش هستند. او در کتاب خود، هشت نوع مختلف هوش را معرفی نموده و احتمال داده است که نوع نهمی نیز به عنوان هوش هستیگرا وجود داشته باشد. کاربردهای مفهوم هوش هیجانی چندگانه شامل مشاوره شغلی، مشاوره تحصیلی، برنامهریزی آموزشی و استعدادیابی میگردد.
طبق نظریه گاردنر، برای به دست آوردن تمام قابلیتها و استعدادهای یک فرد، نباید تنها به بررسی ضریب هوشی پرداخت بلکه انواع هوشهای دیگر او مثل هوش موسیقیایی، هوش درون فردی، هوش تصویری-فضایی و هوش کلامی-زبانی نیز باید در نظر گرفته شود.
هوارد گاردنر آمریکایی آلمانیالاصل متولد ۱۹۴۳ در سال ۱۹۷۱ دکترای خود را گرفت و به کرسی استادی در هاروارد رسید. از مهمترین کارهای او میتوان به چارچوبهای ذهن و نظریه هوشهای چندگانه اشاره کرد.
به طور كلی توانایی استفاده از اعداد برای محاسبه و توصیف اشیاء، به كارگیری ریاضی در زندگی روزانه، به كارگیری قوانین ریاضی برای ایجاد بحث تناسب و تقارن، طراحی و مدل سازی میباشد. همچنین این ظرفیت هوشی توانایی استدلال منطقی، به خصوص در ریاضی و علوم، ظرفیت تحلیل منطقی مسائل انجام عملیات ریاضی، بررسی سیستماتیك و علمی مسایل، توانایی درك الگوهای ریاضی، تفكر منطقی و استدلال را در بر میگیرد.
کسانی که هوش منطقی- ریاضی بالایی دارند در استدلال، شناسایی الگوها و تحلیل منطقی مسائل قوی هستند. این افراد به تفکر درباره مفهوم اعداد، روابط و الگوها علاقهمندند.
حسابدار، كتابدار، آماردان، تاجر، معمار، برنامهنویس كامپیوتر، آهنگساز، مهندس، پزشك، داروساز، حقوقدان، دانشمند و پژوهشگر و ریاضیدان
قدرت تشخیص تصویری و فضایی کسانی که هوش تصویری-فضایی بالایی دارند در تجسّم چیزها قوی هستند. این افراد معمولاً جهتیابی خوبی دارند و با نقشهها، نمودارها، عکسها و تصاویر ویدئویی مشکلی ندارند. در مجسمهسازی موفق هستند. این مولفه هوشی نمایانگر توانائی افراد در ادراك امور دیداری است. كسانی كه در این مقوله هوشی، تواناترند، تمایل دارند در تصاویر تأمل كنند و میخواهند تصاویر ذهنی روشنی برای نگهداری اطلاعات ایجاد كنند چون تصاویر را با وضوح بیشتری نسبت به دیگران در ذهن خود میپرورانند. کسانی که هوش دیداری-فضایی بالایی دارند در تجسّم چیزها قوی هستند. این افراد معمولاً جهتیابی خوبی دارند و با نقشهها، نمودارها، عکسها و تصاویر ویدیویی مشکلی ندارند.
طراح، هنرمند، عكاس، دكوراتور منزل، نقاش، طراح لباس، منتقد، مخترع، آرایشگر، بازیگر، شطرنجباز، فیلمبردار، طراح گرافیكی كامپیوتری، ناخدای كشتی، مجسمهساز، معمار، مكانیك و مهندس.
کسانی که هوش کلامی-زبانی بالایی دارند به خوبی میتوانند از کلمات، به هنگام نوشتن و حرف زدن، استفاده کنند. این افراد غالباً در نوشتن داستان، به خاطر سپردن اطلاعات و خواندن مهارت دارند.
روزنامه نگار، مدیر، پیمانكار، فروشنده، روحانی، مشاور، وكیل، پروفسور، فیلسوف، نمایشنامهنویس، شاعر، طراح آگهی، داستان نویس، ناشر، دلال، برنامهنویس كامپیوتر، مدیریت نشریه و روزنامه
کسانی که هوش بدنی-جنبشی بالایی دارند در حرکتهای بدنی، انجام عملیات و کنترل فیزیکی قوی هستند. این افراد در هماهنگسازی چشم و دست مهارت دارند و افراد چالاک و تردستی هستند.
خیاط، آشپز، نجار، مدلساز ماهر، فیزیوتراپ، هنرپیشه، صنعتگر، طلاساز، ورزشكار، معمار، خلبان، فروشنده، طراح، آهنگر، استاد تربیت بدنی
هوش برون فردی به توانایی تشخیص جنبههای ظریف رفتاری دیگران، شناخت و درك نیات، انگیزهها و خواستهای دیگران، كه منجر به ارتباط مؤثر با دیگران میشود اشاره می كند. به عبارتی دیگر هوش برون فردی، توانائی درك دیگران بوده و اینكه چه چیزی آنها را برانگیخته میكند؟ چگونه كار میكنند؟ و چگونه میشود با آنها همكاری كرد.
کسانی که هوش برون فردی بالایی دارند در تعامل با دیگران و درک آنها قوی هستند.این افراد در سنجش هیجانات، انگیزهها، تمایلات و منظور کسانی که دور و برشان هستند مهارت دارند.
درمانگر، مشاور، فروشنده، سیاستمدار، كاسب، معلم، پزشك و رهبر مذهبی موفق
درون نگری و خودآزمایی کسانی که هوش درون فردی بالایی دارند، آگاهی خوبی از وضعیت هیجانی، احساسات و انگیزههای خود دارند. این افراد از خودآزمایی، تخیل روزانه، کندوکاو کردن روابط خود با دیگران و برآورد توانائیهای فردی خود لذت میبرند.
نقشهكش، روانشناس، رهبر مذهبی، نویسنده، پژوهشگر، نظریه پرداز و فیلسوف
به توانایی فهمیدن، گسترش و پیشرفت متون موسیقی، پاسخگویی به موسیقی، درك اشكال و ایدههای موسیقی، ایجاد عملكرد ذهنی و آهنگسازی اشاره میكند. این هوش بسیار سریعتر از سایر هوشها ظهور میكند. در دوران نوزادی كودكان همانطور كه قان و قون میكنند، آواز می خوانند، میتوانند اصوات دیگران را تقلید كرده و یا اصواتی را تولید كنند.
کسانی که هوش موسیقیایی بالایی دارند در فکر کردن به الگوها، ریتمها و صداها قوی هستند. این افراد از موسیقی لذت میبرند و معمولاً در نواختن سازهای موسیقی و آهنگسازی مهارت دارند.
آهنگساز، نوازنده، موسیقیدان و خواننده
توانایی بازشناسی و طبقهبندی گونهها در محیط زندگی خود میباشد. قابلیت شناخت عناصر یك گروه، تمایز بین عناصر و گونهها و درك روابط بین آنها، به صورت رسمی و غیررسمی، را در بر میگیرد.
کسانی که دارای هوش طبیعتگرای بالایی هستند، سازگاری بیشتری با طبیعت دارند و معمولاً به پرورش، کشف محیط و یادگیری درباره موجودات علاقهمندند. این افراد به سرعت از جزئیترین تغییرات در محیط شان آگاه میشوند.
زیست شناس، معلم، مامور پارک، گیاه شناس، كشاورز، دانشمند علوم طبیعی، علوم آزمایشگاهی، باغبان، دامپزشك و زمین شناس
شما میتوانید به سادگی با عضویت در تریتا و با ورود به بخش کاربری از امکانات سامانه پزشک هوشمند نیز استفاده کنید، همچنین قادر خواهید بود آزمون گاردنر را به صورت آنلاین در تریتا انجام دهید و نتایج آزمون خود را مشاهده و تفسیر کنید. برای اجرای این تست به مقاله "پرسشنامه تست هوش چندگانه گاردنر به صورت آنلاین به همراه تفسیر" رجوع کنید.