آزمایش کراتینین Creatinine چیست؟

کراتینین چیست؟ 

کراتینین یک ماده زائد تولید شده توسط عضلات است که از تجزیه ترکیباتی به نام کراتین حاصل می‌شود. کراتینین موجود در تمام بدن توسط کلیه‌ها پاکسازی شده و از طریق کلیه‌ها و ادرار از بدن دفع می‌شود. این تست میزان کراتینین خون و ادرار را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. 

کراتین بخشی از چرخه تولید انرژی عضلات است. میزان هر دو ماده کراتین و کراتینین تقریبا ثابت می‌باشد. از آنجایی که تقریبا تمام کراتینین بدن از خون توسط کلیه‌ها دفع می‌شود، بنابراین مقادیر کراتینین خون می‌تواند نشان دهنده خوبی برای عملکرد کلیه‌ها باشد. مقدار تولید شده کراتینین بستگی به فرد و اندازه توده بدنی شخص دارد. به همین دلیل غلظت کراتینین در مردان نسبت به زنان و کودکان کمی بالاتر خواهد بود. 

چه نمونه‌ای برای انجام این آزمایش لازم است؟

نمونه خونی و یا نمونه ادرار 24 ساعته اغلب برای انجام این آزمایش گرفته می‌شود. البته گاهی اوقات بصورت تصادفی نیز امکان نمونه‌گیری ادرار برای این آزمایش وجود دارد. اغلب اوقات آزمایش کراتینین همراه با آزمایش BUN و یا آلبومین ادرار گرفته می‌شود.

چه زمانی نیاز به انجام آزمایش کراتینین یا آزمایش Creatinine وجود دارد؟

در صورتی که پزشک به وجود مشکلات کلیوی مشکوک گردد، انجام این تست به فرد توصیه می‌شود. علائمی مانند:

• خستگی، فقدان تمرکز، کم شدن اشتها و مشکلات خواب 
• تورم یا کوفتگی به خصوص در اطراف چشم‌ها یا در صورت، مچ دست، شکم، ران یا مچ پا
• کاهش مقدار ادرار
• ادرار کدر، خونی و یا قهوه‌ای رنگ
• مشکلات ادراری مانند، احساس سوزش یا ترشحات غیرطبیعی در هنگام ادرار کردن، تغییر میزان دفعات ادرار به ویژه شب هنگام
• دردهای میانه کمر، زیر دنده‌ها و یا در نزدیکی محل کلیه‌ها
• فشارخون بالا

بررسی نتایج حاصل از آزمایش کراتینین:

مردان:  0/9-1/2 mg/dl
زنان:    0/6-1/1 mg/dl

افزایش سطح کراتینین خون می‌تواند نشان دهنده بیماری کلیوی یا دیگر شرایطی باشد که بر روی عملکرد کلیه‌ها تاثیر می‌گذارند. این حالت‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• آسیب یا تورم عروق خونی در کلیه‌ها (گلومرونفریت) ایجاد شده توسط بیماری‌های عفونی یا بیماری‌های خود ایمن یا غیره 
• عفونت باکتریایی کلیه (پیلونفریت)
• مرگ سلول‌ها در توبول‌های کوچک کلیوی (نکروز حاد توبولار) ناشی از مصرف شدید داروها یا سموم و غیره.
• عوارض دیابت
• بیماری پروستات یا سنگ کلیه یا سایر علل انسداد مجاری ادراری
• کاهش جریان خون به کلیه به علت شوک، کم آبی، نارسایی قلبی، آترواسکلروز

سطوح پایین کراتینین ادرار معمول نیست ولی موارد نگران کننده‌ای را در پی ندارد. معمولا به علت کاهش حجم عضلانی دیده می‌شوند. سطح کراتینین ادرار 24 ساعته به عنوان بخشی از آزمایش کلیرانس کراتینین یا همان پاکسازی کراتینین از بدن همراه با آزمایش خون صورت می‌پذیرد.

سطح کراتینین ادرار تصادفی هیچ محدوده مرجعی ندارد. معمولا همراه با سایر آزمایشات تفسیر می‌گردد.

نکاتی که باید قبل از انجام آزمایش کراتینین بدانید

1. سطح کراتینین ممکن است بصورت موقتی در نتیجه آسیب عضلانی افزایش یابد.
2. مقادیر این آزمایش در دوران بارداری با کمی کاهش جزئی همراه است.
3. مصرف برخی داروها ممکن است بر روی نتایج این آزمایش تاثیر بگذارند بنابراین بهتر است قبل از انجام آزمایش این موارد را در نظر گرفته و با مسئولین آزمایشگاه یا پزشک مورد نظر در میان بگذارید.
4. انجام ورزش‌های سنگین می‌توانند تا حدودی بر نتیجه آزمایش کراتینین تاثیر بگذارند.
5. ممکن است قبل از انجام آزمایش از شما درخواست شود که ناشتا باشید یا از خوردن غذاهای گوشتی پخته قبل از نمونه گیری اجتناب کنید.

شما می‌توانید به سادگی با عضویت در تریتا و با ورود به بخش کاربری از امکانات سامانه پزشک هوشمند نیز استفاده کنید، هم‌چنین قادر خواهید بود آزمایش موردنظر را در تریتا ثبت و بدون نیاز به پزشک، مقادیر موجود در آزمایش خود را تفسیر کنید. لطفا پس از ورود، به بخش آزمایشات خون مراجعه کنید.

منابع:

1. https://labtestsonline.org/tests/creatinine