معرفی بدترین و بهترین رژیم غذایی برای کم کاری تیروئید

رژیم غذایی در کم کاری تیروئید

نوشتار حاضر برای کسانی است که یا به کم کاری تیروئید مبتلا هستند و یا آن که به سبب سابقه‌‌ی خانوادگی، خود را به نسبت دیگران بیش‌تر در معرض ابتلا به این بیماری می‌بینند. چنان‌چه به یکی از این دو گروه تعلق دارید، بایستی بدانید که آن چه که می‌خورید نقش زیادی در ابتلای شما به کم کاری تیروئید دارد.

ما در ادامه به ذکر موادی که برای شما مضر هستند می‌پردازیم. بنابراین این نوشتار را از دست ندهید و در صورتی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستید و یا خود را در معرض ابتلا به آن می‌بینید، از مصرف مواد غذایی‌ای که در ادامه می‌آیند اجتناب کنید.

غذا به تنهایی درمان کننده تیروئید نیست اما استفاده از مواد غذایی مناسب و دارو نقش موثری در به حداقل رساندن علائم آن دارند.

هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید به معنای آن است که غده‌ی تیروئید در بدن، آن اندازه هورمونی که از آن انتظار می‌رود را تولید نمی‌کند. در اثر این بیماری ممکن است علائمی مانند افزایش وزن، احساس خستگی، خشکی پوست، احساس سرما، اختلالات قاعدگی، فراموشی و حتی افسردگی در فرد مبتلا دیده شوند.

البته به صرف مشاهده‌ی این علائم نمی‌توان به قطع حکم به وجود کم کاری تیروئید داد، بلکه بهترین روش جهت تشخیص قطعی انجام آزمایش هورمون‌های تیروئید و اندازه‌گیری TSH خون است.

تقریبا ۹۰ درصد از کم‌کاری‌ تیروئید ناشی از تیروئیدیت هاشیموتو (Hashimoto’s thyroiditis) است، تیروئیدیت هاشیموتو نوعی بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده‌ی تیروئید حمله می‌کند. علت‌های دیگر کم‌کاری تیروئید اولیه عبارتند از:

1. کمبود یُد
2. اختلالات ژنتیکی
3. مصرف برخی داروها
4. برداشتن بخشی از غده‌ی تیروئید با عمل جراحی.

گاهی اوقات غده‌ی تیروئید هشدار TSH را برای ترشح هورمون تیروئیدِ بیشتر دریافت نمی‌کند. این اتفاق زمانی می‌افتد که غده‌ی هیپوفیز به‌درستی کار نکند؛ که به کم‌کاری تیروئید ثانویه معروف است.

هورمون‌های تیروئید بسیار مهم هستند. آن‌ها به کنترل رشد، ترمیم، سوخت‌وساز بدن (فرآیندی که طی آن بدن‌تان غذایی را که می‌خورید تبدیل به انرژی می‌کند) کمک می‌کنند. سوخت‌وساز بدن روی دمای بدن و میزان کالری که می‌سوزاند هم تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید اغلب اوقات احساس سردی و خستگی می‌کنند و به‌راحتی هم وزن اضافه می‌کنند.

پس بیماری کم‌کاری تیروئید، اختلالی است که طی آن غده‌ی تیروئید به اندازه‌ی کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند. از آنجا که هورمون تیروئید برای رشد و ترمیم و سوخت‌وساز مهم است، افراد مبتلا به این بیماری ممکن است اغلب احساس سردی و خستگی داشته باشند و وزن‌شان هم به‌راحتی زیاد شود.

غذاهای مضر برای کم کاری تیروئید

1- سویا و غذاهای سویایی:

با وجود آن که سویا از جمله پرخاصیت‌ترین مواد غذایی است، اما زمانی که سخن از کم کاری تیروئید می‌شود بهتر است مورد مصرف قرار نگیرد، زیرا ممکن است در جذب تیروکسین اختلال ایجاد کند. بنابراین بهتر است توفو، سویا، تمپه و در کل هر آن چه که بر پایه‌ی سویا درست می‌شود را از برنامه‌ی غذایی خود حذف کنید.

اگر به هر دلیلی نمی‌خواهید سویا را از لیست غذاهای خود حذف کنید، لااقل فاصله‌ی مصرف آن تا مصرف داروهای‌تان را زیاد و زیادتر کنید تا توانایی آن در مداخله در جذب داروها کمتر شود.

2- سبزیجات برگ‌دار خام مانند اسفناج و کلم‌پیچ:

کلم‌پیچ و اسفناج از جمله موادی هستند که از آن‌ها با نام گواتروژن یاد می‌شود. گواتروژن‌ها موجب بروز اختلال در جذب و استفاده از ید در بدن می‌شوند و به این ترتیب برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید مضر هستند. به عبارت بهتر این مواد با تأثیر بر جذب موادغذایی در بدن، موجب کاهش عملکرد تیروئید می‌شوند.

اما خبر خوب این است که این نکته مربوط به حالت خام این سبزیجات می‌شود. با پختن آن‌ها خطرشان از بین می‌رود، اما با این حال بهتر است اعتدال را در مصرف این سبزیجات رعایت کرده و بیش از حد از آن‌ها مصرف نکنید.

3- سبزیجات چیلیپایی مانند گل کلم و بروکلی:

با وجودی که سبزیجات چیلیپایی از جمله موادغذایی پرخاصیت هستند، اما برای کسانی که به هیپوتریوئیدیسم مبتلا هستند مضر است. بنابراین سعی کنید از مصرف این نوع سبزیجات (چیلیپایی) در دوران ابتلا به کم کاری تیروئید اجتاب نمایید.

4- چای سبز و قهوه:

گفته می‌شود قهوه برای کم کاری تیروئید مضر است، زیرا در جذب هورمون تیروئید اختلال ایجاد می‌کند. حتی چای سبز نیز، با آن همه خاصیت، می‌تواند موجب بروز مسائل و مشکلاتی در دوران ابتلا به کم کاری تیروئید شود (از جمله کاهش تولید هورمون‌های T3 و تیروکسین T4). بهتر است چای سبز نیز مصرف نکنید یا لااقل اگر مصرف می‌کنید حداکثر روزی یک فنجان باشد.

5- آجیل:

آجیل (شامل گردو، بادام و دانه کاج) نیز ممکن است به سبب خواص گواتروژنیک برای کم کاری تیروئید مضر باشد. بنابراین سعی کنید در دوران ابتلا به این بیماری یا مصرف آجیل را قطع کنید و یا آن که خیلی کم مصرف نمایید.

6- هلو، گلابی و توت فرنگی:

متأسفانه میوه‌هایی مانند هلو، گلابی و توت‌فرنگی نیز به سبب دارا بودن خواص گواتروژنیک برای کم کاری تیروئید مضر هستند. بهتر است در دورانی که به بیماری هیپوتیروئیدیسم مبتلا هستید، جایگزین‌هایی برای این میوه‌ها پیدا کنید. به نظر می‌رسد گیلاس و مرکبات جایگزین‌های مناسبی برای این میوه‌ها باشند.  

7- غذاهای فرآوری شده:

آخرین موردی که در این نوشتار بر روی آن تأکید داریم، غذاهای فرآوری شده است. از غذاهای فرآوری شده مانند چیپس، اسنک، کراکر و موارد این قبیل دوری کنید. این غذاها موجب بدتر شدن علائم بیماری کم کاری تیروئید می‌شوند.

رژیم غذایی مفید برای افرادی که کم کاری تیروئید دارند

غذاهای زیادی برای افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید وجود دارد؛ ازجمله:

1- تخم‌مرغ:

تخم‌مرغ کامل بهتر است، زیرا ید و سلنیوم زیادی در زرده وجود دارد و سفیده هم غنی از پروتئین است.

2- گوشت:

تمام گوشت‌ها از جمله، گوشت بره، گوشت گاو و مرغ

3- ماهی:

انواع غذاهای دریایی از جمله سالمون، ماهی تُن، لوزی ماهی و میگو

5- میوه‌ها:

همه نوع میوه، ازجمله توت‌ها، موز، پرتقال و گوجه‌فرنگی

6- غلات و دانه‌های بدون گلوتن:

برنج، گندم سیاه، کینوآ، دانه‌ی چیا و تخم کتان

7- لبنیات:

تمام محصولات لبنی از جمله شیر، پنیر و ماست

8- نوشیدنی‌‌ها:

آب و دیگر نوشیدنی‌های بدون کافئین

افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید باید رژیم غذایی مناسبی بر پایه‌ی سبزیجات، میوه و گوشت بدون چربی داشته باشند. این نوع از مواد غذایی کم‌کالری و سیرکننده هستند و می‌توانند به جلوگیری از افزایش وزن کمک کنند.

افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید گزینه‌های زیادی برای داشتن رژیم غذایی مناسب دارند. آن‌ها می‌توانند تخم‌مرغ، گوشت، ماهی، بیشتر میوه‌ها، غلات و دانه‌های بدون گلوتن، لبنیات و نوشیدنی‌های بدون کافئین را مصرف کنند.

نکات مهم در رژیم غذایی کم کاری تیروئید

برای جلوگیری از افزایش علائم کم کاری تیروئید از خوردن غذاهایی مانند بذر کتان، کلم قمری، بادام زمینی، کلم پیچ، شلغم، سبزیجات خردل، خردل، ارزن، گل کلم، هلو، قهوه و اسفناج خودداری کنید. برخی غذا ها مانند شاخه بامبو، سویا، محصولات سویا، روغن کانولا، ترب کوهی، باباسو و سیب زمینی شیرین دارای گواتروژن (ترکیباتی که با عملکرد طبیعی تیروئید تداخل دارد) هستند.

برخی از مواد شیمیایی مانند آمیودارون، لیتیوم، پروپیل، سولفادیازین، کاربامازپین، تیواوراسیل، مینوسیکلین، اسید لوپانوئیک، Phenobarbitone، Oxazolidines اگر از طریق مواد غذایی فرآوری شده و یا دارو مصرف شوند سبب ایجاد گواتر می‌شوند. سلنیوم از مواد معدنی است که ممکن است به تنظیم عملکرد تیروئید کمک کند.

تیروزین، اسید امینه ضروری برای تولید هورمون تیروئید است بسیاری از داروهای تیروئید دارای تیروزین هستند. تیروزین در مواد غذایی مانند ماهی‌های اقیانوس مانند ماهی تن و ماهی کاد، کلپ دریا و محصولات لبنی (ماست و پنیر) و بعضی از میوه‌ها مانند موز و آوکادو وجود دارد.

زینک (روی) در روند تولید هورمون در غده تیروئید استفاده می‌شود. زینک در غذاهایی مانند کبد گاو، گوشت گاو، گوشت بره، کدوی تابستان و مارچوبه پیدا می‌شود. مس با روی به تولید هورمون تیروئید کمک می‌کند. عدم تعادل مس و روی در بدن روی سلامت تیروئید تاثیر می‌گذارد.

کدو در تابستان و کبد گاو منبع خوبی از مس هستند. در کسانی که کم کاری تیروئید دارند، کم خونی و کمبود آهن شایع است. بنابراین از غذاهای سرشار از آهن مانند لوبیا سبز، عدس، گوشت قرمز، کاهو، جعفری، آویشن و زردچوبه در کم کاری تیروئید استفاده کنند.

منابع:

1. https://www.curejoy.com/content/foods-to-avoid-with-hypothyroidism/