ویروس‌ هانتا چیست و چرا شبیه به پاندمی کرونا ویروس می‌باشد؟

طبق آمار سایت CDC آمریکا میزان مرگ و میر ناشی از هانتا ویروس (hantavirus) در حدود 38 درصد می‌باشد. اگر چه هانتا ویروس به طور عادی نمی‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود، اما موارد هانتا ویروس به طور جدی می‌توانند کشنده باشند. خوشبختانه موارد ابتلا به این ویروس بسیار نادر می‌باشد.

به گفته یافته های محققان آمریکایی تعداد موارد ابتلا به هانتا ویروس در آمریکا از سال 2017 تا کنون 800 نفر ثبت شده است. در چین عفونت‌های هانتا ویروس شایع‌تر از ایالات متحده آمریکا می‌باشد، اما هنوز هم نادر هستند.

بیماری‌ هانتا ویروس

سندرم ریوی ویروس‌ هانتا یک بیماری عفونی است که با علائم شبه آنفلوانزا مشخص می‌شود و می‌تواند به سرعت به سمت مشکلات تنفسی تهدید کننده حیات پیش رود. چندین نوع هانتا ویروس می‌تواند باعث سندرم ریوی هانتی ویروس شود.

علائم ویروس‌ هانتا

سندرم ریوی هانتا ویروس در دو مرحله متمایز گسترش می‌یابد. افراد در مرحله اول بیماری‌ هانتا ویروس علائم شبه آنفلوانزا و برخی از علائم دیگر مانند موارد زیر را ممکن است تجربه کنند:

• تب و لرز
• سردرد و درد عضلانی
• تهوع، اسهال یا درد شکم

در مراحل اولیه آن، تشخیص عفونت‌ هانتا ویروس از آنفلوانزا، ذات الریه یا سایر شرایط ویروسی دشوار است. بعد از چهار تا 10 روز علائم و نشانه‌های جدی‌تر شروع می‌شود. آن‌ها به طور معمول شامل موارد زیر هستند:

• سرفه‌ای که ترشحات ایجاد می‌کند
• تنگی نفس
• تجمع مایعات در ریه‌ها
• فشارخون پایین
• کاهش کارایی قلب

آیا احتمال همه گیری هانتا ویروس وجود دارد؟

بر خلاف COVID-19، هانتا ویروس نمی‌تواند از فرد به فرد دیگر گسترش یابد. این حالت کار انتشار ویروس را به دورتر از نقطه شروع عفونت اصلی بسیار دشوار می‌سازد. علی رغم باور مردم نسبت به ویروس جدید هانتا، باید گفت که این ویروس در گذشته نیز وجود داشته است و چرخه زندگی خود را در بدن جوندگانی مانند موش آغاز می‌کند اما ظاهرا هیچ آسیبی نمی‌بینند، این ویروس‌ها تکثیر می‌شوند و در ادرار، مدفوع و بزاق جوندگان ریخته می‌شوند.

چرا هانتا ویروس موجود در آمریکا با چین متفاوت است؟

انواع هانتا ویروس در مناطق مختلف جهان متفاوت است. ماده ژنومی یا RNA موجود در ویروس‌ هانتا نوع آمریکایی باعث مقایسه علائم جدی این بیماری با سایر بیماری‌ها گردیده است. بنابراین شیوع این بیماری در آمریکا می‌تواند باعث علائم جدی‌تری نسبت به آسیا و اروپا شود. در قاره آمریکا این ویروس می‌تواند به عفونت‌های شدید تنفسی منجر شود.

در سایر نقاط مانند روسیه، چین، کره، اروپای غربی و مناطق دیگر، عفونت‌های جدی موسوم به HFRS که با عنوان تب خون‌ریزی دهنده همراه با سندرم کلیوی شناخته می‌شود ممکن است ظاهر گردد.

علل شیوع هانتا ویروس

موش کوهی حامل اصلی هانتا ویروس است که در بیشتر موارد مسئول اصلی بروز سندرم ریوی هانتا ویروس در بیماران آمریکای شمالی است. از دیگر حاملان هانتا ویروس می‌توان به موش دم سفید، موش پنبه و موش برنج اشاره کرد.

1- استنشاق:

استنشاق مسیر اصلی انتقال هانتا ویروس می‌باشد. این ویروس از طریق قطرات آلوده جوندگان مانند ادرار یا بزاق در هوا پراکنده شده و توسط انسان تنفس می‌گردد. ذرات معلق در هوا به راحتی توسط تنفس کردن وارد بدن افراد می‌گردند. علاوه بر این ممکن است در هنگام جارو کردن مدفوع این حیوانات، ذرات آن‌ها در هوا معلق شده و بدین ترتیب تنفس شود.

بعد از استنشاق این ذرات، آن‌ها می‌توانند از طریق ریه‌ها به رگ‌های خونی ریز به نام مویرگ‌ها حمله ور می‌شوند و از آن جا قادر به نشت کردن خواهند بود. در نهایت ریه‌ها با مایعاتی مواجه می‌شوند که می‌توانند مشکلات ریوی مرتبط با ویروس‌ هانتا را ایجاد کنند.

2- انتقال فرد به فرد:

افرادی که به بیماری سندرم ریوی هانتا ویروس در آمریکای شمالی مبتلا شده بودند، برای افراد دیگر مسری نبودند. با این حال، شیوع خاصی در آمریکای جنوبی شواهدی از انتقال فرد به فرد دیگر را نشان داده است، که این نشانگر تنوع در سویه ها در مناطق مختلف است.

تشخیص هانتا ویروس

آزمایشات خونی می‌توانند در صورت وجود آنتی بادی‌های ساخته شده در بدن بر علیه این ویروس، آن‌ها را نشان دهند. اگر چه آزمایشات دیگری می‌توانند برای رد کردن سایر دلایل ایجاد علائم مشابه، مورد استفاده قرار گیرند.

درمان بیماری‌ هانتا ویروس

تا کنون هیچ درمان یا واکسنی برای بیماری‌ هانتا ویروس شناخته نشده است. اگر چه برخی از درمان‌های حمایتی بدین منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین تنها راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری جلوگیری از تماس نزدیک با جوندگان خواهد بود.

بیماران نیازمند به اقدامات درمانی شدید احتمالا در بخش‌های مراقبت ویژه بیمارستانی بستری خواهند شد. برخی از این بیماران لوله گذاری تنفسی و تهویه مکانیکی را دریافت خواهند نمود که این اقدامات فرآیند حمایت تنفسی و مدیریت مایعات موجود در ریه (ادم ریوی) را برعهده خواهند گرفت.

پیشگیری از ابتلا به هانتا ویروس

دور نگه داشتن جوندگان از خانه و محل کار شما می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به عفونت‌ هانتا ویروس کمک کند. بهتر است چند نکته را رعایت کنید:

• دسترسی ها را محدود کنید. موش‌ها می‌توانند از سوراخ‌هایی با پهنای 6 میلی‌متر خود را عبور دهند بنابراین درزها را با استفاده از سیم‌ها و موادی مانند سیمان بپوشانید.
• اجازه ندهید ظروف کثیف در منزل باقی بمانند و سریعا آن‌ها را بشویید. پیشخوان‌ها و کف را تمیز کرده و مواد غذایی از جمله غذای حیوانات خانگی را در ظروف مخصوص عدم دسترسی جوندگان قرار دهید. سطل زباله را با درب‌های محکم بپوشانید.
• چمن و مواد دور ریختنی را از زیر بنای ساختمان‌ها پاکسازی کنید.
• از تله‌های مناسب در مکان‌های مورد نظر قرار دهید.
• در هنگام تمیز کاری و گردگیری بهتر است مجاری تنفسی خود را با استفاده از ابزارآلات احتیاطی خاص بپوشانید.

یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه شود این است که نباید از جاروبرقی برای مکش ادرار و مدفوع جوندگان استفاده نمود. این کار تنها باعث پخش ذرات موجود در ویروس به صورت ذرات معلق در هوا می‌گردد. روش پاکسازی سطوح همانند روش‌های پاکسازی مرسوم می‌باشد، یعنی 1.5 فنجان ماده سفید کننده در یک گالن آب می‌تواند بدین منظور مورد استفاده قرار گیرد.

منابع:

1. https://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=229363
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hantavirus-pulmonary-syndrome/symptoms-causes/syc-20351838
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hantavirus-pulmonary-syndrome/diagnosis-treatment/drc-20351844