دلایل اسپاسم و کمر درد در زنان و مردان پس از رابطه جنسی

علل کمر درد بعد از ارضا شدن

زن و مرد هر دو می‌توانند بعد از رابطه جنسی دچار کمردرد، گرفتگی یا اسپاسم شوند. اصطلاح پزشکی برای درد قبل، حین یا بعد از رابطه جنسی دیسپارونیا dyspareunia است.

دیسپارونیا چیست؟

دیسپارونی یکی از شایع‌ترین شکایات زنان است که تصور می‌شود بین 8 الی 22 درصد از زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هم‌چنین ممکن است یکی از دشوارترین مشکلات زنان و زایمان برای ارزیابی و درمان موفقیت آمیز باشد.

ممکن است بسته به محل درد، دیسپارونی به صورت سطحی (در بافتهای اطراف واژن) یا عمیق (که تحت فشار عمیق‌تر آلت تناسلی در لگن احساس می‌شود) طبقه‌بندی شود. بیماری دیسپارونیا ممکن است از زمانی که زن برای اولین بار رابطه جنسی برقرار کرده است وجود داشته باشد یا ممکن است بعداً در زندگی ایجاد شود.

علل جسمی دیسپارونیا سطحی

• شرایط پوستی (به عنوان مثال حساسیت به لاتکس، پلاستیک یا اسپرم کش در کاندوم، حساسیت به مایع منی، اگزما، لیکن اسکلروز، لیکن پلان)
• شرایط عفونی (به عنوان مثال برفک مکرر، عفونت‌های مقاربتی، عفونت ادراری)
• عدم وجود روغن کاری (عدم تحریک جنسی، مشکلات هورمونی، برخی داروهای تجویزی و رادیوتراپی در لگن)
• والوودنیا (درد طولانی مدت همراه با سوزش یا خارش بدون دلیل پزشکی واضح که روی دستگاه تناسلی خارجی یا تأثیر می‌گذارد)
• سیستیت بینابینی (التهاب مثانه که ممکن است باعث ایجاد درد در لگن یا شکم شود)
• مشکلات ساختاری ایجاد انسداد (به عنوان مثال آسیب دیدگی زخم ناشی از اپیزوتومی، تروما در هنگام زایمان یا ختنه زنان، پرده بکارت غیرطبیعی، کیست یا آبسه)
• مشکلات عضلانی (به عنوان مثال واژینیسموس یا سفت شدن شدید عضلات واژن هنگام نفوذ)
• گرفتگی عضلات ممکن است بعد از رابطه جنسی به دلایل مختلف ایجاد شود، از فشار عضلانی خفیف گرفته تا شرایط اساسی که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.

علل جسمی دیسپارونی عمقی

• شرایط عفونی/التهابی (مانند بیماری التهابی لگن، اندومتریوز، التهاب دهانه رحم، انسداد لوله‌های فالوپ)
• مشکلات ساختاری (به عنوان مثال فیبروم رحمی یا چسبندگی لگن به دنبال جراحی یا رادیوتراپی)
• مشکلات عضلانی (به عنوان مثال اسپاسم عضلات کف لگن)
• سندرم روده تحریک‌پذیر
• عدم تحریک قبلی و روان سازی

دیسپارونیا ممکن است به دلیل پوزیشن جنسی ایجاد شود، چرا که برخی از آنها نفوذ عمیق‌تری نسبت به سایرین دارند.

علل گرفتگی و درد کمر بعد از رابطه جنسی در هر دو جنس

فردی که دچار گرفتگی مداوم یا شدید بعد از رابطه جنسی می‌شود بهتر است این موضوع را با پزشک در میان بگذارد. در مردان و زنان علل احتمالی بسیاری برای گرفتگی‌ها و کمر درد بعد از رابطه جنسی وجود دارد.

1- فشار عضلات:

مشابه با حرکات ورزشی، کشیدگی‌های عضلات لگن و شکم در طول رابطه جنسی ممکن است گاهی اوقات منجر به گرفتگی شود.

عضلات محکم، کم آبی یا فعالیت عضلانی در موقعیت نامناسب، همگی می‌توانند باعث گرفتگی عضلات شوند. این گرفتگی‌ها معمولاً بعد از چند ثانیه تا چند دقیقه از بین می‌روند.

2- ارگاسم:

ارگاسم هم‌چنین می‌تواند باعث گرفتگی و کمر درد بعد از رابطه جنسی شود. ارگاسم شامل انقباض غیر ارادی عضلات در لگن و کف لگن است. اگر این عضلات به شدت منقبض شوند، ممکن است بعد از رابطه جنسی دچار گرفتگی موقتی شوند.

3- مشکلات روده:

مشکلات دستگاه گوارش می‌تواند باعث گرفتگی شکم شود. یبوست و نفخ دو دلیل عمده درد معده پس از رابطه جنسی است. سایر مشکلات روده مانند سندرم روده تحریک‌پذیر نیز می‌توانند باعث گرفتگی شوند.

4- مشکلات ادراری:

به همین ترتیب، مشکلات مربوط به مثانه یا سیستم ادراری نیز می‌تواند باعث کمر درد بعد از رابطه جنسی شود. مثانه درست در جلوی رحم قرار دارد و مقاربت گاهی اوقات می‌تواند آن را تحریک کند.

این امر به ویژه در صورتی که فرد مبتلا به عفونت ادراری یا بیماری به نام سیستیت بینابینی باشد صادق است، که باعث ایجاد درد و فشار در لگن و سیستم ادراری می‌شود.

5- عفونت‌های منتقله از راه جنسی

برخی عفونت‌های مقاربتی (STI)، به ویژه کلامیدیا و سوزاک، می‌توانند باعث گرفتگی شکم و کمر درد، از جمله بعد از مقاربت شوند.

بسیاری از STI‌ها هیچ علائمی ایجاد نمی‌کنند، بنابراین بهتر است مرتباً آزمایشات صورت گیرد. برخی از STI‌ها هم‌چنین می‌توانند باعث ترشحات از آلت تناسلی یا مهبل (واژن) و هم‌چنین درد هنگام ادرار شوند.

6- آسیب‌های عاطفی:

بعضی اوقات، آسیب‌های گذشته یا یک مسئله عاطفی پیرامون رابطه جنسی می‌تواند به عنوان ناراحتی جسمی یا درد در طی یا بعد از مقاربت ظاهر شود.

حتی عوامل استرس‌زا و اضطراب روزمره می‌توانند باعث ایجاد گرفتگی و فشار عضلانی یا کمر درد بعد از رابطه جنسی شوند.

علل گرفتگی و کمر درد بعد از رابطه جنسی در زنان

برای زنان، برخی از دلایل احتمالی گرفتگی بعد از رابطه جنسی عبارتند از:

1- نفوذ عمیق:

نفوذ عمیق، به ویژه در مقابل دهانه رحم، می‌تواند باعث تحریک و گرفتگی شود. آسیب دیدگی یا عفونت دهانه رحم می‌تواند به صورت گرفتگی یا درد احساس شود.

2- کیست‌های تخمدان:

تخمدان‌ها دو عضو کوچک هستند که در دو طرف رحم قرار دارند. گاهی اوقات، کیست بر روی تخمدان یا در آن رشد می‌کند. در حالی که این کیست‌ها معمولاً خطرناک نیستند، می‌توانند بعد از رابطه جنسی باعث ایجاد درد یا ناراحتی شوند.

3- تخمک‌گذاری:

ماهانه، در یکی از تخمدان‌ها یک فولیکول رشد می‌کنند که حاوی تخمک بالغ است. حدود 2 هفته قبل از دوره قاعدگی زنان، پارگی فولیکول، تخمک را برای لقاح و برداشت احتمالی آزاد می‌کند. رابطه جنسی در این مدت می‌تواند باعث گرفتگی شکم و احساس کمر درد و دل درد بعد از نزدیکی در زنان شود.

4- فیبروئید:

فیبروم سلول‌های رشد یافته‌ای هستند که در دیواره رحم رخ می‌دهد. آنها معمولاً خوش‌خیم یا غیر سرطانی هستند. آنها می‌توانند بعد از رابطه جنسی علائمی مانند خون‌ریزی شدید قاعدگی و درد شکم و هم‌چنین گرفتگی عضلانی ایجاد کنند.

5- واژینیسموس:

واژینیسموس زمانی اتفاق می‌افتد که پارتنر یا پزشک سعی در وارد شدن به رحم نموده ولی عضلات واژن به طور غیر ارادی منقبض می‌شوند. این امر می‌تواند در طی رابطه جنسی و معاینات پزشکی واژن و هم‌چنین هنگامی که فرد سعی در استفاده از تامپون داشته باشد، رخ دهد.

اگرچه واژینیسموس می‌تواند ناراحت کننده باشد، اما همیشه بر مسئله برانگیختگی تاثیر نگذاشته و فرد می‌تواند از انواع دیگر رابطه‌های جنسی بهره ببرد. ممکن است فرد نیاز به مراجعه به یک درمانگر جنسی یا سکس تراپیست داشته باشد، که می‌تواند در مدیریت اضطراب به آنها کمک کند و تمرینات آرامشی را توصیه کند.

تمرینات کف لگن یا کگل هم‌چنین ممکن است به درمان واژینیسموس کمک کند.

6- بیماری التهابی لگن:

بیماری التهابی لگن (PID) یک عفونت در دستگاه تولید مثل زن است. عفونت‌های منتقله از راه جنسی یا  STI‌هایی مانند کلامیدیا یا سوزاک می‌تواند باعث PID شود، هم‌چنین می‌تواند بعد از انجام اقدامات پزشکی مانند وارد کردن یک دستگاه داخل رحمی رخ دهد.

بیشتر بخوانید:

بیماری التهابی لگن یا عفونت لگن در زنان چیست؟

7- آندومتریوز:

آندومتریوز رشد بافت مشابه است كه در رحم و در قسمت‌های خارج رحم رشد می‌كند. این حالت می‌تواند باعث گرفتگی شدید و درد شکم هم در طول رابطه جنسی و هم بعد از آن شود. علائم دیگر آندومتریوز شامل خون‌ریزی شدید در دوران قاعدگی و دوره‌های دردناک غیرطبیعی است.

8- رحم رو به عقب:

در برخی از زنان، رحم به جای اینکه به جلو خم شود، به عقب کج می‌شود. اصطلاح پزشکی برای این شرایط رحم رترو ورس می‌باشد. در افرادی که رحم را بطور واضح نشان داده‌اند، آلت تناسلی در هنگام مقاربت ممکن است به رحم فشار آورد، که می‌تواند باعث گرفتگی و درد کمر بعد از رابطه جنسی شود.

علل کمر درد بعد از نزدیکی در مردان

کمر درد بعد از انزال در مردان چندان شایع نیست، اما در برخی از آنها ممکن است چنین اتفاقی بیافتد. برخی از دلایل کمر درد بعد از رابطه جنسی در مردان عبارتند از:

1- پروستا‌تیت:

پروستات یک غده کوچک و به اندازه گردو می‌باشد که در پایین لگن قرار گرفته است. این اندام باعث ساخت ماده مهم مایع منی یا همان اسپرم شده که در هنگام رابطه جنسی انزال می‌کند.

اگر پروستات ملتهب شود، بصورت حاد یا مزمن، می‌تواند باعث درد لگن در هنگام رابطه جنسی و یا بعد از آن شود.

درمان و پیشگیری از اسپاسم و کمر درد پس از رابطه جنسی

پزشک ممکن است آنتی بیوتیک‌ها را برای درمان عفونت توصیه کند. درمان یا پیشگیری از گرفتگی و کمر درد بعد از رابطه جنسی به علت اصلی آن بستگی دارد. اما در اکثر موارد، گرفتگی خفیف بعد از رابطه جنسی موقتی است و بدون درمان از بین می‌رود.

اگر گرفتگی ناشی از موقعیت یا عمل خاصی باشد، ضروریست که متوقف گردد یا به موقعیت‌هایی راحت‌تر و یا با درد کمتر تغییر یابد. اگر علت جسمی یا عاطفی برای درد وجود داشته باشد، فرد می‌تواند به دنبال درمان‌های اضافی باشد. این درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر گردد:

• آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت
• درمان یا مشاوره برای اضطراب
• جراحی برای برداشتن فیبروم یا کیست
• قرص‌های هورمونی برای پیشگیری از تخمک‌گذاری یا درمان کیست تخمدان

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

در بیشتر موارد، گرفتگی بعد از رابطه جنسی جزئی و موقتی خواهد بود و بدون درمان از بین می‌روند. با این حال، افراد باید در مورد نحوه پیشگیری از گرفتگی یا کمر درد بعد از رابطه جنسی در آینده با همسر خود صحبت کنند. در صورت بروز گرفتگی با علائم بیشتر مانند:

• تب
• خون‌ریزی غیرطبیعی واژن
• ترشحات غیرطبیعی واژن یا آلت تناسلی
• درد شدید یا ناراحتی

پزشک علائم فرد را بررسی کرده و یک معاینه بالینی انجام خواهد داد. پزشک ممکن است برخی آزمایشات را برای تعیین علت اصلی درد و کمک به تهیه یک برنامه درمانی توصیه نماید.

باید به این نکته توجه داشت که برخی از افراد با سابقه داشتن مشکلات جسمی کمری بهتر است پوزیشن‌های مناسبی را برای پیشگیری از ابتلای به کمر درد در نظر داشته باشند.

منابع:

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/324488
2. https://sexualadviceassociation.co.uk/pain-during-or-after-sex/