آزمایش‌های مربوط به هپاتیت B و بررسی نتایج حاصل از تست

هپاتیت B، عفونت کبد ناشی از ویروس هپاتیت HBV) B) است. آزمایش خونی هپاتیت B پروتئین‌های ویروسی (آنتی ژن‌ها) و آنتی بادی‌های تولید شده در پاسخ به عفونت را تشخیص داده یا مواد ژنتیکی (DNA) ویروس را شناسایی و ارزیابی می‌کنند. الگوی نتایج آزمایش می‌تواند فردی را که دارای عفونت فعلی فعال است یا در گذشته در معرض HBV قرار گرفته یا در نتیجه واکسیناسیون مصونیت پیدا کرده را شناسایی کند.

بیشتر بخوانید:

از بیماری هپاتیت ب و علائم آن چه می‌دانید؟

دوره عفونت‌های HBV می‌تواند از یک فرم خفیف که تنها چند هفته طول می‌کشد تا بیماری مزمن که تا سال‌های متمادی وجود دارد، متفاوت باشد. گاهی HBV مزمن می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری نظیر سیروز یا سرطان کبد شود. برخی از مراحل یا انواع هپاتیت B عبارتند از:

عفونت حاد: وجود علائم و نشانه‌های معمول با آزمایش مثبت HBV

عفونت مزمن: عفونت مداوم با ویروس که توسط تست‌های آزمایشگاهی شناسایی شده و با التهاب کبد همراه است.

وضعیت ناقل: عفونت مداوم (که توسط آزمایشات HBV تعیین می‌شود) اما هیچ التهاب کبدی وجود ندارد

(حامل کسی است که ممکن است به نظر سالم است اما ناقل ویروس بوده و به طور بالقوه می‌تواند دیگران را آلوده کند)

عفونت برطرف شده یا غیر فعال: هیچ شواهدی از عفونت وجود ندارد. آنتی ژن ویروسی و آزمایشات DNA منفی هستند و هیچ نشانه یا علائم التهاب کبدی وجود ندارد (اگرچه در بسیاری از موارد ویروس در وضعیت غیر فعال در کبد وجود دارد و می‌تواند به طور بالقوه دوباره فعال شود)

عود مجدد عفونت HBV: (تشخیص داده شده توسط آزمایش‌های HBV) با آسیب کبدی در فردی که حامل بوده و یا دارای عفونت غیر فعال بوده است. این حالت اغلب در افراد مبتلا به شیمی درمانی برای سرطان یا افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن برای درمان بیماری‌های خود ایمنی یا پیوند عضو دریافت می‌کنند، رخ می‌دهد. هم‌چنین می‌تواند در طول درمان برای هپاتیت HCV) C) در افرادی که در گذشته در معرض ابتلا به HBV بوده‌اند رخ دهد.

تست هپاتیت B برای چه منظور انجام می‌گیرد؟

• برای تعیین اینکه علائم و نشانه‌های حاد، مانند زردی، تب و خستگی، به علت عفونت هپاتیت B است یا نه.
• برای تشخیص هپاتیت HBV مزمن
• برای کنترل عفونت مزمن هپاتیت B و درمان آن
• برای شناسایی عفونت قبلی هپاتیت B برطرف شده در فردی که قبلا در معرض خطر قرار داشته است. یا مبتلا به هپاتیت C می‌باشد و تحت درمان آن قرار دارد.
• برخی از دلایل ثانویه برای انجام این آزمایش عبارتند از: بروز عفونت هپاتیت B در افراد در معرض خطر و یا در اهداکنندگان خون، برای تعیین اینکه آیا کسی حامل است، برای تشخیص عفونت از بین رفته و یا تعیین اینکه آیا مصونیت لازم از طریق تزریق واکسیناسیون ایجاد شده است یا نه.

خلاصه‌ای از موارد مورد آزمایش در بررسی‌های اولیه هپاتیت B عبارتنداز:

1. (HBsAG) آنتی ژن‌های سطحی هپاتیت B یا همان پروتئین‌های موجود در سطح ویروس را تشخیص می‌دهد.
2. (anti-HBs) آنتی بادی‌های سطحی هپاتیت که این آنتی بادی‌های تولید شده در پاسخ به آنتی ژن‌های سطحی هپاتیت می‌باشند را مورد تشخیص قرار می‌دهد.
3. (B anti-HBc, IgM , IgG) آنتی بادی‌های بر ضد تمام ویروس هپاتیت را شناسایی می‌کند.
4. (anti-HBc, IgM) آنتی بادی‌های بر ضد هسته ویروس هپاتیت B را شناسایی می‌کند.

البته این 4 تست در مرحله اولیه مورد آزمایش قرار می‌گیرند و در صورت وجود سایر مشکلات، پزشک آزمایشات دیگر هپاتیت را همسو با این آزمایشات تجویز خواهد نمود.

• منفی بودن 4 تست اولیه بالا نشان از عدم وجود عفونت کنونی یا پیشین می‌باشد. البته باید خاطر نشان کرد که در این حالت هیچ نوع مصونیتی برای این ویروس دیده نمی‌شود، پس باید نسبت به واکسیناسیون اقدام کرد.
• اگر تنها از 4 تست بالا تنها تست (anti-HBs) مثبت باشد یعنی هیچ مشکلی نسبت به وجود عفونت وجود نشان نداشته و میزان مصونیت بدن نسبت به این ویروس در حد خوبی می‌باشد.
• اگر تست‌های شماره دو و سه مثبت باشند نشان از یک عفونت از بین رفته می‌باشد البته احتمال پنهان بودن ویروس بدلیل سرکوب سیستم ایمنی بدن هم وجود دارد.
• اگر تست‌های شماره یک و چهار مثبت باشند، نشان از یک عفونت فعال است. معمولا با علائم همراه است. مسریست. می‌تواند به حالت مزمن تبدیل شود.
• در صورت مثبت شدن تست‌های شماره سه و چهار یعنی عفونت فعال از بین رفته است.
• در صورت مثبت شدن تست‌های شماره یک و سه یعنی عفونت فعال بصورت مزمن درآمده و احتمال آسیب کبدی وجود دارد. احتمال عفونت نهفته در این مرحله دور از انتظار نیست.

این تست نیاز به آمادگی خاصی ندارد. حتی اگر شما احساس می‌کنید که هیچ نوع علائم بالینی ندارید ولی در معرض یکی از روش‌های دریافت این ویروس قرار گرفته‌اید، بهتر است که یک تست ساده خونی برای پی بردن به این موضوع داشته باشید. حتی در صورتی که مبتلا به این ویروس شده باشید درمان‌های سریع در روند درمان بسیار موثر بوده و احتمال آسیب کبدی را به حداقل می رسانند.

بانک خون تمامی تست‌های مربوط به این ویروس را بر روی اهدا کنندگان خونی انجام می‌دهند پس دریافت کنندگان خون نگران نباشند.

توجه داشته باشید در صورتی که در معرض این ویروس قرار گرفتید و زمان آخرین واکسیناسیون خود را به خاطر نمی‌آورید، احتمالا در طول 24 ساعت یک دوز دارویی از ایمونوگلوبین هپاتیت ب (HBIG) و معمولا اولین دوز از واکسن هپاتیت B را دریافت خواهید نمود که خود در مهار ویروس کمک شایانی خواهند کرد.

شما می‌توانید به سادگی با عضویت در تریتا و با ورود به بخش کاربری از امکانات سامانه پزشک هوشمند استفاده کنید، همچنین شما قادر خواهید بود آزمایش هپاتیت خود را در تریتا ثبت و بدون نیاز به پزشک، مقادیر موجود در آزمایش خود را تفسیر کنید. لطفا پس از ورود به بخش آزمایشات خون مراجعه کنید.

منابع:

1. https://labtestsonline.org/tests/hepatitis-b-testing#