اسکیزوفرنی schizophernia چیست؟ با علائم و درمان این بیماری خطرناک آشنا شوید

اسکیزوفرنی schizophernia، از علائم تا درمان

اسکیزوفرنی یک نوع اختلال روانی جدی است که در آن افراد به طور غریزی دچار حافظه ضعیف شده و رفتارهای عجیب و غریبی از خود نشان می‌دهند. افراد مبتلا به این بیماری نمی‌توانند واقعیت‌ها را درک و آن را تفسیر کنند و مدام دچار توهم می‌شوند.

اسکیزوفرنی ممکن است منجر به ترکیبی از توهمات و تفکرات غیرعادی شود که عملکرد روزانه را مختل می‌کند. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیاز به درمان مادام‌العمر دارند. درمان‌های اولیه ممکن است قبل از شروع، عوارض جدی علائم را کنترل کند و در دراز مدت، فرد ممکن است به بهبودی کامل برسد.

علائم اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی شامل طیف وسیعی از مشکلات روان شناختی و روانی است. نشانه‌ها و علائم اسکیزوفرنی ممکن است متفاوت باشند. این علائم عبارتند از:

1. هزیان گفتن

اولین نشانه اسکیزوفرنی توهم است. مثلا فکر می‌کنید که اتفاق بزرگ در حال روی دادن است. یا فکر می‌کنید که کسی می‌خواهد به شما آسیب برساند.

2. توهم

در این حالت فرد چیزهایی را می‌بیند و صداهایی می‌شنود که وجود ندارند.

3. اختلال در صحبت کردن

در این حالت، بیمار در میانه صحبت‌ها ساکت می‌شود و ناگهان درباره موضوع دیگری صحبت می‌کند. گاهی کلمات بی‌معنی در میان حرف‌هایش می‌گوید و گاهی زیر لب با خود صحبت می‌کند.

 4. اختلالات رفتاری

علاوه بر اختلال در صحبت کردن، بیمار دچار اختلالات رفتاری نیز می‌شود. او مدام آشفته است و کارهای پیش‌بینی نشده و عجیب و غریب انجام می‌دهد.

علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان

علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان شبیه به بزرگسالان است، اما در بعضی موارد ممکن است علائم متفاوتی داشته باشند.

• طرد کردن دوستان و خانواده
• افت تحصیلی شدید
• اختلالات خواب
• تحریک‌پذیری شدید نسبت به محیط یا حالت افسردگی
• نداشتن انگیزه

نوجوانان بیشتر از بزرگسالان دچار توهمات بصری می‌شوند. 

علل اسکیزوفرنی

هنوز علت اصلی بیماری اسکیزوفرنی مشخص نیست. اما محققان بر این باورند که ترکیبی از ژنتیک و اختلالات شیمیایی مغز و محیط زیست در این اختلال نقش دارد. مشکلات مربوط به برخی از مواد شیمیایی طبیعی مغز، از جمله انتقال دهنده‌های عصبی به نام دوپامین و گلوتامات، ممکن است در اسکیزوفرنی نقش داشته باشند.

عوامل خطر اسکیزوفرنی

 به نظر می‌رسد برخی عوامل، خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را افزایش می‌دهند. این موارد شامل:

• داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به اسکیزوفرنی
• افزایش فعالیت سیستم ایمنی، از جمله التهاب یا بیماری‌های خود ایمنی
• سن بالا
• برخی عوارض بارداری و زایمان، مانند سوءتغذیه و یا قرار گرفتن در معرض سموم یا ویروس‌هایی که ممکن است بر پیشرفت مغز تاثیر بگذارد.
• مصرف داروهای روان درمانی یا روان‌گردان در طول سال‌های نوجوانی و بزرگسالی

تشخیص اسکیزوفرنی

1. معاینه فیزیکی
2. آزمایش خون
3. معاینه روانی و روانکاوی
4. آزمایشات ام.آر.آی و سی.تی.اسکن برای ارزیابی مغز

درمان اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی نیاز به درمان طولانی مدت دارد، حتی زمانی که نشانه‌های بیماری کمتر شده‌اند. درمان با داروها و درمان روانی و اجتماعی می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند. در بعضی موارد ممکن است بیمار بستری شود.

درمان‌های دارویی اسکیزوفرنی

1- نسل دوم داروهای روانپزشکی برای درمان اسکیزوفرنی

• Aripiprazole آریپیپرازول 
• Asenapine اسناپین
• Brexpiprazole برکسی پیرازول
• Cariprazine کارپراسین
• Clozapine کلوزاپین
• loperidone لوپریدون
• Lurasidone لورازیدون
• Olanzapine اولانزاپین
• Paliperidoneپالپیریدون
• Quetiapine کوتیاپین

2- داروهای نسل اول برای درمان اسکیزوفرنی

•  Chlorpromazine کلروفرمزین
• Fluphenazine فلوفنازین
• Haloperidol هالوپریدول
• Perphenazine پروپرانازین

این داروها اغلب ارزان‌تر از داروهای نسل دوم هستند و معمولا عمومی‌تر می‌باشند.

درمان‌های روانشناسی

1- درمان‌های فردی

در این نوع درمان، روانشناس سعی می‌کند علت بروز این بیماری را پیدا کند. سپس با شناسایی و تشخیص درست عامل اصلی علاوه بر تجویز دارو با صحبت سعی می‌کند فکر بیمار را خالی کند.

2- آموزش مهارت‌های اجتماعی

این نوع درمان در بهبود تمرکز بیمار و ارتباطات و تعاملات اجتماعی او نقش موثری خواهد داشت.

3- درمان الکتروشوک

برای بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنی که به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهند، ممکن است درمان الکتروکواش (ECT) در نظر گرفته شود. ECT ممکن است برای افرادی که دچار افسردگی‌های حاد هستند نیز مفید باشد.

عوارض جانبی اسکیزوفرنی

اگر اسکیزوفرنی درمان نشود، بسیار خطرناک شده و عوارض بدی را به همراه دارد که شامل:

1. خودکشی، تلاش برای خودکشی و فکر به خودکشی
2. خود آزاری
3. اختلالات اضطراب و اختلال وسواسی (OCD)
4. افسردگی‌های حاد
5. سوء مصرف الکل یا داروهای دیگر، از جمله تنباکو
6. ناتوانی در انجام کار یا حضور در مدرسه و دانشگاه
7. مشکلات حقوقی، مالی و بی‌خانمانی
8. انزوای اجتماعی
9. مشکلات بهداشتی و پزشکی
10. قربانی شدن
11. رفتار تهاجمی
12. اختلالات شدید خواب

منابع:

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/schizophrenia/symptoms-causes/syc-20354443