الکترومیوگرافی EMG یا نوار عصب و عضله چیست و چه کاربردهایی دارد؟
آشنایی با الکترومیوگرافی EMG
الکترومیوگرافی (EMG)، یک روش تشخیصی برای بررسی سلامت عضلات و اعصاب کنترل کننده آن‌هاست. با این روش اختلالات عملکردی عضلات، اعصاب و اختلال در ارتباط بین عصب و عضله فاش می‌شود. نورون‌های حرکتی سیگنال‌هایی را منتقل می‌کنند که عضلات را کنترل می‌کنند. الکترومیوگرام توسط وسیله‌های ریزی به نام الکترود این سیگنال‌ها را به شکل نمودار، صدا و مقادیر عددی منعکس می‌کنند که بعدا توسط یک متخصص تفسیر و بررسی می‌شود.
چرا پزشک درخواست الکترومیوگرافی می‌دهد؟
اگر شما دارای نشانه‌هایی باشید که خبر از مشکلات عصبی و عضله‌ای می‌دهد، پزشک EMG تجویز خواهد کرد. این نشانه‌ها عبارتند از:
- مور مور شدن بدن
- بی‌حسی
- ضعف عضلات
- درد و گرفتگی عضلات
- نوع بخصوصی از درد در بدن
معمولا نتایج EMG برای تشخیص و یا رد مشکلات و بیماری‌های عصبی و عضله‌ای، مانند آن چه در ادامه آورده می‌شود، ضروری است:
- بیماری دیستروفی عضلانی یا پلیموزیت
- بیماری موثر بر ارتباط بین عضله و عصب مثل میاستنی گراویس
- اختلال اعصاب بیرونی نخاع، مانند سندروم تونل کارپ
- اختلالی که اعصاب حرکتی را در مغز یا نخاع تحت تاثیر قرار می‌دهند مانند: فلج اطفال
- اختلالات موثر بر ریشه ی عصبی مثل یک دیسک فتقی شده در نخاع
آیا الکترومیوگرافی خطرناک است؟
این روش بسیار کم خطر است، با این حال ممکن است در محل اتصال الکترودها احساس درد و ناراحتی کنید. این درد ممکن است چند روزی طول بکشد و برای رفع آن نیاز به استفاده از ضد دردهایی مانند ایبوپروفن باشد. به ندرت ممکن است عوارضی مانند مور مور شدن، کبودی، ورم در محل نصب سوزن‌ها مشاهده شود. اگر درد و ورم شدت پیدا کرد حتما به پزشک‌تان اطلاع دهید.
آمادگی‌های قبل از الکترومیوگرافی EMG
1- غذا و دارو
اگر برای شما درخواست الکترومیوگرام شده است، قبل از انجام در مورد داروها و غذاهایی که نباید خورده شود بپرسید. خصوصا اگر از دارویی به نام مستینون استفاده می‌کنید حتما در مورد لزوم قطع آن قبل از آزمایش بپرسید.
2- دخانیات
عدم مصرف سیگار و دخانیات حداقل سه تا چهار ساعت قبل از آزمایش
3- حمام کردن
قبل از آزمایش برای از بین بردن چربی روی پوست یک حمام و یا دوش فوری بگیرید. قبل از آزمایش از لوسیون و یا کرم بر روی بدن استفاده نکنید.
4- اقدامات احتیاطی دیگر
اگر هر یک از شرایط پزشکی زیر را دارید حتما به متخصص مغز و اعصاب اطلاع دهید:
- اگر دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب یا هر وسیله الکتریکی دیگری دارید
- استفاده از داروهای ضد فشارخون
- اگر هموفیلی یا مشکل انعقاد خون دارید
روند آزمایش الکترومیوگرافی
1- قبل از الکترومیوگرام
احتمالا از شما خواسته می‌شود لباس بیمارستان بپوشید و روی تخت آزمایش دراز بکشید. نوررولوژیست(متخصص سیستم عصبی) و یا تکنسین، الکترودها را روی بخش‌های مختلف پوست وصل می‌کند و در محل مشکل شما قرار می‌دهد. یا ممکن است متخصص سوزن‌های الکترودی را در بخش‌های مختلف با توجه به نشانه‌های شما قرار دهد.
2- درحین آزمایش
در هنگام آزمایش الکترودهای رو پوست گهگاه، یک جریان الکتریکی ضعیف می‌فرستند که ممکن است شما آن را به شکل تیر کشیدن و یا انقباض حس کنید. الکترودهای سوزنی ممکن است احساس درد و ناراحتی بدهند که معمولاٌ مدت کوتاهی بعد از برداشته شدن این احساس از بین می‌رود. در EMG سوزنی، متخصص مغز و اعصاب بررسی می‌کند که آیا در زمان استراحت عضله هیچ فعالیت خودجوش الکتریکی‌ای وجود دارد یا نه، و زمانی که به آرامی عضله را منقبض می‌کنید درجه‌ی فعالیت چند است.
متخصص مغز و اعصاب برای منقبض و ول کردن عضلات در زمان مناسب به شما دستورالعمل می‌دهد. بسته به عضله یا عصبی که متخصص مورد بررسی قرار می‌دهد ممکن است در طول آزمایش از شما بخواهد موقعیت خود را تغییر دهید. اگر شما در هر مرحله از آزمایش احساس درد و ناراحتی کردید می‌توانید از متخصص بخواهید یک وقفه‌ی کوتاه بدهد.
3- بعد از آزمایش
ممک است برای مدت کوتاهی در جایی که سوزن‌ها در عضله قرار داشتند، کبودی خفیفی را تجربه کنید. این کبودی‌ها باید در عرض چند روز از بین برود و اگر باقی ماند با پزشک خود مشورت کنید.
نتیجه‌ی الکترومیوگرافی
متخصص مغز و اعصاب نتیجه‌ی آزمایش شما را تفسیر خواهد کرد و یک گزارش خواهد نوشت. پزشک اولیه شما که در خواست الکترومیوگرام داده بود، در مورد نتیجه با شما صحبت خواهد کرد و تصمیمات مقتضی را خواهد گرفت.
منابع:
زهره دباغ
ترجمه کلمات جدید برای من مثل سرک کشیدن به دنیای جدید دیگری است. هیجان‌انگیز و چالش برانگیز
