کابوسی با عنوان زایمان زودرس!
زایمان زودرس چیست
زایمان زودرس یا پیش از موعد، زمانی پیش می‌آید که بدن‌تان خیلی زود و قبل از پایان هفته 37 بارداری برای زایمان آماده می‌شود. زایمان زودرس باعث تولد نوزاد نارس می‌شود، اما خبر خوب این است که پزشک می‌تواند خیلی کارها برای به تاخیر انداختن آن انجام دهد.
عوامل کلی بوجود آوردنده زایمان زودرس
- عوامل مادرانه
- پره اکلامپسی (فشارخون بالا در دوران بارداری)
- بیماری‌های مزمن پزشکی (مثل بیماری قلب و کلیه)
- سوء مصرف مواد (مثل مصرف کوکایین)
- مشکلات ساختار رحم
- نارسایی سرویکس (عدم توانایی بسته ماندن سرویکس تا پایان بارداری)
- سابقه زایمان زودرس
عوامل زایمان زودرس مربوط به مادر
- عملکرد غیر عادی و ناقص جفت
- جفت سرراهی (قرار گرفتن جفت در دهانه رحم-سرویکس، که باعث انسداد ناقص یا کامل سرویکس می‌گردد)
- کنده شدن و جدا شدن پیش از موعد جفت از رحم
- پاره شدن زودرس کیسه آب
- مقدار بیش از حد مایع آمونیاتی
عوامل زایمان زودرس مربوط به جنین
- زمانی که رفتار و حرکات جنین نشان می‌دهد که محیط داخل رحم سالم نیست
- بارداری چند قلو (دو، سه یا بیشتر)
- ناسازگاری بین خون مادر و جنین (ناسازگاری عامل Rh)
چرا زایمان زودرس نگران کننده است؟
زایمان زودرس باعث تولد نوزاد نارس می‌شود، که به نسبت نوزادان دیگر مشکلات بیشتری خواهند داشت. آن‌ها قبل از کامل شدن بدن و ارگان‌های مختلف بدن و با وزن پایین در زمان تولد (زیر 2500گرم) به دنیا می‌آیند. آن‌ها ممکن است برای نفس کشیدن، شیر خوردن و تغذیه، مبارزه با عفونت و گرم ماندن نیاز به کمک داشته باشند. نوزادان خیلی نارس، آن‌هایی که زیر 28 هفته متولد شده‌اند، به شدت آسیب پذیرند. بسیاری از ارگان‌های آن‌ها برای زندگی بیرون از رحم مادر آماده نیستند و برای عملکرد درست بسیار نابالغند.
تعدادی از مشکلاتی که نوزادان نارس ممکن است تجربه کنند
- ناتوانی در گرم ماندن به علت پایین بودن سطح چربی بدن
- مشکلات تنفسی
- بیماری غشای هیالین (سندروم دیسترس تنفسی) که در آن کیسه‌های هوایی ریه نمی‌توانند باز بمانند
- بیماری‌های مزمن ریه
- خروج هوا از فضای ریه به سایر بافت‌ها
- رشد ناقص ریه
- آپنه و توقف تنفس
- مشکلات قلب و عروق
- PDA که باعث می‌شود خون از ریه منحرف و دور شود
- فشارخون خیلی بالا یا پایین
- ضربان قلب پایین
- مشکلات خونی و متابولیکی
- کم خونی (ممکن نیاز به انتقال خون باشد)
- زردی
- مقادیر خیلی بالا یا پایین مواد معدنی و سایر مواد مانند کلسیم یا قند در خون
- عملکرد ناقص کلیه
- مشکلات دستگاه گوارش
- مشکلات تغذیه‌ای مانند عدم توانایی مکیدن و بلعیدن
- هضم ضعیف
- NEC-یک بیماری جدی روده
- نورولوژیک (عصبی)
- خون‌ریزی مغزی
- پریونتریکولارلوکوملاسیا، نرم شدن بافت مغز در اطراف بطن مغز
- تشنج (ممکن است از خون‌ریزی مغزی ناشی شود)
- رتینوپاتی زودرس، رشد غیر عادی رگ‌های خونی در چشم کودک
- عفونت
- ماهیچه ضعیف
هم‌چنین نوزادان نارس ممکن است دچار مشکلات سلامت طولانی مدت شوند! داروهایی که برای کنترل زایمان زودرس استفاده می‌شود ممکن است برای مادر و جنین خطرناک باشد.
نشانه‌های زایمان زودرس
مواردی که در ادامه آورده می‌شوند نشانه‌های رایج زایمان زودرس هستند، با این حال این نشانه‌ها درهر زنی می‌تواند شکل خودش را داشته باشد.
- انقباض رحم، خصوصا اگر بیشتر از چهار انقباض در هر ساعت باشد
- گرفتگی و درد شکم مشابه گرفتگی دوران قاعدگی
- احساس فشار در لگن
- کمردرد
- ناراحتی روده
- ترشح، موکوس، خون و یا آب از واژن
در صورت مواجهه با هر یک از این نشانه‌ها فورا به پزشک‌تان مراجعه کنید.
زایمان زودرس چطور تشخیص داده می‌شود؟
در صورت احتمال زایمان زودرس، زنان در بخش زنان و زایمان بیمارستان مورد معاینه قرار می‌گیرند. معمولا برای بررسی تناوب و طول مدت انقباضات و نشان دادن ضربان قلب نوزاد، از مانیتور الکتریکی استفاده می‌شود. این مانیتور با یک کمربند روی شکم شما گذاشته می‌شود.
سایر روش‌های تشخیص زایمان زودرس
- معاینه دهانه رحم (سرویکس) با انگشت، دهانه‌ی رحم نرم، نازک و باز شده نشانه‌ی زایمان زودرس است.
- سونوگرافی واژینال (بررسی طول سرویکس، کوتاه شدن بیش از حد دهانه رحم سرویکس نشانه‌ی زایمان است)
- تست پارگی و نشت کیسه آب
- تست فیبرون جنینی، فیبرون نوعی پروتئین است که در کیسه آب و پوشش رحمی یافت می‌شود. زمانی که کیسه آب و پوشش رحم دچار خرابی شود و یا در هنگام عفونت، این ماده رها و منتشر می‌شود. با معاینه‌ی سرویکس می‌توان به بررسی این ماده پرداخت، زمانی که در ترشحات سرویکس یافت شود، نشان دهنده‌ی عفونت یا نشت کیسه‌ی آب و خطر زایمان زودرس است.
درمان زایمان زودرس چگونه ممکن است؟
درمان مناسب شما با نظر پزشک‌تان و با در نظر گرفتن ملاحظات زیر تجویز می‌شود:
- شرایط بارداری شما، وضعیت کلی سلامت و سابقه‌ی پزشکی‌تان
- محدوده و شدت مشکل
- واکنش و تحمل بدن شما به داروها و روش‌های درمانی
- انتظارات و توقعاتی که از این درمان داریم
- نظرات و ترجیحات شما
درمان‌های تجویز شده ممکن است شامل این موارد باشد:
- استراحت مطلق و در رختخواب ماندن (خواه در خانه، خواه در بیمارستان)
- بستری شدن در بیمارستان (ممکن است وجود افراد متخصص و تجهیزات پیشرفته مورد نیاز باشد)
- متوقف ساختن یا آهسته‌تر کردن انقباضات رحم با کمک تزریق زیر پوستی یا وریدی (درون رگ)
- داروهای کورتیکواسترویدها که به بلوغ ریه‌های جنین کمک می‌کنند، مشکلات تنفسی در میان نوزادان نارس رایج است
- سرکلاژ دهانه‌ی رحم، این روش در زنان دارای مشکل نارسایی رحم استفاده می‌شود. نارسایی رحم به این معنی است که سرویکس ضعیف است و نمی‌تواند تا پایان بارداری بسته بماند.
- درمان عفونت با استفاده از آنتی بیوتیک‌ها
- خارج کردن جنین، اگر با وجود درمان‌ها زایمان متوقف نشد یا مادر و جنین در خطر بودند ممکن است جنین را خارج کنند. زایمان سزارین ممکن است در شرایط خاص تجویز کند.
جلوگیری از زایمان زودرس یا پیش از موعد
به مدد پیشرفت‌های عظیم پزشکی و روش‌های نگهداری و مراقب از نوزادان بیمار ونارس، نوزادان بیشتر و بیشتری با وجود نارس بودن و خیلی کوچک بودن نجات پیدا می‌کنند! حالا می‌توانید نفس راحتی بکشید!
گرچه هنوز هم کنترل زایمان زودرس و به تعویق انداختن آن برای حفظ سلامتی نوزاد بهترین کار ممکن است. مراقبت‌های دوران بارداری یک عامل کلیدی برای جلوگیری از زایمان زودرس و تولد نوزادان نارس می‌باشد. در این مراقبت‌ها سلامت مادر و کودک، هردو مورد بررسی قرار می‌گیرد. به این خاطر که تغذیه مادر و وزن‌گیری وی با وزن جنین در ارتباط است، داشتن یک رژیم غذایی درست و وزن‌گیری مناسب در دوران بارداری، بسیار مهم و حیاتی است. هم‌چنین مراقبت‌های دوران بارداری می‌تواند مشکلات و یا سبک زندگی‌ای که می‌تواند ریسک زایمان زودرس را افزایش دهد شناسایی و رفع کند.
تعدادی از کمک‌هایی که می‌شود برای جلوگیری از زایمان زودرس انجام داد عبارت‌اند از:
- شناسایی مادرانی که در معرض خطر زایمان زودرس هستند
- آموزش نشانه‌های زایمان زودرس
- اجتناب از کارهای تکراری و سنگین و نشستن به مدت طولانی
- تشخیص و درمان زودهنگام زایمان زودرس
تعدادی از زن‌هایی که در معرض خطر زایمان زودرس هستند، ممکن است با هورمون پروژسترون مورد درمان قرار بگیرند. این هورمون به طور طبیعی در دوران بارداری توسط جفت تولید می‌شود. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که ذخیره‌ی کافی این هورمون، احتمال زایمان زودرس را در زنان با سابقه‌ی این نوع زایمان کاهش می‌هد. مطالعات و آزمایش‌های بیشتری برای یافتن روش‌های جدید کمک به جلوگیری و درمان زایمان زودرس لازم است.
منابع:
زهره دباغ
ترجمه کلمات جدید برای من مثل سرک کشیدن به دنیای جدید دیگری است. هیجان‌انگیز و چالش برانگیز
