آشنایی با سرطان حنجره، از تشخیص تا مراقبت‌های لازم برای جلوگیری از تشدید علائم
سرطان حنجره چیست
حنجره بخشی از سیستم تنفسی است و گلو را به نای متصل می‌کند. طناب صوتی، 2 باند عضلانی هستند که در وسط حنجره قرار گرفته و باعث تولید صدا شده و امکان صحبت کردن را فراهم می‌آورند. حنجره از ورود غذا و مایعات به داخل مسیر تنفسی ممانعت می‌کند. این بخش در نفس کشیدن، بلع و صحبت کردن، نقش مهمی را ایفا می‌کند.
تومورهای سرطانی (بدخیم)، گروهی از سلول‌های سرطانی هستند که می‌توانند در بافت‌های اطراف رشد کرده و سبب تخریب آن‌ها شوند. سرطان‌های به وجود آمده در حنجره (تارهای صوتی)، بدخیم و نابودگر هستند و سالانه در سراسر جهان چیزی در حدود دویست هزار نفر را به کام مرگ فرو می‌برند.
اگر چه این نوع سرطان‌ها تنها 2 تا 5 درصد از تمام انواع سرطان‌های بدخیم را تشکیل می‌دهند، اما به دلیل تاثیرات قابل توجهی که بر روی صدا، بلع و کیفیت زندگی فرد دارند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشند. در ایالات متحده تخمین زده شده که بیش از 12،000 نفر در هر سال به این بیماری مبتلا می‌شوند و تعداد این افراد، مدام در حال افزایش است.
انواع تومورهای سرطانی و بدخیم در حنجره
سرطان می‌تواند در هر بخشی از حنجره رشد کند، اما میزان بهبودی آن تحت تاثیر محل تومور قرار دارد. بر اساس نوع تومور، حنجره به سه ناحیه آناتومیک تقسیم می‌شود: گلوت، سوپرا گلوت و ساب گلوت. بیشتر سرطان‌های حنجره در گلوت رخ می‌دهند.
سرطان‌های سوپرا گلوت چندان رایج نیستند و هم‌چنین سرطان‌های ساب گلوت نیز دارای کمترین میزان شیوع می‌باشند. سرطان حنجره ممکن است به طور مستقیم از حنجره به اندام‌های مجاور گسترش یابد و به واسطه انتشار یافتن سرطان (متاستاز) به گره‌های لنفاوی ناحیه گردن رسیده و یا از طریق جریان خون به بخش‌های دورتر بدن برود.
سلول‌های حنجره گاهی اوقات تغییر می‌کنند، دیگر رشد نمی‌کنند یا همانند قبل رفتار نمی‌کنند. این تغییرات ممکن است منجر به بروز بسیاری از بیماری‌های غیر سرطانی (خوش‌خیم) شود. اما در برخی موارد، تغییرات در سلول‌های حنجره می‌تواند موجب بروز سرطان شود.
بیشتر سرطان‌های حنجره در سلول‌های صاف و نازکی به نام سلول‌های سنگ‌فرشی آغاز می‌شوند. این سلول‌ها در داخل حنجره قرار دارند و این نوع سرطان، کارسینوم سلول سنگ‌فرشی حنجره نامیده می‌شود. سرطان حنجره می‌تواند در هر بخشی از حنجره به وجود آید اما بیشتر در وسط حنجره، نزدیک به تارهای صوتی به وجود می‌آید. اکثر سرطان‌های سلول سنگ‌فرشی با دیسپلازی شروع می‌شوند.
این نوع سرطان چهار مرحله دارد که به مراحل I، مرحله II، مرحله III و مرحله IV تقسیم‌بندی شده و معمولا بیماری در مرحله IV از کنترل خارج خواهد شد.
علل به وجود آورنده سرطان حنجره
مهم‌ترین عامل به وجود آورنده سرطان حنجره، سیگار کشیدن است. مرگ و میر ناشی از سرطان حنجره در افراد سیگاری 20 برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری است. مصرف مداوم الکل و انواع مشروبات الکلی، نیز احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
در صورت استعمال این دو با هم، درصد ابتلا تا حد زیادی افزایش می‌یابد. سایر عوامل ابتلا به این بیماری شامل وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین، جنسیت مرد و سن بالای 55 سال است. علاوه بر این، افرادی که بیشتر در معرض هوای آلوده قرار دارند و گرد و غبار چوب، بخار رنگ و برخی مواد شیمیایی مورد استفاده در فلزکاری، نفت، پلاستیک و صنایع نساجی را استنشاق می‌کنند در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
احتمال ابتلای افرادی که قبلا به سرطان سر و گردن مبتلا بوده‌اند نیز بیشتر است. اگر فرد از سایر محصولات تنباکو نیز استفاده کند خطر ابتلا به سرطان حنجره در او زیاد خواهد بود.
علائم و نشانه‌های سرطان حنجره
گلودرد یا سرفه‌ای که تمام نمی‌شود. علاوه بر این احساس درد گوش، مشکل در بلع، یا احساس یک توده در گردن و یا گلو می‌توانند از جمله سایر علائم باشند. گرفتگی صدا یا تغییر صدا، دسته‌ای از سرطان‌های حنجره که بر روی تارهای صوتی شکل می‌گیرند (گلوت) موجب گرفتگی صدا یا تغییر صدا می‌شوند.
این علامت می‌تواند یکی از علائم اولیه ابتلا به سرطان باشد. افرادی که دچار تغییرات صوتی شده‌اند و در ظرف 2 هفته بهبود نمی‌یابد، باید به پزشک مراجعه نمایند. در برخی سرطان‌های حنجره که از سایر نقاط حنجره به غیر از تارهای صوتی شروع می‌شوند، گرفتگی صدا فقط پس از این که سرطان به مرحله آخر رسید یا به طناب‌های صوتی گسترش یافت رخ می‌دهد.
سایر علائم سرطان حنجره
سرطان‌هایی که در ناحیه بالای طناب‌های صوتی (سوپرا گلوت) یا ناحیه زیر طناب‌های صوتی (ساب گلوت) ایجاد می‌شوند معمولا باعث تغییرات صوتی نمی‌شود و بنابراین بیشتر در مراحل آخر تشخیص داده می‌شوند. سایر علائم این سرطان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد گوش
- مشکل تنفس
- کاهش وزن
- خلط خونی (سرفه خونی)
- خارش گلو
نحوه تشخیص سرطان حنجره
- معاینه فیزیکی گلو و گردن
- بیوپسی حنجره
- آندوسکوپی
- سی.تی اسکن (CAT scan)
- MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
- PET scan (برش‌نگاری با گسیل پوزیترون)
- PET-CT scan
- اسکن استخوانی
- باریوم سوالو
درمان سرطان حنجره
درمان سرطان حنجره به موارد بسیاری بستگی دارد که عبارتند از:
- مرحله بیماری
- محل و اندازه تومور
- میزان رشد تومور
- سن، جنسیت و سلامت عمومی بیمار، از جمله اینکه آیا بیمار کم خونی دارد یا خیر.
- حفظ توانایی خوردن و نفس کشیدن طبیعی در بیمار
- این که آیا سرطان عود کرده یا خیر
گزینه‌هایی که برای درمان سرطان حنجره در دسترس هستند بسیار شبیه به آن‌هایی هستند که برای درمان انواع دیگر سرطان‌ها در دسترس قرار دارند. این گزینه‌ها عبارتند از پرتو درمانی، شیمی درمانی و جراحی. اشعه ماوراء بنفش حاصل از پرتوهای پر انرژی معمولا برای تخریب سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. لکن بسته به اینکه تا چه حد سرطان گسترش یافته، پزشک می‌تواند آن را از بدن خارج کند.
معمولا در اولین مراحل درمان از پرتودرمانی یا جراحی استفاده می‌شود. جراحی یک روش رایج برای برداشتن تومور است. شیمی درمانی یک نوع درمان دیگر برای سرطان حنجره است که برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده پس از عمل جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هم‌چنین شیمی درمانی همراه با پرتودرمانی برای درمان سرطان‌های پیشرفته که در آن‌ها جراحی گزینه مناسبی نیست کاربرد دارد.
نحوه اجتناب از ابتلا به سرطان حنجره
به منظور عدم ابتلا به سرطان حنجره، شما باید مصرف مشروبات الکلی و دخانیات را کنار بگذارید و سعی کنید سیگار کشیدن را ترک نمایید. علاوه بر این اگر در فضایی کار می‌کنید که در آن گرد و غبار و یا گرده رنگ در هوا معلق هستند بهتر است از ماسک‌های استاندارد استفاده نمایید.
منابع:
سهیلا دوست‌پژوه
علاقه مند به ترجمه و تالیف و نویسندگی
