نکات کلیدی درباره ناباروری در مردان، علائم و درمان

علائم و نشانه‌های مرتبط با ناباروری در مردان

• مشکلات مربوط به عملکرد جنسی (به عنوان مثال، مشکل انزال یا حجم کم مایع انزالی، کاهش میل جنسی و یا مشکل حفظ نعوظ (اختلال نعوظ)
• درد، تورم یا یک توده در ناحیه بیضه
• عفونت‌های تنفسی
• کاهش موی صورت یا بدن یا نشانه‌های دیگری از اختلالات کروموزومی یا هورمونی
• تعداد اسپرم‌های کمتر از حد معمول (کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلی‌لیتر)

باروری مردان یک فرآیند پیچیده است. برای اینکه شریک زندگی خود را باردار کنید، باید موارد زیر را داشته باشید:

1. شما باید اسپرم سالم تولید کنید. در ابتدا این امر باعث رشد و تشکیل اندام‌های تولید مثل در مردان در دوران بلوغ می‌شود. حداقل یکی از بیضه‌ها باید به درستی عمل کند و بدن شما باید تستوسترون و هورمون‌های دیگر را برای تولید اسپرم آماده کند.
2. اسپرم باید به مایع منی منتقل شود. هنگامی که اسپرم در بیضه‌ها تولید می‌شود، لوله‌های ظریفی آن‌ها را حمل می‌کنند تا با مایع منی مخلوط شده و از آلت تناسلی خارج می‌شوند.
3. نیاز به اسپرم کافی در منی است. اگر تعداد اسپرم در مایع منی کم باشد، احتمال اینکه یکی از اسپرم‌ها تخمک شریک شما را بارور کند، کاهش می‌یابد. تعداد کم اسپرم کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلی‌لیتر اسپرم یا کمتر از 39 میلیون در هر انزال است.
4. اسپرم باید فعال باشد و بتواند حرکت کند. اگر حرکت یا عملکرد اسپرم شما غیرطبیعی باشد، اسپرم ممکن است قادر به رسیدن به تخمک نباشد و نتواند به آن بچسبد.

علل پزشکی

مشکلات مربوط به باروری مردان می‌تواند ناشی از تعدادی از مسائل بهداشتی و درمان‌های پزشکی باشد. برخی از این موارد عبارتند از:

1. واریکوسل

تورم رگ‌های اطراف بیضه است. این بیماری شایع‌ترین علت ناباروری مردان است. گرچه دلیل اینکه چرا واریکوسل باعث ناباروری است ناشناخته است، ممکن است به تنظیم دمای غیرطبیعی بیضه مرتبط باشد. واریکوسل باعث کاهش کیفیت اسپرم می‌شود. درمان واریکوسل تعداد اسپرم‌ها و عملکردها را بهبود بخشد و در هنگام‌ استفاده از تکنیک‌های باروری مانند لقاح آزمایشگاهی به طور بالقوه می‌تواند نتایج را بهبود بخشد. برخی از عفونت‌ها می‌توانند با تولید اسپرم یا سلامت اسپرم تداخل داشته و یا باعث بروز زخم‌هایی شوند که عبور اسپرم را مختل می‌کند. این عفونت‌ها شامل التهاب اپیدیدیم (اپیدیدیمیت) یا بیضه‌ها (ارچیت) و برخی از عفونت‌های جنسی، از جمله گونوره یا HIV است. اگرچه بعضی از عفونت‌ها می‌توانند باعث آسیب دائمی بیضه شوند، اغلب اسپرم‌ها هنوز قابل بازیابی هستند.

2. مشکلات انزال

زمانی اتفاق می‌افتد که اسپرم در حین ارگاسم به جای اینکه از نوک آلت خارج شود وارد مثانه می‌شود. بیماری‌های مختلفی منجر به عقب نشینی انزال، از جمله دیابت، آسیب‌های ستون فقرات، داروها و جراحی مثانه، پروستات یا مجرای ادرار شود. برخی از مردان مبتلا به صدمات نخاعی یا بیماری‌های خاص نمی‌توانند اسپرم تولید کنند. اغلب در این موارد اسپرم هنوز برای استفاده در تکنیک‌های کمک باروری قابل بازیابی است.

3. آنتی بادی که به اسپرم حمله می‌کند

آنتی بادی‌های ضد اسپرم، سلول‌های سیستم ایمنی هستند که به اشتباه اسپرم‌ها را به عنوان مهاجم‌های خطرناک شناسایی می‌کنند و تلاش می‌کنند آن‌ها را از بین ببرند. تومورهای سرطانی می‌توانند به طور مستقیم بر اندام‌های تولید مثل مردانه، تأثیر بگذارد. در برخی موارد، جراحی، اشعه یا شیمی درمانی برای درمان تومورها می‌تواند بر باروری مردان تأثیر بگذارد. عدم تعادل هورمون ناباروری می‌تواند ناشی از اختلالات بیضه‌ها یا اختلالاتی باشد که بر سیستم‌های هورمونی دیگر نظیر هیپوتالاموس، هیپوفیز، تیروئید و غدد آدرنال تأثیر می‌گذارد.

4. نقص در لوله‌هایی که اسپرم را حمل می‌کنند

این لوله‌ها به علل مختلف، از جمله آسیب ناخواسته از جراحی، عفونت‌های قبلی، تروما یا توسعه غیرطبیعی، مانند فیبروز کیستیک یا شرایط مشابه ارثی، مسدود شوند.

5. نقص های کروموزومی:

مانند سندرم Klinefelter که در آن مرد با دو کروموزوم X و یک کروموزوم Y (به جای یک X و Y Y) متولد شده است، باعث ایجاد غیرطبیعی ارگان‌های تولید مثل مرد می‌شود. سایر سندرم‌های ژنتیکی مرتبط با ناباروری شامل فیبروز کیستیک، سندرم کولمن و سندرم کارتاژنر است.

علائم طبیعی

• مواد مخدر
• الکل
• سیگار
• استرس
• افسردگی
• اضافه وزن

تشخیص مشکلات ناباروری مردان معمولا شامل موارد زیر می‌شود:

1. معاینه فیزیکی:

این معاینه شامل بررسی اندام‌های تناسلی و سوالات مربوط به هر شرایط ارثی، بیماری‌های مزمن و جراحی هایی است که می‌توانند باروری را تحت تاثیر قرار دهند. پزشک شما هم‌چنین ممکن است درباره عادت‌های جنسی و رشد جنسی شما در دوران بلوغ سوال کند.

2. تحلیل نمونه‌های اسپرم:

اسپرم شما به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا تعداد اسپرم موجود را اندازه‌گیری کند و هر نوع اختلال در شکل (مورفولوژی) و حرکت اسپرم را جستجو کند. آزمایشگاه هم‌چنین علامت‌های مایع منی را برای نشانه‌هایی از قبیل عفونت بررسی می‌کند. پزشک شما ممکن است تست‌های اضافی را برای شناسایی علت ناباروری توصیه کند، مانند:

• سونوگرافی اولتراسوند
• آزمایش هورمونی
• ادرار پس از انزال
• آزمایش ژنتیکی
• بیوپسی
• سونوگرافی ترانسکتال

روش‌های درمانی

• عمل جراحی
• هورمون درمانی: تکنولوژی باروری ART (نمونه اسپرم را از طریق انزال طبیعی استخراج کرده و سپس آن را به دستگاه تناسلی زن تزریق می‌کنند و یا برای انجام لقاح آزمایشگاهی یا تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمیک استفاده می‌کنند)
• تغییر رژیم غذایی عالی برای درمان ناباروری مردان 

نکاتی که باید مردان در رژیم غذایی خود رعایت کنند به این شرح است:

• اضافه کردن چربی امگا 3
• ویتامین C
• اسید فولیک
• روی
• کلسیم و ویتامین D
• مصرف میوه و سبزیجات

منابع:

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/male-infertility/diagnosis-treatment/drc-20374780