کاهش خطر ابتلا به دیابت با مسواک زدن مرتب دندان‌ها

مسواک زدن مرتب دندان‌ها و کاهش خطر ابتلا به دیابت

Mail Online عنوان می‌کند که سه بار مسواک زدن دندان‌ها در روز می‌تواند دیابت را از شما دورتر کند. این گزارش توسط یک محقق کره جنوبی انجام شده است که داده‌هایش را از یک سیستم سلامت دهان و دندان جمع آوری کرده است که بیش از 180000 نفر را معاینه کرده‌اند. نتایج را در غالب داده‌ها به تیم تحقیقاتی داده‌اند.

او سپس نتایج این معاینات و سوابق قند خون افراد را در طی 10 سال مورد مطالعه و بررسی قرار داد. این تحقیق نشان داد که ابتلا به بیماری‌های لثه یا داشتن دندان‌های خراب یا فقدان دندان، می‌تواند با افزایش احتمال ابتلا به دیابت و پیشرفت آن در ارتباط باشد.

هم‌چنین افزایش تعداد دفعات مسواک زدن یعنی سه بار یا بیشتر در روز می‌تواند 8 درصد خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد. (این تحقیق به نوع خاصی از دیابت نپرداخته است، اما می‌توان فرض کرد که دیابت نوع دو می‌باشد زیرا ظهور دیابت نوع 1 در بزرگسالان بعید است)

باید در نظر داشت که این یافته‌ها ثابت نمی‌کنند که افزایش مسواک زدن و پوسیدگی دندان به طور مستقیم با دیابت در ارتباط باشند. آن چه محتمل‌تر است این است که سایر عوامل بهداشتی و سبک زندگی به همراه سلامت دندان‌ها بر روی خطر ابتلا به دیابت موثر هستند.

برای مثال، مردمی که مصرف قند و شکر بیشتری دارند به احتمال بیشتری دچار مشکلات دهان و دندان و دیابت می‌شوند. هم‌چنین افرادی که بیشتر نگران و مراقب دندان‌های خود هستند، احتمالا سایر عوامل بهداشتی مربوط به سلامت را هم بیشتر رعایت می‌کنند و سبک زندگی سالم‌تری دارند.

این را باید در نظر داشت که این تحقیق بر روی مردم کره جنوبی انجام شده است و برای بسط این نتایج باید آن را در جوامع مختلف تکرار کرد.

یک رژیم غذایی با مقدار شکر و چربی اشباع شده‌ی پایین داشته باشید، فعالیت فیزیکی مدام و مناسب داشته باشید، و سعی کنید متناسب بمانید و اضافه وزن نداشته باشید تا احتمال ابتلا به دیابت نوع دو در شما کاهش پیدا کند.

این داستان از کجا شروع شد؟

این تحقیق توسط محققین کالج پزشکی زنان Ewha، دانشگاه کاتولیک کره و مرکز پزشکی آسیا در کره جنوبی انجام شد. این تحقیق در مجله پزشکی دیابت منتشر شد و به طور آنلاین هم در دسترس قرار گرفت.

در گزارشات کاهش ابتلا به دیابت 14 درصد بود که کمی اغراق آمیز به نظر می‌رسد، یافته‌های اصلی کاهش 8 درصدی را نشان می‌دهد که به واقعیت نزدیک‌تر است.

این تحقیق متعلق به کدام دسته‌ی تحقیقات بود؟

تحقیق انجام شده از نوع تحقیق کوهر یا گروهی بوده است که در آن اطلاعات مربوط به یک جمعیت کره‌ای مورد مطالعه قرار گرفته است.

این مطالعه برای بررسی ارتباط بین سلامت دندان‌ها و بیماری دیابت طراحی شده بود، اما نیاز به بررسی‌های بیشتری احساس می‌شود. زیرا نمی‌توان عوامل دیگری را که بر روی ابتلا به دیابت موثرند، نادیده گرفت و تنها یک عامل را به طور انحصاری در نظر گرفت.

این تحقیق شامل چه مواردی بود؟

تقریبا همه‌ی مردم کره جنوبی تحت پوشش سیستم ملی بیمه سلامت هستند و هر دو سال یک بار مورد بررسی و معاینات پزشکی قرار می‌گیرند. این بررسی شامل پرسش نامه‌های سلامت و شیوه زندگی، قد و وزن و آزمایش‌های پزشکی می‌باشد.

سلامت دهان و دندان، با استفاده از پرسشنامه‌ی علائم دندانی، معاینه‌ی مکرر دندان‌ها و بهداشت دهان و دندان ارزیابی شد.

علایم مشکلات، و بیماری‌های لثه هم مورد بررسی قرار گرفت.محققین نتایج به دست آمده از مردم بین سال‌های 2003 تا 2006 را، که نشانه‌های دیابت نداشتند، مورد بررسی قرار دادند.

در این تحقیق دیابت با داشتن حداقل یک نمونه گلوکز ناشتای بالای 7 میلی مول در لیتر یا استفاده از داروهای ضد دیابت تعریف می‌شد. پس از خارج کردن افرادی که اطلاعاتی در مورد بهداشت دهان و دندان آن‌ها موجود نبود یا علائم دیابت داشتند، آن‌ها یک نمونه با 188013 نفر در دست داشتند.

محققین این افراد را در سال 2015 (حدود ده سال بعد) مورد مطالعه قرار دادند تا ببینند آیا کسی مبتلا به دیابت شده است یا نه. آن‌ها ارتباط بین سلامت دهان و دندان با ابتلا به دیابت را با در نظر گرفتن متغیرهایی زیر مورد مطالعه قرار دادند:

• شاخص توده بدنی (BMI)
• وضعیت اقتصادی
• مصرف دخانیات و الکل
• سطح فعالیت بدنی
• فشارخون بالا یا کلسترول
• بیماری‌های کلیه
• سرطان

نتایج اولیه چه بودند؟

میانگین سن افرادی که اطلاعات‌شان مورد استفاده قرار گرفت 53 سال و 58 درصد مرد بودند. بیماری‌های لثه برای 17 درصد افراد ضبط شده بود. یک چهارم اعلام کردند که سالی یک بار برای جرم گیری به دندان پزشک مراجعه می‌کنند. و 42 درصد از آن‌ها ادعا کردند که دندان‌هایشان را روزی سه بار یا بیشتر مسواک می‌زنند.

بعد از 10 سال، 16 درصد آن‌ها دارای نشانه‌ها و علایم دیابت بودند! در تجزیه و تحلیل عوامل دخیل در ابتلا به دیابت، وجود بیماری‌های لثه با افزایش 9 درصدی ابتلا به دیابت همراه بود. وجود 15 عدد یا بیشتر، دندان از دست رفته، خطر ابتلا به دیابت را 21 درصد افزایش می‌دهد. هم‌چنین، مسواک کردن سه بار یا بیشتر دندان‌ها در هر روز، خطر ابتلا به دیابت را 8 درصد کاهش می‌دهد.

محققین نتایج را چگونه تفسیر کردند؟

محققین با بررسی دقیق نتایج دریافتند که تعداد دفعات مسواک زدن با کاهش خطر ابتلا به دیابت و بیماری لثه و تعداد دندان‌های از دست رفته با افزایش خطر ابتلا به دیابت، مرتبط است.

بحث و نتیجه گیری

این یک تجزیه و تحلیل جدید است که به ارتباط بین سلامت دهان و دندان و خطر ابتلا به دیابت پرداخته است. اما این تحقیق ثابت نمی‌کند که یکی به طور مستقیم دیگری را به وجود بیاورد.

این بسیار محتمل است که عوامل سلامت دیگر و سبک زندگی با سلامت دهان و دندان و احتمال ابتلا به دیابت مرتبط باشد. محققین سعی داشتند از فاکتورهای دیگر چشم پوشی کنند اما این مشکل است که تاثیرات آن‌ها را به طور کامل کنار بگذارند.

مثلا، در این تحقیق رژیم غذایی افراد مورد توجه قرار نگرفت. افرادی که از مواد غذایی شیرین و شکر بیشتری استفاده می‌کنند سلامت دهان و دندان ضعیف تری دارند و احتمال ابتلا به دیابت بیشتر. به همین ترتیب افرادی که به طور کلی از یک سبک سالم‌تر زندگی پیروی می‌کنند و رژیم غذایی سالمی دارند دندان‌های سالم‌تری دارند.

کاهش به دیابتی که گزارش شد خیلی کم و در حد چند درصد بود، پس حتی اگر ارتباط مستقیمی هم وجود داشته باشد، نمی‌توان متغیر‌های دیگری مانند وزن، رژیم غذای و فعالیت‌های فیزیکی و عوامل غیر قابل تغییری مانند سابقه خانوادگی را بر روی افزایش یا کاهش احتمالا ابتلا به دیابت نادیده گرفت.

از دیگر محدودیت‌های این تحقیق سطح محدود اطلاعات موجود در پایگاه داده‌ها است. برای مثال، یکی از معیارهای تشخیص دیابت قندخون‌ بالای 7 میلی مول در لیتر بود. به طور معمول انتظار می‌رود که این مورد برای تایید تشخیص تکرار شود و این در تحقیقات انجام شده صورت نگرفته است.

هم‌چنین این تحقیق در جمعیت خاصی در کره جنوبی انجام شد که ممکن است ویژگی‌های سلامت و سبک زندگی و خطر ابتلا به دیابت متفاوتی نسبت به مردم کشورهای دیگر داشته باشند.

در بسیاری از کشورهای دندان پزشکان توصیه می‌کنند که روزانه دو بار مسواک زدن (صبح و شب) برای سلامت دهان و دندان کافی است. به نظر نمی‌رسد نتایج تحقیق صورت گرفته به قدری محکم و قانع کننده باشد که بتواند این توصیه را تغییر دهد.

پس دوباره تکرار می‌شود که بهترین راه برای کاهش خطر ابتلای شما به دیابت داشتن یک رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف شکر و چربی اشباع شده، داشتن فعالیت مرتب بدنی و ورزش و حفظ تناسب اندام است.

منابع:

1. https://www.nhs.uk/news/diabetes/frequent-teeth-brushing-may-be-linked-lower-risk-diabetes/