آزمایش‌های مربوط به بررسی عملکرد کبد یا LFT

کبد وظایف مختلفی را انجام می‌دهد که برای تضمین سلامت بدن مهم است. از تجزیه غذا گرفته تا پاکسازی خون، تولید پروتئین‌ها و ذخیره انرژی بخش کوچکی از این وظایف می‌باشد. کوچک‌ترین تغییرات در عملکرد مناسب این اندام باعث بروز علائمی خواهند شد که شما را مجبور به آزمایش بررسی عملکرد کبد خواهند کرد.

آزمایش بررسی عملکرد کبد تنها یک عنوان آزمایش برای چندین بخش مجزا در آن است. آزمایش‌های متعددی که مقادیر پروتئین‌ها و آنزیم‌های مختلف در بدن را مورد سنجش قرار خواهند داد. بررسی برخی از این مقادیر در آزمایش، تنها زمانی صورت می‌گیرد که احتمال آسیب کبدی یا وجود یک بیماری خاص وجود داشته باشد.

چه زمانی نیاز به انجام آزمایش بررسی عملکرد کبد وجود دارد؟

این تست در هنگام ابتلا به بیماری‌های خاص کبدی همچون هپاتیت یا بیماری‌هایی که باعث تورم کبدی می‌شوند، انجام می‌شود. برخی از مشکلات کبدی باعث بروز علائمی می‌گردند که نیاز به انجام این آزمایش را در شما دو چندان می‌کنند. علائمی از قبیل:

• تیره شدن رنگ ادرار یا تغییر در رنگ مدفوع
• بی‌میلی به غذا خوردن 
• تورم شکمی
• ضعف یا احساس خستگی مفرط
• زردی چشم و پوست (یرقان)
• خارش بدن

البته گاهی اوقات فرد هیچ نوع علائمی را در طول زندگی خود نشان نمی‌دهد و پزشک با بررسی برخی از شرایط موجود در سبک زندگی و شرایط بدنی احتمالا انجام این آزمایش‌ها را درخواست خواهد نمود. این شرایط عبارتند از:

• افراد با مصرف الکل بالا 
• افراد با سابقه خانوادگی بیماری‌های کبدی
• اضافه وزن بالا به خصوص در افراد دیابتی یا مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی
• مصرف دارو که احتمال آسیب کبدی را افزایش می‌دهد

انواع آزمایش‌های موجود در بررسی عملکرد کبد

آزمایش بررسی عملکرد کبد شامل چندین نام جداگانه می‌باشد که به اختصار در مورد هر یک توضیح می‌دهیم:

1- آزمایش ALT:

این آزمایش نام اختصاری آنزیم Alanine aminotransferase می‌باشد. آنزیمی که در کبد یافت شده و در هنگام آسیب کبدی مقادیر بالاتری را نشان می‌دهد.

2- آزمایش ALP:

آزمایش با عنوان آلکالین فسفاتاز می‌باشد که این آنزیم در کبد، مجاری صفراوی و استخوان وجود دارد. آسیب یا بیماری کبدی، مسدود شدن مجاری صفراوی و بیماری‌های استخوانی باعث بالا رفتن مقادیر این جزء در آزمایش خواهند شد.

3- آزمایش AST:

آسپارتات ترانس آمیناز آنزیم موجود در کبد که مقادیر بالای آن نشانه بیماری‌های کبدی هستند.

4- آزمایش GGT:

سطح بالایی از آنزیم گاما گلوتامیل ترانسفراز کبدی می‌تواند به آسیب کبدی یا مجاری صفرا اشاره داشته باشد.

5- آزمایش LD:

آنزیم لاکتات دهیدروژناز یکی دیگر از آنزیم‌هایی است که در هنگام بیماری یا آسیب کبدی مقادیر آن افزایش پیدا می‌کند. اما شرایط دیگری نیز می‌توانند سطح این ماده در خون را افزایش دهند. به عنوان مثال پزشکان از آن برای بررسی علت درد قلبی و احتمال بروز سکته قلبی استفاده می‌کنند.

6- آزمایش بیلی روبین:

بیلی روبین از شکسته شدن گلبول‌های قرمز خونی به وجود می‌آید. کبد، بیلی‌روبین‌ها را پاک‌سازی می‌کند. اگر سطح بیلی روبین بالا باشد مشکلی بنام یرقان در فرد به وجود آمده که احتمالا به دلیل آسیب کبدی خواهد بود.

7- آزمایش PT:

زمان پروتورمبین آزمایشی است که زمان لخته شدن خون را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. بالا بودن این جزء یا نشانه آسیب کبدی است، یا در افراد مصرف کننده داروهای ضد انعقادی دیده می‌شود.

8- آزمایش آلبومین Albumin و تمام پروتئین‌های خونی:

کبد شما سازنده دو نوع پروتئین اصلی به نام آلبومین و گلوبین می‌باشد. مقادیر کم این دو جزء نشانه آسیب یا بیماری کبدی می‌باشند.

بررسی نتایج حاصل از آزمایش بررسی عملکرد کبد

در اینجا به بررسی نتایج آزمایش مربوط به یکی از شرایط و بیماری‌های کبدی با عنوان آسیب حاد کبدی اشاره می‌کنیم. شرایط آسیب حاد کبدی در نتیجه مصرف دارو، عفونت، سموم و غیره ایجاد می‌شود. در این حالت میزان بیلی روبین آزمایش نرمال یا افزایش یافته بوده که معمولا بعد از افزایش ALT و AST می‌باشد. خود مقادیر ALT و AST معمولا افزایش شدیدی را نشان داده و معمولا ALT  بالاتر از AST می‌گردد. مقادیر GGT و ALP در این شرایط نرمال بوده و یا تنها با کمی افزایش جزئی همراه است. مقادیر آلبومین و PT معمولا در این شرایط نرمالند.

شرایطی که می‌توانند بر روی نتیجه آزمایش‌های کبد تاثیر بگذارند

وجود مقادیر غیرطبیعی در نتیجه آزمایش نباید به تنهایی معیاری برای تشخیص قرار بگیرند چون شرایط زیر می‌توانند بر روی نتیجه ازمایش تاثیر گذارند از جمله:

• شوک
• سوختگی
• عفونت‌های شدید
• آسیب عضله
• کم آبی
• پانکراتیت یا التهاب پانکراس
• آسیب عضله 
• همولیز خون 
• بارداری

این تست نیاز به آمادگی خاصی ندارد و شما می‌توانید به راحتی تحت انجام آزمایش قرار بگیرید.

شما می‌توانید به سادگی با عضویت در تریتا و با ورود به بخش کاربری از امکانات سامانه پزشک هوشمند نیز استفاده کنید، هم‌چنین قادر خواهید بود آزمایش‌های کبدی خود را در تریتا ثبت و بدون نیاز به پزشک، مقادیر موجود در آزمایش خود را تفسیر کنید. لطفا پس از ورود، به بخش آزمایشات خون مراجعه کنید.

منابع:

1. https://www.webmd.com/hepatitis/liver-function-test-lft#1
2. https://www.labtestsonline.org.au/learning/test-index/liver-function