سرطان دهانه رحم، زنان رعایت بهداشت در رابطه جنسی خود را جدی بگیرند

سرطان دهانه رحم

دو نوع کلی از این سرطان وجود دارد: کارسینوما سلول فضایی و آدنوکارسینوما. کارسینوما سلول فضایی در سلول‌های فضایی به وجود می‌آید که در واژن وجود دارند. این شایع‌ترین نوع سرطان دهانه رحم است و بیشتر در زنان بالای 60 سال ایجاد می‌شود. آدنوکارسینوما واژینال در سلول‌های غدد لنفاوی واژن که مایعات این ناحیه را تولید می‌کنند ایجاد می‌شود. آدنوکارسینوما بیش از سرطان سلول فضایی احتمال انتظار بهبود یافتن در آن وجود دارد.

علل ایجاد سرطان دهانه رحم

متاسفانه محققان هنوز نتوانسته‌اند علت اصلی سرطان دهانه رحم را شناسایی کنند. اما فاکتورهای افزایش دهنده احتمال ایجاد آن را شناسایی کرده‌اند. این فاکتورها عبارتند از:

1- سن

زنان بالای 60 سال بیش از سایر گروه‌های سنی در معرض خطر قرار دارند.

2- عفونت HPV

وجود ویروس پاپیلومای انسانی احتمال ایجاد این سرطان را در زنان افزایش می‌دهد.

3- خارج کردن رحم

زنانی که رحم خود را خارج کرده‌اند (عمل هیسترکتومی) بیش از سایر زنان در خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارند.

4- سابقه سرطان گردنه رحم

زنانی که به سرطان گردنه رحم مبتلا شده باشند احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را نیز دارند.

5- سابقه اشعه درمانی

در برخی مواقع سابقه اشعه درمانی می‌تواند در ایجاد سرطان دهانه رحم تاثیرگذار باشد.

6- استفاده از پساری واژن

زنانی که به منظور درمان برخی عفونت‌های واژینال از پساری استفاده می‌کنند احتمال ایجاد سرطان دهانه رحم را در خود افزایش می‌دهند.

7- نئوپلازی اینترااپیتلیال واژن (VAIN)

این سلول‌ها با سلول‌های عادی متفاوت هستند. البته تفاوت آن‌ها به قدری نیست که بتوان آن‌ها را به عنوان سلول‌های سرطانی در نظر گرفت. بعض وقت‌ها این سلول‌ها موجب افزایش احتمال ایجاد سرطان دهانه رحم می‌شوند.

بسیاری از انواع سرطان‌های ایجاد شده توسط HPV، شامل سرطان دهانه رحم و گردنه رحم، با زخم‌های پیش سرطانی در ارتباط هستند. این زخم‌ها پیش از ایجاد سرطان به وجود می‌آیند.

قرار گرفتن رحم در معرض هورمون‌های سنتتیک دی اتیل استیلبسترول (DES) می‌تواند موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم شود. این داروی هورمونی به مادران متولد سال‌های 1940 تا 1971 میلادی داده می‌شد. در نتیجه موارد مرتبط با DES در حال کاهش هستند. زیرا کودکان متولد شده از آن مادران اکنون در سنین 40 سال به بالا هستند.

علائم سرطان دهانه رحم

مرحله اول و زخم‌های پیش سرطانی اغلب علائمی ایجاد نمی‌کنند، اما در آزمایش‌های تشخیصی شناسایی می‌شوند. مراحل بعدی سرطان دهانه رحم می‌تواند علائمی را بروز دهد. یکی از اصلی‌ترین علائم این بیماری خون‌ریزی غیرمعمول پس از برقراری رابطه جنسی است. این یکی از نخستین نشانه‌هایی است که باید به آن توجه شود. خون‌ریزی زنان پس از یائسگی نیز غیرطبیعی است و باید نسبت به آن هوشیار بود. سایر علائم سرطان دهانه رحم عبارتند از:

ترشحات غیرطبیعی از واژن
افزایش حجم واژن
احساس درد در هنگام دفع ادرار
یبوست
درد در هنگام برقراری رابطه جنسی
درد در لگن
احساس درد در پشت پا یا ورم پاها

با مشاهده هریک از علائم بالا باید با پزشک ملاقات کنید.

تشخیص سرطان دهانه رحم

در نخستین نوبت ملاقات با پزشک او ممکن است از شما شرح حال بگیرد و یک معاینه عمومی انجام دهد. پزشک از شما در مورد علائم یا نگرانی‌هایی که با آن روبرو شده‌اید سوال می‌پرسد. بررسی‌های پزشک حول موضوعات زیر است:

داروهای مصرفی
فعالیت جنسی
سوابق بیماری‌های خانوادگی

معاینه و آزمایش‌هایی که برای تایید وجود یا عدم وجود بیماری از فرد گرفته خواهد شد عبارتند از:

1- معاینه لگن

پزشک در این معاینه به بررسی وضعیت لگن می‌پردازد.

2- پاپ اسمیر

آزمایشی برای بررسی وجود سرطان گردنه رحم

بیشتر بخوانید:

تست ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و تست پاپ اسمیر چگونه انجام می‌شود؟

3- کولپاسکوپی ( آزمایش گردنه رحم)

چنانچه آزمایش پاپ اسمیر موارد غیرطبیعی نشان دهد یا پزشک در حین معاینه به مورد مشکوکی بر بخورد این آزمایش را انجام می‌دهد.

به منظور تشخیص دقیق و قطعی نیاز به بایوپسی یا تکه برداری است. در بایوپسی نمونه کوچکی از بافت برداشته می‌شود و توسط پاتولوژیست مورد بررسی قرار می‌گیرد. معمولا طی کولپوسکوپی آزمایش بایوپسی نیز انجام می‌شود. پیش از انجام آزمایش بایوپسی به منظور جلوگیری از ایجاد درد از بی‌حس کننده استفاده می‌شود.

اگر وجود سرطان دهانه رحم تایید شود آزمایش‌های دیگری به منظور تشخیص نوع و میزان پیشرفت آن صورت خواهد گرفت که به پزشک در انتخاب موثرترین روش درمان کمک می‌کند. پی بردن به وجود سرطان در بدن می‌تواند برای فرد بسیار ناراحت کننده باشد. رویه‌رو شدن و کنار آمدن با شرایط جدید می‌تواند برای فرد دشوار باشد، اما حمایت از طرف نزدیکان به فرد کمک می‌کند طی دوران درمان شرایط بهتر و آرامش بیشتری داشته باشد.

درمان سرطان دهانه رحم

درمان این بیماری به روش‌های مختلفی می‌تواند صورت بگیرد. از جمله:

اشعه درمانی
شیمی درمانی

این‌ها روش‌هایی استاندارد در درمان انواع مختلف سرطان دهانه رحم هستند، اما پیش از شروع هر گونه درمان، بیمار باید بداند که از این روش درمانی دقیقا چه انتظاری باید داشته باشد، عوارض آن چیست، جنبه‌های مثبت و منفی آن کدام است.

هر چه فرد در مورد روش درمان سرطان آگاه‌تر باشد بهتر می‌تواند با تیم درمانی ارتباط برقرار کند و همکاری موثرتری در تمام طول درمان با کادر پزشکی داشته باشد. برای درمان سرطان دهانه رحم گاهی از عمل جراحی نیز استفاده می‌شود. اما اکثر بیماران از طریق اشعه درمانی بهبود خواهند یافت. اگر سرطان در گردنه رحم ایجاد شود می‌تواند به واژن نیز راه یابد. در صورتیکه سرطان گردنه رحم در مراحل پیشرفته‌تری قرار داشته باشد اغلب از روش اشعه درمانی و شیمی درمانی استفاده می‌شود.

جلوگیری از ایجاد سرطان دهانه رحم

بهترین روش برای کاهش احتمال ایجاد سرطان دهانه رحم تلاش به منظور جلوگیری از آلوده شدن با ویروس HPV است. HPV یا زگیل تناسلی یک بیماری عفونی است که در بین زوج‌های آلوده به راحتی می‌تواند منتقل شود. در حقیقت، 80 درصد از فعالیت جنسی مردان و زنان در طول زندگی‌شان می‌تواند آلوده به ویروس HPV باشد.

HPV می‌تواند انواع سرطان‌ها را ایجاد کند، از جمله سرطان گردنه رحم. محققان بر این باور هستند که بین سرطان دهانه رحم و HPV ارتباطی وجود دارد. سایر روش‌های جلوگیری از سرطان دهانه رحم به شرح زیر است:

اجتناب از برقراری رابطه جنسی پیش از سن 20 سالگی
اجتناب از برقراری رابطه جنسی با بیش از یک نفر
اجتناب از برقراری رابطه جنسی با افرادی که بیش از یک شریک جنسی دارند.
داشتن رابطه جنسی محافظت شده (حتی استفاده از کاندوم نیز نمی‌تواند به صورت کامل از انتقال HPV جلوگیری کند)
انجام دادن آزمایش پاپ اسمیر به صورت مرتب و درمان زخم‌های پیش سرطانی
پرهیز از مصرف دخانیات

محققان همچنان در حال بررسی علل ایجاد کننده سرطان دهانه رحم هستند تا بتوانند روش‌های موثرتری برای جلوگیری از آن بیابند. هیچ روش قطعی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد، اما عمل به توصیه‌های بالا می‌تواند تا حد زیادی احتمال ایجاد این بیماری را در زنان کاهش دهد.