آزمایش اسید اوریک Uric Acid چیست؟

اسید اوریک چیست؟

اسید اوریک ماده‌ای است که از شکسته شدن ذراتی به نام پورین در بدن حاصل می‌شود. پورین اجزای نیتروژن‌دار بدن هستند که در هسته سلول‌ها و ماده ژنومی بدن نیز یافت می‌شود. آزمایش اسید اوریک مقادیر این ماده را در خون و یا ادرار اندازه‌گیری می‌کند. زمانی که سلول‌ها فرسوده شده و می‌میرند اجزای پورینی آن‌ها به درون خون آزاد می‌شود. مقادیر کم اسید اوریک در خون هر شخصی وجود دارد که به دلیل مصرف برخی غذاهای خاص مانند گوشت قرمز، لوبیا، نخود فرنگی و... می‌باشد. 

اگر بیش از حد اسید اوریک تولید شود و یا حذف آن‌ها توسط کلیه‌ها به خوبی انجام نشود باعث تجمع آن‌ها در خون و افزایش مقادیر اسید اوریک خون می‌گردد که با عنوان هایپراوریکمیا شناخته می‌شود. وجود مقادیر بیش از حد اسید اوریک در خون می‌تواند در مفاصل تجمع یافته و بیماری نقرس را ایجاد کند. که باعث التهاب مفاصل می‌گردد البته انباشته شدن آن در محل کلیه‌ها باعث ایجاد سنگ کلیه‌های اسید اوریکی شده و می‌تواند نارسایی کلیوی را با خود به همراه داشته باشد. 

البته این شرایط می‌تواند تحت تاثیر درمان‌های شیمی درمانی سرطان نیز ایجاد شود که بدلیل مرگ و میر بیشتر سلول‌های بدنی است. 

چه زمانی نیاز به انجام این آزمایش وجود دارد؟

• افراد مبتلا به بیماری نقرس 
• افرادی که از التهاب مفاصل رنج می‌برند.
• افرادی با سابقه سنگ کلیه 
• افراد تحت درمان رادیو تراپی یا شیمی درمانی

از چه نمونه‌هایی برای انجام آزمایش اسید اوریک استفاده می‌شود؟

نمونه‌های مدنظر از خون و جمع آوری ادرار 24ساعته خواهند بود. با این که نیاز به اقدامات خاصی قبل از نمونه‌گیری نیست ولی با این وجود برخی از دستور العمل‌ها توصیه به ناشتا بودن می‌کنند.

تفسیر نتایج حاصل از آزمایش اسید اوریک Uric Acid

آزمایش خون

توصیه‌های مربوطه مقادیر سرمی اسید اوریک را کمتر از 6 میلی‌گرم در دسی‌لیتر توصیه می‌کنند. مقادیر بالای این آزمایش می‌تواند نشان دهنده شرایط زیر باشد:

• سرطان و حالت متاستاز سرطانی 
• سرطان میلوما 
• لوسمی 
• شیمی درمانی 
• بیماری‌های مزمن کلیوی 
• اسیدوز 
• مسمومیت حاملگی 
• مصرف الکل 

مقادیر کم این آزمایش می‌تواند نشان دهنده شرایط زیر باشد:

• برخی از انواع بیماری‌های کبدی و کلیوی 
• سندرم فانکونی 
• قرار گرفتن در معرض ترکیبات سمی 
• به ندرت به دلیل یک نقص نادر متابولیسمی به نام بیماری ویلسون 

آزمایش ادرار 

سطوح بالای اسید اوریک در ادرار بدلیل شرایط زیر دیده می‌شود:

• مالتیپل میلوما
• نقرس
• سرطان متاستاتیک 
• لوسمی 
• رژیم غذایی حاوی پورین‌ها
• در افراد با سابقه داشتن سنگ کلیه از نوع اسید اوریکی احتمالا داروهایی تجویز خواهد شد که سطح اسید اوریک ادرار را بالا می‌برند.

سطوح پایین اسید اوریک در ادرار به دلیل شرایط زیر مشاهده می‌گردد:

• بیماری‌های کلیه 
• مصرف مداوم مشروبات الکلی 
• مسمومیت با سرب 

قبل از انجام آزمایش اسید اوریک باید به چه نکاتی توجه داشته باشید؟

بسیاری از داروها می‌توانند سطح اسید اوریک را افزایش یا کاهش دهند. داروهای دیورتیک و داروهای تیازید سطح اسید اوریک را بالا می‌برند. آسپرین و سالیسیلات‌های دیگر اثرات متفاوتی بر اسید اوریک دارند. آسپیرین در دوزهای کم مصرفی (در افرادی که گاهی اوقات آسپرین مصرف می‌کنند) می‌تواند اسید اوریک خون را افزایش دهد.

از طرف دیگر، در دوزهای بالای مصرفی (که ممکن است برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده شود)، آسپرین باعث کاهش غلظت اسید اوریک می‌شود. در افراد مبتلا به نقرس باید قبل از نمونه‌گیری از مصرف غذاهای حاوی پورین بالا مانند گوشت قرمز، دل و جگر، ماهی ساردین خودداری شود. 

از مصرف الکل باید اجتناب شود چرا که به آرامی اسید اوریک بدن را حذف می‌کند. روزه داری، کاهش وزن سریع، استرس و تمرینات شدید بدنی باعث افزایش میزان اسید اوریک می‌شود. برخی از افراد ممکن است سطوح بالایی از اسید اویک را بدون هیچ‌گونه علائم خاصی نشان دهند. با این حال غربالگری‌های عمومی برای بیماری نقرس و درمان توصیه نمی‌شود. مگر آزمایشات دیگر تایید کننده این حالت باشند.

شما می‌توانید به سادگی با عضویت در تریتا و با ورود به بخش کاربری از امکانات سامانه پزشک هوشمند نیز استفاده کنید، هم‌چنین قادر خواهید بود آزمایش موردنظر را در تریتا ثبت و بدون نیاز به پزشک، مقادیر موجود در آزمایش خود را تفسیر کنید. لطفا پس از ورود، به بخش آزمایشات خون مراجعه کنید.

منابع:

1. https://labtestsonline.org/tests/uric-acid