طب سوزنی چیست و برای درمان کدام بیماری‌ها کاربرد دارد؟
شاید اگر قرار باشد که برای نخستین بار از طب سوزنی برای درمان یک بیماری استفاده کنید، احساس خوبی نداشته باشید. ممکن است احساس ترس و نگرانی داشته باشید و از خود بپرسید که چگونه ممکن است وارد کردن تعداد زیادی سوزن زیر پوست‌تان حال شما را خوب کند؟ اما اگر چنین فکر می‌کنید، مطمئن باشید که طب سوزنی آن چیزی که شما در تصور دارید نیست.
طب سوزنی از حدود 2500 سال پیش مورد مطالعه قرار گرفته و روی بیماران متعددی انجام شده است. برخی از افرادی که از طب سوزنی استفاده کرده‌اند، آن را نوعی معجزه می‌دانند که کیفیت زندگی‌شان را تحت تأثیر قرار داده و ارتقاء بخشیده است. برخی بر این باور اند که این روش درمانی می‌تواند تمامی بیماری‌ها، از افسردگی و مشکلات آلرژیک یا همان حساسیت گرفته تا بیماری صبح‌گاهی و گرفتگی عضلات، را درمان کند. اما آیا این ادعاها و اظهار نظرها همگی درست هستند؟ در ادامه در مورد این پرسش‌ها و در کل هر آن چه که به طب سوزنی در ارتباط است بحث خواهیم کرد.
طب سوزنی چیست؟
طب سوزنی نوعی روش درمان مرتبط با چین باستان است که در آن تلاش می‌شود تا مشکلات و بیماری‌های مختلف را با ایجاد سوراخ‌های بسیار کوچکی روی قسمت‌های مختلف بدن، با استفاده از سوزن‌هایی بسیار باریک درمان کنند. یکی از متخصصان طب سوزنی به نام پاول کمپیسی که در درمان با روش طب سوزنی و به طور کلی طب سنتی شرقی گواهینامه‌ی تأیید شده دارد، در تعریف طب سوزنی می‌گوید:
طب سوزنی روشی است که در آن با تهاجمی خفیف به برخی از نواحی بدن روی پوست که دارای عصب‌های حساس هستند، سعی می‌شود تا غده‌ها، ارگان‌ها و به‌طور کلی عملکرد کلی بدن را تحت تأثیر قرار داد. هر یک از سوزن‌هایی که در طب سوزنی وارد پوست می‌شود، جراحتی بسیار خفیف را، به گونه‌ای که هیچ دردی نداشته باشد، ایجاد می‌کند و همین جراحت کافی است تا بدن آگاه شود که آن نقطه از بدن نیاز به واکنش دارد. این واکنش شامل تحریک سیستم ایمنی بدن و افزایش گردش خون به آن نواحی است که نتیجه‌ی آن بهبود زخم‌ها و التیام دردهاست.
تحقیقات جدید نیز عمدتاً بر اساس همین جنبه از طب سوزنی انجام می‌پذیرند.
فلسفه‌ی طب سوزنی چیست؟
توضیح فلسفه‌ای که پشت طب سوزنی قرار دارد کمی پیچیده‌تر از نحوه‌ی اثرگذاری آن روی بدن است. روش چینی‌های دوران باستان در درمان بیماری‌ها بر اساس دانش و روش‌های درمانی مشابه درمان‌های امروزی نبوده است. آنان معتقد بودند که بدن انسان با نیروی نامرئی حیات‌بخشی که بدن انسان آکنده از آن بوده و توسط آن است که بدن دارای حیات است. نام این نیروی نادیدنی «نیروی چی» است.
هنگامی که نیروی چی به خوبی در تمامی نقاط بدن جریان دارد، انسان دارای سلامت جسمی و روانی است، اما چنان‌چه در جریان چی در بدن اختلالی پیش آید، مثلاً نیروی چی ضعیف شود، بدن بیمار خواهد شد.
ما خود نیروی چی را هنگام وجود استرس و اضطراب و پس از برطرف شدن آن احساس می‌کنیم. هم‌چنین زمانی که مشکلی روانی ما را آزار می‌دهد، این بیماری بدن‌مان را نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این‌ها همه نشانه‌های از نیروی نامرئی چی هستند. به همین سبب در طب سوزنی با تلاش برای به تعادل رساندن نیروی چی می‌توان بدن را نیز به تعادل رساند و بیماری‌ها آن را درمان کرد.
چه زمان سراغ طب سوزنی برویم؟
ممکن است شما به دلایل مختلفی به طب سوزنی علاقه‌مند شوید. ممکن است یکی از آشنایان شما از این روش استفاده کرده و درمان شده باشد. ممکن است سال‌ها درگیر مشکلی باشید که با هیچ روشی درمان نشده است. به عنوان مثال ممکن است دچار سردرد مزمن و مشکل عفونت سینوسی باشید، که شنیده‌اید طب سوزنی می‌تواند آن را درمان کند.
اگرچه گفته می‌شود که طب سوزنی، با توجه به فلسفه‌ی خود، قادر به درمان تمامی مشکلات جسمی و روانی انسان است، با این وجود در حال حاضر علم پزشکی جدید آن را به عنوان طب مکمل و جایگزین می‌شناسد و ادعاهای آن در درمان بیماری‌ها را به صورت قطعی نپذیرفته است. گرچه خود علم پزشکی نیز در درمان بسیاری از بیماری‌ها فاقد قطعیت و حتی عاجز است.
برخی از بیماری‌هایی که گفته می‌شود با استفاده از طب سوزنی قابل درمان هستند، عبارت‌اند از:
- آلرژی
- اضطراب و افسردگی
- آرتروز
- درد مزمن به خصوص در زانو، گردن و سر
- میگرن
- بیماری صبح‌گاهی
- گرفتگی قاعدگی
- فشارخون
- سکته‌ی مغزی
- گرفتگی رگ‌ها
- و ...
برخی از تحقیقات حتی حاکی از این هستند که طب سوزنی می‌تواند در درمان سرطان مؤثر واقع شود، گرچه تحقیقات در این زمینه محدود است و نیازمند بررسی‌های بیشتری است.
اگرچه هنوز به اثبات نرسیده که طب سوزنی قادر به درمان تمامی بیماری‌هاست، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این روش درمانی برای افرادی که دارای شرایط پیچیده‌ای هستند و بیماری‌های متعددی دارند، دارای ارزش درمانی است.
جلسات طب سوزنی چگونه برگزار می‌شوند؟
یک جلسه طب سوزنی حدود 60 تا 90 دقیقه طول می‌کشد. بیشتر این زمان به بررسی علائم بیماری شما می‌گذرد و انجام فرآیند طب سوزنی تنها 30 دقیقه زمان می‌برد، پس نگران این نباشید که باید تعداد زیادی سوزن را برای مدتی طولانی روی پوست خود تحمل کنید.
واکنش افراد پس از نخستین تجربه‌ی طب سوزنی بسیار متفاوت است و تقریباً هیچ میانگینی برای آن در دست نیست. برخی از مردم احساس آرامش می‌کنند، بعضی احساس خستگی دارند و در نهایت عده‌ای خود را بسیار پرانرژی می‌بینند و آماده‌ی انجام هرکاری هستند.
طب سوزنی در برخی از افراد خیلی سریع عمل می‌کند و این افراد در مدت کوتاهی پس از استفاده از طب سوزنی بهبود پیدا می‌کنند. این در حالی است که برخی از دیگر افراد برای درمان، نیاز به چند جلسه طب سوزنی دارند.
سخن پایانی، هشدار در مورد مراکز غیر مجاز!
همان‌گونه که دیدیم طب سوزنی می‌تواند روش مؤثری در درمان بیماری‌هایی باشد که علم پزشکی قادر به درمان آن‌ها نبوده است. شاید امتحان این روش درمانی، با بیش از 2500 سال سابقه، برای شما هم مفید باشد. اما نکته‌ای که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، این است که در حال حاضر مراکز بسیاری بدون مهارت، مجوز و صلاحیت، اقدام به انجام این روش درمانی می‌کنند. پس مراقب باشید تا پیش از مراجعه به یکی از مراکز طب سوزنی از صلاحیت آن مطمئن شوید.
در بسیاری از کشورها یک متخصص دارای صلاحیت طب سوزنی باید آزمون کمیسیون صدور گواهینامه‌ی طب سوزنی و روش‌های درمانی شرقی (NCCAOM) را با موفقیت سپری کرده باشد یا برنامه‌ی بنیاد NCCAOM برای روش‌های درمانی شرقی، طب سوزنی و زیست‌پزشکی را به پایان رسانده باشد. برخی از کشورها و حتی ایالت‌های مختلف آمریکا، ممکن است آزمون‌ها و روش‌های خود را برای اعطای صلاحیت به افراد در انجام طب سوزنی داشته باشند. اما به هر صورت نظارت قانون بر عملکرد انجام این روش درمانی، همانند نظارت بر کار پزشکان امری ضروری است.
ما در این نوشته به روند طولانی و پیچیده‌ی کسب صلاحیت در انجام طب سوزنی اشاره کردیم تا بار دیگر خاطر نشان کنیم که هر فردی مجاز به انجام طب سوزنی نیست و حتماً پس از مراجعه به فردی که طب سوزنی انجام می‌دهد، مجوز، مدارک، دوره‌های آموزشی سپری کرده و مواردی از این قبیل را از او درخواست کنید.
منابع:
آرش شمسی
آرش شمسی هستم. فلسفه می‌خوانم و می‌نویسم. ولی پیش از هر فلسفیدنی، بر سلامت می‌بایست متمرکز بود. چه آن‌که به قول شوپنهاور: «یک شاه بیمار از یک گدای سالم بدبخت‌تر است». امیدوارم آن‌چه که ترجمه می‌کنم، به کارتان بیاید.
I'm Arash Shamsi. A Writer. I write philosophy and live with philosophers. But health is more important than philosophy. In here, I translate the best articles about health, fitness and etc.
