عفونت بند ناف چگونه و با چه نشانه‌هایی است؟

عفونت ناف چیست؟

نوزاد می‌تواند قبل یا بعد از تولد دچار عفونت بند ناف شود. عفونت ناف نوزاد هنوز هم به عنوان یک دلیل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است و پزشکان معتقدند عفونت‌های بند ناف (UCI) عامل اصلی این امر است.

با این حال، در کشورهای پیشرفته، تا زمانی که کودک تحت درمان سریع پزشکی قرار گیرد، عوارض جدی ناشی از عفونت ناف کودک نادر خواهد بود.

در ادامه برخی از نشانه‌ها و علائم عفونت ناف، قبل و بعد از تولد بیان می‌گردد. البته برخی از موارد درمان عفونت ناف شکم که توسط پزشکان ممکن است تجویز گردد به همراه روش‌های پیشگیری در ادامه ذکر می‌گردد.

بند ناف طبیعی نوزاد

خراش‌های جزیی و دلمه بستن در انتهای ناف طبیعی است. حتی ممکن است کمی خون‌ریزی خصوصاً در اطراف پایه ناف که آماده افتادن است، ایجاد شود. اما هنگامی که فشار ملایمی وارد می‌کنید خون‌ریزی باید کم شده و به سرعت متوقف شود. در حالی که خون‌ریزی جزئی طبیعی است و معمولاً جای نگرانی نیست، علائم عفونت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

علائم عفونت ناف نوزاد

عفونت بند ناف می‌تواند قبل و بعد از تولد رخ دهد. عفونت‌هایی که قبل از زایمان اتفاق می‌افتد معمولاً علائم خاصی ایجاد نمی‌کنند، اما ممکن است نشانه‌هایی از مایع آمنیوتیک آلوده وجود داشته باشد. عفونت‌هایی که پس از تولد ایجاد می‌شوند ممکن است باعث تغییر رنگ یا خون‌ریزی از تنه بند ناف شوند.

در زیر برخی از نشانه‌ها و علائم عفونت بند ناف وجود دارد.

1- قبل از تولد:

اگر باکتری وارد واژن شود، می‌تواند باعث ایجاد عفونت در رحم شود. اگر به کیسه آمنیوتیک گسترش یابد، به عنوان کوریوآمنیونیت شناخته می‌شود. در برخی موارد، عفونت ممکن است بند ناف را درگیر کند.

این حالت خطر عوارض زایمان مانند سقط جنین را افزایش می‌دهد. نوزادانی که در چنین شرایطی و با این عفونت متولد می‌شوند ممکن است دچار عوارض سلامتی از جمله آسیب به اعضای بدن و مشکلات رشد طولانی مدت شوند.

زنانی که علائم کوریوآمنیونیت دارند، به احتمال زیاد بچه‌ای مبتلا به عفونت بند ناف خواهند داشت. برخی از علائم هشدار دهنده کوریوآمنیونیت عبارتند از:

• ترشحات واژن با بوی بد
• درد شکم
• تب
• ضربان سریع

2- بعد از تولد:

پس از تولد نوزاد، یک پزشک، بند ناف را گیر زده و برش می‌دهد. این کار باعث ایجاد شدن یک زائده کوچک ناف خواهد شد، که به طور معمول در هفته‌های اول زندگی کودک خشک شده و می‌افتند.

گاهی اوقات، باکتری‌ها می‌توانند فتق ناف را، آلوده کنند. این حالت یک بیماری غیرمعمول است که حدود 7/. درصد از نوزادان در کشورهای پیشرفته را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بدون درمان سریع، عفونت می‌تواند به سرعت از این منطقه به سایر نواحی گسترش یابد. بنابراین در نتیجه این التهاب بند ناف، میزان مرگ و میر 15-7 درصد افزایش می‌یابد.

والدین و مراقبان نوزاد باید با هر یک از علائم زیر که می‌تواند نشانه‌ای برای عفونت ناف نوزاد باشد، آشنا گردند:

• افزایش خون‌ریزی از بند ناف
• ترشحات از بند ناف
• بوی بدی که از بند ناف می‌آید
• قرمزی در اطراف بند ناف شکم
• بثورات یا تاول در بند ناف یا اطراف آن
• تب
• نوزاد تمایلی به غذا خوردن نداشته، یا خیلی خواب آلود به نظر می‌رسد
• تغییرات ناگهانی در رفتار کودک

در ادامه برخی از عواملی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به عفونت ناف در کودکان را افزایش دهند:

• کودک وزن کمی در هنگام تولد دارد.
• زن باردار در حین تولد دچار کوریوآمنیونیت یا نوع دیگری از عفونت می‌باشد.
• غشا آمنیوتیک زن باردار 24 ساعت یا بیشتر قبل از زایمان پاره شده است.
• کودک در شرایط غیر استریل متولد شده، یا یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی از وسیله آلوده برای بریدن بند ناف استفاده کرده است.
• والدین یا پرستاران مراقبت صحیحی در هنگام افتادن بند ناف نداشته‌اند، به عنوان مثال، اگر شخصی با دستکاری بند ناف را خارج نماید و یا آن را آلوده کند.

آیا عفونت ناف خطرناک است؟

هر نوع عفونت در نوزاد تازه متولد شده می‌تواند یک وضعیت اضطراری باشد. برای پیشگیری از خطر عوارض جدی، عفونت بند ناف نوزاد به درمان‌های سریع نیاز دارند.

در صورت بروز علائم عفونت در کودک، فرد باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرد. اگر والدین کودک نتوانند با پزشک در تماس باشند، بایستی کودک را به نزدیکترین اورژانس یا مرکز مراقبت‌های فوری منتقل کنند.

پس از درمان اولیه برای عفونت ناف کودک، در صورت بروز هر یک از موارد زیر، بایستی این موارد با پزشک در میان گذاشته شود:

• علائمی که طی یک یا دو روز بهبود نمی‌یابند
• علائمی که وخیم‌تر می‌شوند
• علائم جدید

بیماری بند ناف نوزاد

علاوه بر عفونت بند ناف نوزاد، دو حالت دیگر از شرایط و مشکلات بند ناف نوزاد وجود دارد که بهتر است با آن‌ها نیز آشنا شویید:

گرانولوم نافی. بعد از افتادن بند ناف، ممکن است در کنار محل افتادن، توده‌ای مرطوب و مایل به قرمز مشاهده کنید که ممکن است مایع شفافی از آن خارج شود. پزشک یا ماما در صورت آلوده نشدن به آن نمک درمانی را پیشنهاد می‌کند. در این حالت معمولاً پس از چند روز این شرایط از بین می‌رود. اگر آلودگی وجود داشته باشد، ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود.

فتق نافی. اگر هنگام گریه کودک، مشاهده کنید که شکم آن بیرون می‌زند، ممکن است دچار فتق ناف شده باشد. این حالت یک سوراخ کوچک در دیواره شکم است که باعث می‌شود در هنگام فشار، مانند زمانی که کودک کوچک گریه می‌کند، بافت خارج شود. فتق ناف غالباً تا سنین 12 ماهگی کودک خود به خود بهبود می‌یابد. اگر تا 3 یا 4 سالگی کودک شما از بین نرفته باشد، ممکن است برای ترمیم سوراخ دیواره شکم، به یک عمل جراحی بسیار جزئی نیاز باشد.

راه‌های درمان عفونت بند ناف

در بیشتر موارد، پزشک می‌تواند کوریوآمنیونیت را با آنتی بیوتیک درمان کند. گاهی اوقات، ممکن است یک زن نیاز به ماندن در بیمارستان یا زایمان زودرس داشته باشد. پزشکان هم‌چنین قادر خواهند بود نوزاد را از نظر علائم عفونت قبل و بعد از تولد کنترل نمایند.

نوزادانی که مبتلا به عفونت ناف هستند، به درمان‌های آنتی بیوتیکی نیاز خواهند داشت که معمولاً از راه وریدی تجویز می‌شود. بسته به شدت عفونت، پزشک ممکن است بیشتر کرم‌های آنتی بیوتیکی یا داروهای خوراکی را توصیه نماید.

در برخی موارد، کودک برای تکمیل درمان خود نیاز به بستری شدن در بیمارستان خواهد داشت.

والدین و مراقبان تا زمانی که کودک توسط یک پزشک ویزیت نشده باشد، نباید درمان‌های خانگی یا تسکین دهنده درد را انجام دهند. درمان خانگی عفونت بند ناف نوزاد می‌توانند علائم عفونت را پنهان کنند.

هم‌چنین نباید تا زمان بهبود کامل کودک از عفونت بند ناف، کودک را در آب استحمام کنند. در عوض والدین می‌توانند نوزاد را با یک دستمال تمیز یا اسفنج تمیز و مرطوب بشویند.

پیشگیری از عفونت ناف نوزاد

همیشه پیشگیری از کوریوآمنیونیت امکان پذیر نیست. با این حال، درمان سریع عفونت ناف در بارداری می تواند این خطر را کاهش دهد. در صورت مشاهده علائم پارگی کیسه آمنیوتیک، تب یا ترشحات بدبو از واژن در هنگام بارداری، زنان بایستی با پزشک خود تماس بگیرند.

استراتژی‌های زیر می‌توانند به جلوگیری عفونت ناف پس از تولد کمک کنند:

• شستن دست‌ها قبل از لمس بند ناف
• اجتناب از استفاده از ابزارهای آلوده برای بریدن بند ناف
• اجتناب از برداشتن یا بیرون آوردن بند ناف
• قرار ندادن پودرها یا سایر داروهای خانگی روی بند ناف
• پیروی از توصیه‌های پزشک متخصص اطفال در مورد نحوه تمیز نگه داشتن بند ناف
• پایین نگه داشتن پوشک‌ها، برای جلوگیری از تماس و مالش با بند ناف
• توجه به تغییر شکل یا شکل ظاهری کنده شدن بندناف

منابع:

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/infected-umbilical-cord
2. https://www.healthline.com/health/baby/infected-umbilical-cord
3. https://www.pampers.co.uk/newborn-baby/care/article/newborn-umbilical-cord-care