ارتباط درد و خشکی واژن با کیست بارتولین، به همراه روش‌های درمانی

کیست بارتولین چیست؟

غدد بارتولین (Bartholin) در دو طرف دهانه واژن قرار دارند. از نظر اندازه بسیار ریز و به اندازه یک دانه نخود هستند. آن‌ها مایعی تولید می‌کنند که باعث می‌شود واژن را مرطوب نگه دارند. مایع ترشح‌شده از طریق مجاری (لوله) به داخل واژن حرکت می‌کند.

اگر این لوله‌ها مسدود شوند مایع می‌تواند مجدداً بازگردد. پزشکان این کیست‌ها را که باعث ایجاد نوعی تورم می‌شود را کیست بارتولین می‌نامند. آن‌ها تقریباً همیشه خوش‌خیم یا غیر سرطانی هستند و در بیشتر مواقع صدمه ایجاد نمی‌کنند.

چه چیزی باعث ایجاد کیست بارتولین می‌شود؟

پزشکان مطمئن نیستند که چرا غدد لنفاوی بارتولین گاهی اوقات مسدود می‌شوند. اما در موارد نادر، ممکن است به علت یک عفونت انتقال یافته جنسی (STI) مانند گونورآ یا کلامیدیا باشد. از هر 10 زن می‌توان انتظار این را داشت که 2 نفر به کیست غدد لنفاوی بارتولین مبتلا می‌شوند.

مبتلا شدن به کیست غدد لنفاوی بارتولین در سن 20 سالگی اتفاق می‌افتد اما گاهی اوقات ممکن است افراد در سنین کمتر نیز به این بیماری مبتلا شوند.

علائم و نشانه‌های کیست بارتولین چیست؟

• افزایش تورم (اگر کیست بزرگ شود، ممکن است در یکی از طرف‌های لگن شکاف بزرگی در خارج از پوست واژن ایجاد کند که پایین‌تر از دیگری قرار بگیرد.)
• افزایش درد (کیست بارتولین معمولاً بدون درد است، اما در بعضی افراد ممکن است در برخی از نقاط باعث ایجاد حساسیت شود.)
• احساس ناراحتی در هنگام نشستن
• احساس ناراحتی هنگام پیاده‌روی
• احساس ناراحتی در هنگام مقاربت
• تب

شما ممکن است هیچ‌کدام از علائم بالا را نداشته باشید، مگر اینکه کیست بزرگ باشد یا آلوده شود. اگر کیست بارتولین باعث ایجاد عفونت شود پزشکان آن را "آبسه" می‌نامند که احتمالاً همراه با درد شدید در محل کیست همراه است.

چگونه بفهمیم که کیست بارتولین داریم؟

تنها پزشک است که می‌تواند بفهمد که آیا شما کیست بارتولین دارید یا خیر. او با انجام یک معاینه پزشکی می‌تواند این موضوع را بررسی کند. پزشک نمونه‌ای از ترشحات واژینال را برای تعیین اینکه آیا یک بیماری منتقله از نظر جنسی وجود دارد، را می‌گیرد و در زیر میکروسکوپ قرار می‌دهد و با مشاهده این نمونه می‌تواند به این موضوع پی ببرد که آیا شما به STI مبتلا هستید یا خیر.

درصورتی‌که شما مبتلا به کیست غدد لنفاوی بارتولین (آبسه) هستید نمونه را در دستگاه کشت میکروب قرار می‌دهد و به یک آزمایشگاه ارسال می‌کند. اگر شما زیر 40 سال سن دارید، یا اینکه یائسه هستید، پزشک معالج شما ممکن است بیوپسی که نمونه بافتی از کیست است را برای بررسی کردن سرطان روده انجام دهد.

کیست بارتولین نوعی بیماری است که لب‌هایی از واژنتان را احاطه کرده است و بر آن تأثیر می‌گذارد. در صورت مشکوک بودن پزشک از ابتلا به کیست بارتولین، ممکن است شما را به یک متخصص زنان ارجاع کند.

روش‌های درمان کیست بارتولین چیست؟

اگر کیست بارتولین کوچک باشد و نشانه‌ای از آن نداشته باشد، ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد. اگر کیست باعث اختلال در سلامتی شود باید آن را درمان کنید. اگر کیست شما آلوده باشد، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که شروع به درمان خانگی کنید. توصیه‌های احتمالی پزشک برای بهبود علائم کیست بارتولین:

• برش کوچک و پس از آن تا شش هفته زهکشی، احتمالاً با کاتتر
• تجویز آنتی بیوتیک‌ها برای مبارزه با باکتری‌ها
• حذف غده با جراحی، در موارد نادر

کیست بارتولین اغلب می‌تواند به‌طور مؤثر در خانه درمان می‌شود. اگر به درمان خانگی جواب نمی‌دهد یا به نظر می‌رسد آلوده شده، باید پزشک خود را ببینید. در بیشتر موارد درمان ساده و مؤثر است. اگر آزمایش شما نشان می‌دهد که شما دارای STI هستید یا اگر کیست شما آلوده باشد، پزشک آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند. او هم‌چنین ممکن است داروهای موضعی را تجویز کند.

چند بار در روز از حمام گرم و یا مرطوب استفاده کنید، گرم شدن می‌تواند مایع را برای تخلیه از کیست تشویق کند. در بسیاری از موارد، مراقبت از خانه برای درمان کیست کافی است. مصرف داروهایی مانند ناپروکسن (آلو، ناپروسین)، استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (مشاور، مورتین) ممکن است به ناراحتی کمک کند.

شما نمی‌توانید از کیست بارتولین در حال رشد جلوگیری کنید. شیوه‌های مناسب جنسی، مانند استفاده از کاندوم و بهداشت مناسب می‌تواند به جلوگیری از آلوده شدن کیست‌ها کمک کند.

جراحی کیست بارتولین

پزشک شما می‌تواند از چند روش مختلف برای درمان کیست بارتولین استفاده کند:

1- اگر کیست بزرگ است و علائم ایجاد می‌کند

پزشک می‌تواند شکاف کوچکی ایجاد کند تا مایع را تخلیه کند. هم‌چنین می‌تواند این کار را در مطب انجام دهد و از یک بی‌حسی موضعی برای خنثی کردن درد استفاده کند.

2- برای کیست‌های بزرگ، علامت‌دار و کیست‌هایی که مجدد بازگشته‌اند

پزشک می‌تواند یک لوله کوچک را به کیست وارد کند. این لوله اجازه می‌دهد ماده موجود در کیست، تخلیه شوند. این لوله ممکن است چند هفته در ناحیه موردنظر نصب باشد.

3- تجویز مورفین

هم‌چنین پزشک می‌تواند مورفین را تجویز کند. این روش شامل ایجاد شکاف‌های کوچک و دائمی است که به تخلیه مایع کمک می‌کند و از تشکیل کیست‌ها جلوگیری می‌کند.

4- روش غربال‌گری

اگر کیست‌ها مجدداً رشد کنند و سایر روش‌های درمان کارآمد نباشد، پزشک می‌تواند از طریق غربالگری، غده را از بین ببرد. این روش نادر است.

در صورت رشد کیست بارتولین و بروز مشکلات بیشتر، باید چه اقداماتی را انجام داد؟

اگر کیست بارتولین باعث مشکلات دیگر شود و یا اینکه باعث تبدیل آن به آبسه شود، پزشک با یکی از سه روش زیر با آن برخورد خواهد کرد:

1- جراحی

پزشک شما کیست کوچک را حین جراحی برمی‌دارد. سپس یک لوله لاستیکی کوچک (کاتتر) را به داخل وارد می‌کند تا اجازه دهد ماده موجود در کیست به مرور زمان تخلیه شود. این تخلیه مواد می‌تواند تا 6 هفته طول بکشد

پس‌ازاینکه ماده تخلیه شد، احساس بهتری خواهید داشت، اما ممکن است تا چند روز بعد لازم باشد داروهای خوراکی مصرف کنید. در نظر داشته باشید که کیست و یا آبسه بارتولین ممکن است دوباره برگردند و مجدداً به درمان نیاز داشته باشند. عوارض جانبی شامل درد یا ناراحتی، به‌خصوص در هنگام رابطه جنسی است. ممکن است تورم لگن (لب‌ها در اطراف واژن)، عفونت، خون‌ریزی یا زخم وجود داشته باشد.

2- کیسه سازی

تبدیل ساختن یک محوطه بسته به یک کیسه باز از طریق شکافتن و دوختن لبه‌های دیواره آن به لبه‌های زخم، اگر بازگشت کیست، شما را اذیت می‌کند، این روش ممکن است کمک کند. پزشک کیست را باز می‌کند تا آب آن را خالی کند. سپس پوست اطراف کیست را بخیه می‌زند تا یک کیسه کوچک ایجاد کند.

او با این کار اجازه می‌دهد تا مایع تخلیه شود. او منطقه را با گاز مخصوص بسته‌بندی می‌کند تا مایع را بدون خون جذب کند. کل فرآیند کمتر از نیم ساعت طول می‌کشد و شما می‌توانید همان روز به خانه بروید. پزشک شما ممکن است پس از آن داروهای ضد درد را تجویز کند. هم‌چنین احتمال ابتلا به عفونت، خون‌ریزی و آبسه وجود دارد.

3- حذف غده

اگر گزینه‌های دیگر جواب ندهد پزشک شما ممکن است این گزینه را توصیه کند. این عمل حدود یک ساعت طول می‌کشد و بیهوشی دریافت می‌کنید تا بیدار نشوید. بسیاری از بیماران قادر به رفتن به خانه بعد از عمل هستند. برخی از مشکلات احتمالی در این جراحی شامل خون‌ریزی، کبودی و عفونت است.

زمان مراجعه به دکتر

درصورتی‌که یکی از موارد زیر را مشاهده کردید به دکتر خود مراجعه کنید:

• احساس درد شدید در واژن
• اگر شما تب شدید دارید.
• درصورتی که سه روز مراقبت و درمان در خانه، مانند حمام سیتز شرایط را بهبود نمی‌بخشد.

علل کیست بارتولین و عوامل خطر

علت اصلی کیست، پشتیبان سیال است که وقتی مجراها مسدود می‌شوند، رخ می‌دهد. مجاری ممکن است به دلیل آسیب یا تحریک شدن یا رشد اضافی پوست مسدود شوند. در برخی موارد عفونت می‌تواند منجر به رشد کیست می‌شود.

باکتری‌هایی که می‌توانند یک کیست را آلوده کنند عبارت‌اند از Escherichia coli و باکتری‌هایی که باعث گونورآ و یا کلامیدیا می‌شوند. گرچه زنان در هر سنی ممکن است به کیست بارتولین مبتلا شوند، اما این عارضه در سن باروری در زنان بیشتر است، به‌ویژه در بین سنین 20 تا 29 سال.

منابع:

1. https://www.webmd.com/women/guide/bartholins-gland-cyst#1
2. https://www.healthline.com/health/bartholins-gland-cyst#outlook
3. https://www.healthline.com/health/bartholin-cyst-home-treatment#medical-treatment