خشکی واژن برای هر زنی میتواند اتفاق بیافتد، اما پس از یائسگی شیوع بیشتری پیدا میکند. آمار نشان میدهد بیش از نیمی از زنان یائسه 51 تا 60 سال دچار خشکی واژن میشوند. این مقاله به شما کمک خواهد کرد که با مفهوم خشکی واژن، علت ایجادکننده آن، علائم و درمان آن آشنا شوید. همچنین با خواندن این مطلب آمادگی بیشتری برای مراجعه به پزشک عمومی پیدا خواهید کرد. اگر دچار خشکی واژن شدهاید بهتر است بدانید شما تنها نیستید، این پدیدهای شایع در بین زنان است که باید در مواجه با آن در جهت درمان اقدام کنید تا به این ترتیب اطمینان جنسی و کیفیت زندگی خود را بالا ببرید.
ترکیبات نرم کننده واژن از طریق غددی که در گردنه رحم قرار گرفتهاند ترشح میشوند و باعث میشوند واژن همیشه مرطوب باشد. رطوبت به آرامی به سمت پایین، یعنی واژن حرکت میکند و باعث تمیز شدن این قسمت و از بین رفتن سلولهای مرده خواهد شد. رطوبت واژن اسیدیته کمی دارد و این موضوع به حفظ سلامت این قسمت، جلوگیری از بروز عفونتهایی مثل باستریک یا برفک کمک میکند. مشاهده میزان کمی ترشحات سفید رنگی واژینال در تمام زنان عادی است.
در هنگام هیجانات جنسی غدد بارتولین (دو غده در بخش ورودی واژن) با ایجاد رطوبت اضافی به انجام بهتر ارتباط جنسی کمک میکنند. اما یک چهارم زنان در بین سنین 50 تا 59 سال با مشکل خشکی واژن روبهرو میشوند و رابطه جنسی در 16 درصد از این افراد با درد همراه است.
حدودا 17 درصد از زنان بین سنین 18 تا 50 سال طی رابطه جنسی خشکی واژن را میتوانند تجربه کنند. این اتفاق حتی قبل از یائسگی نیز میتواند ایجاد شود. بسیاری از زنان خشکی واژن را تجربه میکنند زیرا آمادگی برقراری رابطه جنسی را ندارند. عدم آمادگی جنسی یعنی نبود دلایل کافی روانی یا جسمی برای برقراری رابطه جنسی. استرس یکی از عواملی است که میتواند روی این موضوع تاثیر بگذارد.
سایر دلایل بروز خشکی واژن پیش از یائسگی میتواند مرتبط با استفاده از محصولات بهداشتی مثل اسپریهای زنانه و صابونهای قوی، استخر شنا و برخی پودرهای شستشو باشد. استفاده از برخی داروها نیز مثل داروهای ضد حساسیت و سرماخوردگی نیز میتوانند در خشک کردن غشای موکوسی در بافت واژینال موثر باشد. بروز خشکی واژن پیش از سن یائسگی میتواند به دلیل پایین بودن سطح استروژن ایجاد شود. این اتفاق زمانی رخ میدهد که فرد در دوران شیردهی به سر میبرد یا عمل هیسترکتومی (خارج کردن رحم) را انجام داده است و یا تحت عمل شیمی درمانی قرار دارد.
متوسط سن یائسگی 51 سالگی است. زنان پس از یائسگی برخی تغییرات را در بدن خود احساس میکنند. توقف تخمکگذاری موجب کاهش تولید هورمون استروژن میشود. یکی از نخستین علائم کاهش استروژن خشکی واژن طی رابطه جنسی است.
بدون تولید استروژن، پوست و بافتهای اطراف فرج و واژن، نازکتر و خشکتر میشود و واژن نیز رطوبت خود را از دست میدهد. حدود 58 درصد از زنان یائسه خشکی واژن را تجربه خواهند کرد.
کاهش رطوبت و احساس درد حین رابطه جنسی یکی از مشخصترین علائم خشکی واژن است. پس از یائسگی با کاهش میزان رطوبت واژن این علائم مشاهده میشود. کشیدگی پوست اطراف واژن باعث میشود این بخش آسیب پذیرتر شود. آسیب دیدگی میتواند حین رابطه جنسی رخ دهد، حتی یک برخورد کوچک نیز میتواند باعث ایجاد درد و ناراحتی شود. این مسئله باعث خواهد شد فرد به برقرای رابطه جنسی تمایل کمتری نشان دهد. اما برطرف کردن علائم خشکی واژن باعث بهبود مجدد رابطه جنسی خواهد شد.
ایجاد درد در مواقع دیگر به جز زمان برقراری رابطه جنسی یکی دیگر از علائم خشکی واژن است. برخی مواقع خشکی واژن باعث میشود فرد حتی در زمانی که نشسته یا ایستاده است، زمانی که ورزش میکند، در هنگام دفع ادرار یا هر فعالیت دیگری احساس درد کند. خشکی واژن میتواند بر زندگی روزمره زنان تاثیر بگذارد، خواه فرد از نظر جنسی فعال باشد خواه غیرفعال. خشکی واژن میتواند بر کیفیت زندگی اثر مخرب بگذارد. بسیاری از زنان حتی در زمان انجام آزمایش پاپ اسمیر نیز احساس درد میکنند. ایجاد تغییر در شکل واژن یا فرج یکی دیگر از علائم خشکی واژن است. در این حالت فرج باریکتر به نظر میرسد.
ایجاد تغییر در ترشحات واژینال یکی دیگر از علائم این اختلال است. بسیاری از زنان در پی خشکی واژن ممکن است متوجه بروز برخی تغییرات در ترشحات واژینال خود شوند. این تغییرات میتواند شامل رقیق شدگی بیشتر، تغییر رنگ یا ایجاد بو در این ترشحات باشد. همچنین ترشح ممکن است همراه با خارش یا احساس سوزش و داغ شدگی همراه باشد. این علائم تا حدی میتوانند نگران کننده باشند. اما تمام این اتفاقات به خاطر تغییر در سطح هورمونها است و به طور کلی مورد نگران کنندهای تلقی نمیشود.
یکی دیگر از علائم خشکی واژن میتواند ایجاد تغییر در احساسات زنان باشد. در این شرایط تغییرات ایجاد شده در بدن ممکن است برای زنان قابل پذیرش نباشد، درد و ناراحتی ممکن است بر روابط جنسی آنها تاثیر بگذارد. برای بسیاری از زنان این علائم میتواند منجر به سردرگمی و نگرانی شود، زیرا بسیاری از این علائم مشابه با علائم بیماریهای مقاربتی هستند.
این سردرگمی و نگرانی باعث میشود زنان در اقدامی نادرست از داروهایی استفاده کنند که ممکن است شرایط آنها را دشوارتر کند. این در حالی است که برخی زنان از صحبت کردن در مورد این مشکلات و برچسب زده شدن به خاطر داشتن مشکلات جنسی احساس شرمساری میکنند.
اما راهکارهایی وجود دارند که از طریق آنها میتوانید از بروز خشکی واژن جلوگیری کنید:
این داروها به شکل قرصهای کوچکی تولید میشوند که با استفاده از یک اپلیکاتور باید در داخل واژن قرار گیرند. معمولا خشکی واژن به خوبی به این درمان پاسخ میدهد. همچنین درد در حین برقراری رابطه جنسی، بهم ریختگی PH یا اسیدیته واژن و افزایش تعداد باکتریها نیز میتوانند تحت این روش درمانی بهبود یابند.
استفاده از نرم کنندهها و مرطوب کنندههای واژن، بخصوص برای زنانی که سطح استروژن بالایی ندارند. این مرطوب کنندهها دو الی سه مرتبه در هفته مورد استفاده قرار میگیرند و بیش از دو روز ماندگاری دارند. به همین دلیل نیاز نیست از آنها درست قبل از برقراری رابطه جنسی استفاده کنید.
این مواد عملکردی مشابه موکوس طبیعی واژن دارند و پیش از برقراری رابطه جنسی باید در نواحی اطراف فرج و واژن مورد استفاده قرار گیرند.
صرف زمان بیشتر در عشق بازی با شریک جنسی پیش از برقراری رابطه میتواند میزان موکوس واژن را افزایش دهد و در نتیجه میزان درد و نارضایتی از رابطه جنسی را کاهش دهد.