معرفی بیماری‌هایی که از طریق حشرات و کنه‌‎ها به انسان منتقل می‌شوند

معرفی بیماری‌های منتقله از طریق حشرات و کنه‌ها به انسان

حشرات (پشه، شپش، کک و کنه)  علاوه بر مزاحمت، بیماری‌های زیادی را منتقل می‌کنند. این بیماری‌ها در قالب ویروس‌ها (ویروس چیکوانونیا، تب زرد، تب دانگ و غیره)، باکتری‌ها (بیماری لیم، طاعون و ...)، انگل‌ها (مالاریا، بیماری خواب، فیلاریس) را به انسان منتقل می‌کنند. این بیماری‌ها مسری هستند و عمدتا در مناطق گرمسیری بیشتر دیده می‌شوند.

بیماری‌هایی که از طریق پشه‌ها به انسان منتقل می‌شوند

گونه‌های مختلف پشه مانند (Anopheles، Aedes، Culex) وجود دارد که در مناطق کثیف و آب‌های آلوده به رادیو اکتیو گسترش می‌یابند. آن‌ها با توجه به گونه‌های خاص آب و هوایی زندگی می‌کنند. بیماری‌هایی که از طریق پشه‌ها منتقل می‌شوند عبارتند از:

1. مالاریا malaria

مالاریا عمدتا توسط پشه‌ای به نام مالاریا به بدن منتقل شده و عفونت آن وارد کبد می‌شود. این بیماری حتی از طریق خون نیز منتقل می‌شود. علائم بیماری مالاریا شامل:

• تب و لرز
• سردرد
• سرگیجه
• تهوع
• درد عضلات

2. تب دانگ dengue fever

این بیماری نیز توسط گزش پشه دانگ منتقل می‌شود که با علائم زیر همراه است:

• تهوع
• سردرد
• استفراغ
• درد پشت چشم
• تورم غدد لنفاوی
• راش
• خون‌ریزی
• خون در ادرار
• شوک

3. انسفالیت ژاپنی Japanese encephalitis

علائم انسفالیت ژاپنی:

• تشنج
• تحریک‌پذیری
• استفراغ
• دو بینی
• مشکلات مغزی و عصبی شدن

4. فیلاریایس لنفاوی lymphatic filariasis

این بیماری توسط پشه‌ای به نام بروگیا مالایی ایجاد می‌شود و علائم فیلاریایس آن شامل تورم اندام‌های تناسلی و تحتانی است.

5. بیماری زیکا

این بیماری توسط پشه‌ای به نام آیدس آیگیپتی منتقل شد که شامل ویروس زیکا (zika) است. علائم این بیماری شامل:

• تب
• جوش‌های متورم
• دردهای شدید مفاصل
• التهاب چشم
• تب

6. چیکونگونیا chikungunya virus

علائم ویراوس چیکونگونیا شامل:

• تورم‌های مفاصل
• دردهای عضلانی
• از کار افتادن عضلات بدن
• فشارخون بالا

7. تب زرد yellow plague

علائم بیماری تب زرد شامل:

• تب و لرز شدید
• سردردهای مداوم
• استفراغ
• خستگی
• مشکلات قلبی
• اختلال در عملکرد کلیه
• اختلال در عملکرد کبد
• خون‌ریزی‌های داخلی و زیر پوستی
• تپش شدید قلب
• دردهایی به قلب می‌زند
• یبوست شدید

8. وست نایل یا وست نیل West Nile virus

علائم بیماری وست نایل:

• تب شدید
• منگی و گیجی
• سردرگمی
• لرزش دست
• فلج
• کما
• مرگ

افرادی که به مناطق گرمسیری خصوصا آمریکای جنوبی قصد سفر دارند بهتر است با دیدن این علائم سریع به پزشک مراجعه کنند. این بیماری‌ها در آفریقا، آمریکای جنوبی و آسیای شرقی گزارش شده است.

بیماری‌های منتقله از راه نیش برخی مگس‌ها  

بیماری‌هایی مثل:

1. آنکوسرکیاریس onchocerciasis یا بیماری کوری رودخانه

شایع‌ترین نوع بیماری است که از راه مگس انتقال پیدا می‌کند. علائم این بیماری شامل:

• خارش شدید پوست
• کهیر
• نابینایی

2. بیماری تریپانوزومیاز African trypanosomiasis یا بیماری خواب

نوعی بیماری انگلی است که توسط مگس‌ها به بدن منتقل می‌شود. علائم این بیماری شامل:

• سردرد
• خارش پوست
• درد شدید مفاصل
• سرگیجه
• کرختی شدید
• خواب
• مرگ

علائم این بیماری تا 3 هفته پس از نیش حشره اتفاق می‌افتد که سریعا باید درمان شود.  

بیماری‌های منتقله از طریق کک و شپش

بیماری‌هایی که از طریق کک و شپش به بدن منتقل می‌شوند، شامل موارد زیر می‌باشند:

1. تب خندق trench fever

علائم آن شامل:

• سردرد شدید
• درد عضلات
• درد ساق پا
• درد در چشم‌ها

2. بیماری تیفوس  typhus

سه نوع تیفوس وجود دارد:

• تیفوس اپیدمیک (شپش ریکتریا پرووازکی)
• تیفوس آندمیک (تیفوس ککی)
• تیفوس کنه‌ای

علائم بیماری تیفوس شامل:

• سردرد
• بثورات جلدی
• کاهش وزن
• درد
• تب شدید
• لرز

3. بیماری لایم Lyme disease

بیماری لایم از نیش کنه‌ای به نام (ixodidae) منتقل می‌شود و علائم آن شامل:

• تب
• سردرد
• خستگی
• افسردگی
• خارش پوستی

4. تب کریمه کنگو Crimean Congo Haemorrhagic Fever

بیماری تب کریمه کنگو نیز از طریق کنه‌هایی که در بدن گاو، گوسفند، خرگوش و لاشه حیوانات دیگر وجود دارد، منتقل می‌شود. علائم تب کریمه کنگو شامل:

• حساسیت به نور
• تب و لرز شدید
• سردرد و درد عضلات
• سفتی گردن
• گیجی
• درد چشم
• گلودرد شدید
• تهوع و استفراغ
• کاهش اشتها
• درد قفسه سینه
• تورم و قرمزی صورت
• کاهش ضربان قلب
• خون‌ریزی شدید پوستی
• درد و ورم گوش
• در بعضی موارد سینه پهلو (پنومونی)
• خون‌ریزی داخلی
• خون‌ریزی مغزی
• مرگ

این علائم حدودا 10 روز پس از نیش کنه به اوج خود می‌رسد. به همین دلیل در روزهای اول گزش، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. این بیماری بسیار خطرناک و مسری است.

منابع:

1. http://www.cmete.com/index.php?tg=articles&idx=Print&topics=101&article=68