جراحی لاپاروسکوپی چیست و برای تشخیص کدام بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
لاپاروسکوپی چیست؟
لاپاروسکوپی، که به‌عنوان لاپاروسکوپی تشخیصی نیز شناخته می‌شود، یک عمل جراحی تشخیصی است که برای بررسی اعضای داخل شکم به کار می‌رود. این عمل کم‌خطر و با حداقل تهاجم انجام می‌شود که فقط به برش‌های کوچک نیاز دارد.
لاپاروسکوپی از ابزاری به نام لاپاروسکوپ برای مشاهده اندام‌های شکمی استفاده می‌کند. لاپاروسکوپ یک لوله بلند و باریک مجهز به یک دوربین با رزولوشن بالا و نور پر شدت در جلو است. این وسیله از طریق برش در دیواره شکمی به داخل وارد می‌شود. زمانی که دوربین حرکت می‌کند، تصاویر را به نمایشگر ویدیویی ارسال می‌کند.
لاپاروسکوپی به پزشک‌تان این امکان را می‌دهد تا در زمان حقیقی بدون جراحی باز، داخل بدن شما را ببیند. هم‌چنین پزشک می‌تواند در طول این روش نمونه‌های بیوپسی را ارائه کند.
علل انجام لاپاروسکوپی
لاپاروسکوپی اغلب برای شناسایی و تشخیص منبع درد لگنی یا شکمی مورداستفاده قرار می‌گیرد. این کار معمولاً زمانی انجام می‌شود که روش‌های غیرتهاجمی قادر به کمک به تشخیص بیماری نباشند. در بسیاری از موارد، مشکلات شکمی نیز می‌توانند با تکنیک‌های عکس‌برداری تشخیص داده شوند، ازجمله:
- روش اولتراسوند (فراصوت) که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای گرفتن تصاویر در داخل بدن استفاده می‌کند.
- سی‌تی‌اسکن که مجموعه‌ای از اشعه‌های ایکس است که تصاویر مقطعی از بدن می‌گیرد.
- اسکن MRI که از امواج مغناطیسی و رادیویی برای تولید تصاویر بدن استفاده می‌کند.
لاپاروسکوپی زمانی انجام می‌گیرد که این تست‌ها، اطلاعات و یا نگرش کافی برای تشخیص فراهم نکنند. هم‌چنین ممکن است از این عمل برای گرفتن بیوپسی، یا نمونه‌برداری از بافت یک اندام خاص در شکم استفاده شود. پزشک ممکن است لاپاروسکوپی را برای بررسی اندام‌های زیر توصیه کند:
پزشک با مشاهده این مناطق از طریق لاپاروسکوپ می‌تواند موارد زیر را تشخیص دهد:
- جرم یا تورم شکمی
- مایع در حفره شکمی
- بیماری کبد
- کارایی درمان‌های خاص
- درجه‌ای که یک سرطان به‌طور خاص پیشرفت کرده است.
هم‌چنین ممکن است پزشک‌تان قادر به انجام یک تداخل برای درمان وضعیت شما بلافاصله بعد از تشخیص باشد.
خطرات ناشی از لاپاروسکوپی
شایع‌ترین خطرات مرتبط با لاپاروسکوپی عبارت‌اند از: خون‌ریزی، عفونت، و آسیب به اندام‌های شکمی‌تان. با این‌حال این موارد به‌ندرت روی می‌دهند. بعد از عمل‌تان، مهم است که به دنبال علائم عفونت باشید. اگر موارد زیر را تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب یا لرز
- درد شکمی که در طول زمان شدیدتر شود.
- قرمزی، تورم، خون‌ریزی، یا خشکی در نقاط برش
- تهوع یا استفراغ مداوم
- سرفه‌های مداوم
- کوتاهی تنفس
- حواس‌پرتی
خطر جزئی آسیب به اندام‌ها در طول لاپاروسکوپی مورد بررسی قرار می‌گیرد. خون و سایر مایعات ممکن است در صورت سوراخ شدن یک عضو به داخل بدن‌تان نفوذ کنند. در این حالت، برای ترمیم آسیب وارده به جراحی دیگری نیاز خواهید داشت. خطرات با شیوع کمتر عبارت‌اند از:
- مشکلات ناشی از بیهوشی عمومی
- التهاب دیواره شکمی
- لخته خونی، که می‌تواند به لگن، پاها، یا ریه‌ها منتقل شود.
در برخی شرایط، جراح ممکن است معتقد باشد که خطر لاپاروسکوپی تشخیصی بیش‌ازحد بالاست. این وضعیت اغلب برای کسانی رخ می‌دهد که دارای سابقه جراحی شکمی بوده‌اند، که خطر تشکیل چسبندگی‌ها را بین ساختارهای شکمی افزایش می‌دهد. انجام لاپاروسکوپی با وجود چسبندگی‌ها بیشتر طول می‌کشد و خطر آسیب رساندن به اندام‌ها را افزایش می‌دهد.
آمادگی بیمار برای عمل لاپاروسکوپی
شما باید در مورد هرگونه داروی تجویزی و یا داروهایی که مصرف می‌کنید به پزشک‌تان اطلاع دهید. پزشک به شما خواهد گفت که چگونه باید قبل و بعد از عمل از آن‌ها استفاده کنید. ممکن است پزشک مقدار دارویی که می‌تواند بر نتیجه لاپاروسکوپی تأثیر بگذارد را تغییر دهد. این داروها عبارت‌اند از:
- داروی ضد انعقاد خون مانند رقیق‌کننده‌های خون
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) شامل آسپرین (بوفرین) یا ایبوپروفن (اَدویل، مورتین IB)
- سایر داروهایی که بر لخته شدن خون تأثیر می‌گذارند.
- مکمل‌های غذایی یا رژیمی
- ویتامین K
هم‌چنین اگر باردار هستید یا فکر می‌کنید که باردار باشید، باید به پزشک‌تان اطلاع دهید. این کار خطر آسیب وارد شدن به نوزاد در حال رشدتان را کاهش می‌دهد.
قبل از لاپاروسکوپی، ممکن است پزشک آزمایش‌های خون، کشت ادرار، الکتروکاردیوگرافی (EKG یا ECG)، و اشعه ایکس قفسه سینه را برای‌تان بنویسد. هم‌چنین ممکن است آزمایش‌های عکس‌برداری، ازجمله سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، یا اسکن MRI را درخواست دهد.
این آزمایش‌ها می‌توانند به پزشک‌تان کمک کنند تا ناهنجاری موردبررسی در طول لاپاروسکوپی را بهتر درک کنند. هم‌چنین این نتایج یک راهنمای بصری برای داخل شکم‌تان را به پزشک ارائه می‌دهد. این امر می‌تواند اثربخشی لاپاروسکوپی را بهبود بخشد.
احتمالاً باید حداقل هشت ساعت قبل از لاپاروسکوپی چیزی نخورید یا ننوشید. هم‌چنین با یک دوست و یا یکی از اعضای خانواده هماهنگ کنید که شما را بعد از عمل به منزل ببرد. لاپاروسکوپی اغلب با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود که می‌تواند تا چندین ساعت بعد از عمل شما را خواب‌آلود کند و اینکه نتوانید رانندگی کنید.
لاپاروسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
لاپاروسکوپی معمولاً به‌عنوان یک عمل سرپایی انجام می‌شود. یعنی اینکه شما می‌توانید همان روز بعد از جراحی به خانه بروید. این عمل ممکن است در بیمارستان و یا مراکز جراحی سرپایی صورت گیرد. احتمالاً برای این نوع جراحی، به شما بیهوشی عمومی تجویز می‌شود. یعنی اینکه در طول عمل بی‌هوش خواهید بود و هیچ‌گونه دردی را احساس نخواهید کرد.
برای رسیدن به بیهوشی عمومی، یک خط تزریق وریدی (IV) در یکی از رگ‌های شما وارد می‌شود. در طی IV، متخصص بیهوشی‌تان می‌تواند به شما داروهای خاص تزریق کند و هم‌چنین آبدهی با مایعات را فراهم کند. در برخی موارد بی‌حسی موضعی بکار می‌رود. بی‌حسی موضعی ناحیه را کنترل می‌کند، بنابراین باوجود اینکه شما در طی جراحی بیدار و هوشیار خواهید بود، هیچ دردی را احساس نخواهید کرد.
در طی لاپاروسکوپی، جراح در زیر ناف یک برش ایجاد می‌کند و سپس یک لوله کوچک به نام کانولا را وارد شکم می‌کند. کانولا برای باد کردن شکم با گاز دی‌اکسید کربن به کار می‌رود. این گاز به پزشک‌تان این امکان را می‌دهد تا اعضای شکمی‌تان را واضح‌تر ببیند.
زمانی که شکم‌تان باد می‌شود، جراح لاپاروسکوپ را از راه برش وارد می‌کند. دوربین متصل به لاپاروسکوپ، تصاویر را روی یک صفحه، نمایش می‌دهد که این امکان را فراهم می‌آورد تا اعضاء در زمان حقیقی دیده شوند.
تعداد و اندازه برش‌ها بستگی به این دارد که جراحتان در تلاش برای تأیید یا ردّ چه نوع بیماری‌های خاصی است. به‌طورکلی شما دارای 1 تا 4 برش هستید که هر یک 1 الی 2 سانتیمتر طول دارند. این برش‌ها به سایر ابزار امکان وارد شدن را می‌دهند. مثلاً جراحتان ممکن است به استفاده از یک ابزار جراحی دیگر برای انجام بیوپسی نیاز داشته باشد.
در طول بیوپسی، آن‌ها نمونه کوچکی را از بافت یک اندام می‌گیرند تا ارزیابی شود. بعد از اتمام عمل، ابزارها برداشته می‌شوند. سپس بریدگی‌های‌تان با بخیه و یا نوار جراحی بسته می‌شوند. ممکن است بانداژهایی هم روی برش‌ها قرار گیرد.
منابع:
مطالب مرتبط
زهره عزیزی
ترس، تنها دشمن آدمی است
Fear only enemy of man
