افسردگی فصلی چیست و چطور باید آن را درمان کرد
افسردگی فصلی نوعی افسردگی است که با تغییر فصل‌ها می‌آید و می‌رود. معمولا اواخر پاییز و اوایل زمستان شروع شده و طی بهار و تابستان محو می‌شود! این نوع افسردگی معمولا هر سال در یک زمان مشابه در افراد علائم خود را نشان می‌دهد. افسردگی و تغییرات خلق و خو در فصل تابستان و بهار هم می‌تواند رخ دهد اما نسبت به افسردگی در فصول زمستان و پاییز رواج کمتری دارد.
علائم بیماری افسردگی فصلی (SAD)
علائم و نشانه‌های افسردگی فصلی معمولا با علائم سایر انواع افسردگی مشابهت دارد. گاهی اوقات مشکل است بگوییم فرد مبتلا به افسردگی فصلی است یا انواع دیگر افسردگی!
علائم و نشانه‌های شایع در افسردگی شدید و عمومی
- احساس افسردگی در اغلب ساعات شبانه روز و تقریبا هر روز
- احساس ناامیدی و بی‌ارزشی
- سطح پایین انرژِی
- احساس بی‌علاقگی نسبت به فعالیت‌هایی که سابق بر این از انجامشان لذت می‌بردید
- داشتن مشکلات خواب
- تغییر اشتها و تغییرات وزنی
- احساس سستی و تنبلی و آشفتگی
- مشکل عدم تمرکز
- افکار مکرر در مورد مرگ یا خودکشی
علائم و نشانه‌های افسردگی زمستانه
- سطح پایین انرژی (کم انرژی بودن)
- خواب بیش از حد
- پرخوری
- چاقی و اضافه وزن
- گرایش به کربوهیدرات‌ها
- انزوا و گوشه‌نشینی
نشانه‌های افسردگی تابستانه که کمتر رخ می‌دهد
- کم اشتهایی همراه با کاهش وزن
- بی‌خوابی
- آشفتگی و تلاطم
- بی‌قراری
- اضطراب و دلهره
- گوشه‌هایی از رفتار خشونت آمیز
مواردی که ممکن است ریسک ابتلا به افسردگی فصلی را افزایش دهند
- زن بودن: افسردگی فصلی در زنان حدود چهار برابر مردان است، از پنج نفری که مبتلا هستند چهار نفر زن هستند.
- زندگی دور از خط استوا: افسردگی فصلی در مردمانی که دور از خط استوا در شمال یا جنوب زندگی می‌کنند بیشتر رخ می‌دهد .برای مثال 1% افرادی که در فلوریدا زندگی می‌کنند و 9% مردمی که در انگلستان جدید یا آلاسکا زندگی می‌کنند از این نوع افسردگی رنج می‌برند. هر چه دورتر احتمال ابتلا بالاتر.
- سابقه ی خانوادگی: احتمال ابتلا به افسردگی فصلی در افرادی که سابقه ابتلا به انواع دیگر افسردگی در خانواده‌شان را دارند نسبت به آن‌ها که سابقه‌ی خانوادگی افسردگی ندارند، بیشتر است.
- داشتن اختلال دوقطبی یا افسردگی: علائم بیماری افسردگی فصلی ممکن است با داشتن هر یک از این مشکلات بیشترشود.
- سنین جوانی: افراد بزرگسال جوان‌تر نسبت به بزرگسالان مسن‌تر با احتمال بالاتری درگیر افسردگی فصلی می‌شوند. اولین افسردگی فصلی معمولا بین سنین 30-20 سالگی رخ می‌دهد، این افسردگی حتی در کودکان و نوجوانان هم گزارش شده است.
عوامل ایجاد کننده افسردگی فصلی ناشناخته اند. اما مطالعات و تحقیقات تعدادی سرنخ‌های بیولوژیکی برای آن یافته اند. به عنوان مثال افراد درگیر با تغییر خلق و خوی فصلی (افسردگی فصلی) ممکن است در یکی از انتقال دهنده‌های عصبی کلیدی دخیل در خلق و خوی (سروتونین) مشکل داشته باشند. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به افسردگی فصلی در ماه‌های زمستان نسبت به ماه‌های تابستان، 5% پروتئین حمل کننده‌ی سروتونین بیشتری دارند. مقدار بیشتر پروتئین‌های حامل سورتونین میزان سروتونین کمتری را در محل اتصال دو عصب (سیناپس) باقی می‌گذارد. سروتونین ملقب به هورمون شادی است و کاهش آن احتمال ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهد.
افراد مبتلا به افسردگی فصلی، هورمون ملاتونین بیشتری تولید می‌کنند. تاریکی و کوتاه شدن مدت تابش آفتاب، تولید هورمون ملاتونین راکه مسئول تنظیم خواب است، افزایش می‌دهد. رفته رفته که روزهای زمستان کوتاه‌تر می‌شود تولید ملاتونین هم افزایش می‌یابد. مردم درگیر با افسردگی فصلی احساس خواب آلودگی و سستی بیشتری می‌کنند.
هم‌چنین افراد مبتلا ممکن است ویتامین دی کمتری تولید کنند. اعتقاد بر اینست که ویتامین دی در فعالیت‌های سروتونین نقش مهمی دارد. کمبود ویتامین دی ممکن است با علائم بالینی افسردگی مرتبط باشد.
روش درمان و معالجه
4 روش اصلی برای درمان افسردگی فصلی وجود دارد، این روش‌ها ممکن است به تنهایی و یا ترکیبی نیز مورد استفاده قرار بگیرند:
- دارو درمانی
- نور درمانی
- روان درمانی
- تجویز ویتامین دی
1- دارو درمانی
مهار کننده‌های بازجذب سروتونین انتخابی (SSRIS) برای درمان افسردگی فصلی استفاده می‌شوند. هم‌چنین سازمان دارو و غذای جهانی، مصرف بوپروپیون، نوع دیگری داروی ضد افسردگی، را برای درمان این نوع افسردگی تایید نموده است. همانند سایر داروها SSRIS هم دارای عوارض جانبی است. با دکترتان در مورد خطرات و عوارض احتمالی این دارو صحبت کنید. ممکن است نیاز داشته باشید، قبل از یافتن دارویی که بدون عوارض جانبی مشکل‌ساز و پرمخاطره، علائم بیماری‌تان را بهبود ببخشد، چندین داروی ضد افسردگی مختلف را تست کنید.
2- نور درمانی
نور درمانی از سال 1980 مبنای درمان افسردگی فصلی (SAD) بوده است. ایده‌ی پشت نور درمانی، جایگزین کردن روزانه‌ی نور ساختگی و مصنوعی، با نورکم جان ماه‌های پاییز و زمستان است. علائم و نشانه‌های بیماری افسردگی فصلی ممکن است با نشستن به صورت روزانه در مقابل جعبه‌ی نور تسکین یابد.
3- روان درمانی
درمان رفتاری شناختی (CBT) نوعی روان درمانی موثر بر روی بیماری افسردگی فصلی می‌باشد. درمان رفتاری شناختی سنتی، برای درمان افسردگی فصلی دستخوش تغییر و دگرگونی شده است (CBT-SAD). این روش روان درمانی، متکی بر پایه‌ی تکنیک‌هایی از درمان رفتاری شناختی، مانند، شناسایی افکار منفی و جایگزین کردن‌شان با افکار مثبت‌تر، از طریق تکنیک فعال سازی رفتاری است. تکنیک فعال‌سازی می‌خواهد به فرد کمک کند تا فعالیت‌های لذت‌بخش و جذاب را چه در داخل و چه در خارج خانه برای مقابله بهتر با زمستان شناسایی کند و فرا گیرد.
4- ویتامین D
امروزه، مکمل‌های ویتامین دی به تنهایی به عنوان درمان موثر افسردگی فصلی در نظر گرفته نمی‌شوند. دلیل اینکه از این ویتامین استفاده می‌شود این است که سطح ویتامین دی در افراد مبتلا به این افسردگی پایین است. این پایین بودن سطح ویتامین از رژیم غذایی نادرست یا قرارگرفتن ناکافی زیر تابش خورشید ناشی می‌شود. در حالیکه برخی مطالعات نشان می‌دهد مکمل‌های ویتامین دی ممکن است به عنوان نور درمانی موثر و کارا باشند، تحقیقات دیگر نشان می‌دهد که موثر نیست!
راه‌کاری برای جلوگیری از افسردگی فصلی
افسردگی فصلی دارای یک الگوی عود و بازگشت قابل پیش‌بینی است، اقدامات پیشگیرانه ممکن است به کاهش علائم و نشانه‌های بیماری کمک کند. برخی اعمال پیشگیرانه که می‌تواند کمک کننده باشد شامل نور درمانی در اوایل پاییز قبل از شروع نشانه‌های بیماری، تمرینات بدنی بیشتر، افزایش مقدار نور در منزل، مراقبه و دیگر تکنیک‌های مدیریت استرس، سپری کردن زمان بیشتری بیرون از منزل. رفتن به جاهایی که نور خورشید بیشتری دارند.
منابع:
مطالب مرتبط
زهره دباغ
ترجمه کلمات جدید برای من مثل سرک کشیدن به دنیای جدید دیگری است. هیجان‌انگیز و چالش برانگیز
