زمانی اینطور تصور میشد که سلولهای پلاسما عامل ایجاد بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) هستند، اما اخیرا مشخص شده این سلولها نه تنها در پیدایش این بیماری نقشی ندارند، بلکه به مبارزه علیه آن نیز کمک میکنند.
تحقیقات جدید نشان داده است که سلولهای پلاسمایی که در روده وجود دارند میتوانند به سمت دستگاه عصبی مرکزی در مغز حرکت کنند و مانند یک ارتش در مقابله با التهاب مبارزه کنند.
دکتر ببو، محقق بیماری مولتیپل اسکلروزیس میگوید: فوق العاده است! این مشاهدات، که سلولهای پلاسما از روده به سمت مغز میروند و در مقابله با التهاب نقش آفرینی میکنند یافتهای منحصر به فرد و خارقالعاده است.
محققان میگویند میکروبهایی که درون روده هستند میتوانند باعث ایجاد تغییر در پلاسما شوند، پلاسما به طور معمول در مغز استخوان و تحت عنوان سلولهای B ساخته میشود.
دکتر جنیفر گومرمن، استاد دپارتمان ایمنی شناسی دانشگاه تورنتو میگوید: ما دریافتهایم که همه سلولهای پلاسما بد نیستند. در برخی بیماریهای خودایمنی، برخی از سلولهای پلاسما میتوانند در کاهش التهاب تاثیر مثبت داشته باشند. او اضافه کرد: همچنین، ما دریافتهایم که سلولهای پلاسما درون روده ایمونوگلوبولینهایی به نام IgA میسازند و علاوه بر این قادر به ساخت سایر ترکیباتی هستند که موجب از بین رفتن التهاب میشوند. همچنین، آنها قادر به مهاجرت به سایر بخشهای بدن نیز هستند.
تحقیقات انجام شده محققان را به درمان بیماری MS امیدوار کرده است. دکتر گومرمن میگوید سلولهای پلاسما میتوانند به سمت مغز حرکت کنند. مشکلی ما با داروهای ضد التهاب داریم این است که آنها باید به مغز تزریق شوند. و یافتهها در ارتباط با سلولهای پلاسما میتواند راهحلی برای این مشکل باشد.
دکتر بارانزینی، استاد دپارتمان نورولوژی دانشگاه کالیفرنیا اشاره میکند مطالعات دکتر گومرمن بر روی موشها صورت گرفته، اما مطالعات صورت گرفته بر روی انسانها نیز نتایج مشابهی را نشان میدهد. دکتر بارانزینی میگوید: ما بر نقش باکتریهای روده در ارتباط با بیماری MS تمرکز کردهایم.
در حال حاضر ما مشغول به نقشهکشی تمامی باکتریهای روده هستیم که فکر میکنیم میتوانند به بیماری MS مرتبط باشند.
دکتر بارانزینی و دکتر گومرمن سالها پیش در یک کنفرانس یکدیگر را ملاقات کردند و پس از آن که مشاهده کردند نتایج تحقیقاتشان شبیه به یکدیگر است تصمیم به همکاری گرفتند. دکتر بارانزینی میگوید: ما مشاهده کردیم در زمان عود التهاب تعداد سلولهای IgA در روده کاهش مییابد و همزمان دریافتیم طی التهاب تعداد سلولهای IgA در بخش نخاع افزایش مییابد.
با بررسیهای بیشتر متوجه شدیم زمانی که این سلولها به سمت مغز میروند در تولید اینترلوکین 10 (IL10) به مغز کمک میکنند، اینترلوکین 10 باعث فروکش کردن التهاب میشود.
او ادامه میدهد: به طور معمول، آنتی بادیها برای یک هدف مشخص ترشح میشوند، برای مثال، با هدف مبارزه با آنفلوآنزا، ما هنوز نمیدانیم چه عاملی باعث تولید IgA میشود، بنابراین در حال حاضر مشغول به یافتن عامل محرک تولید این سلولها هستیم.
دکتر گومرمن میگوید آزمایشات آنها بر اساس عواملی ژنتیکی صورت گرفته است. او میگوید: اما آیا میتوانیم این آزمایشات را بر اساس دارو انجام دهیم و داروهایی با همین ویژگی و عملکرد بسازیم؟ برای این کار نیاز است روده از نزدیک و به صورت دقیقتری بررسی شود تا بتوانیم دریابیم که چگونه میتوان با استفاده از برخی باکتریهای خاص، تولید سلولهای پلاسما را در روده افزایش داد. آنها میتوانند با کمک به دستگاه ایمنی بر مقابله با بیماری MS تاثیرگذار باشند.
دکتر باربارا جیسر، استاد نورولوژی بالینی دانشگاه UCLA میگوید: روده یک ارگان ایمنی مهم است، و ما میدانیم که تعاملات مهمی بین عملکرد ایمنی روده، میکروبهای روده، و بیماری MS وجود داد. دکتر جیسر ادامه میدهد: مطالعات نشان میدهند سلولهای ایمنی روده میتوانند به سمت مغز بروند و در آنجا به کاهش التهاب کمک کنند، این موضوع مشخص میکند مکانیسم کلیدی که از طریق آن سلولهای ایمنی روده و میکروبهای روده به کاهش التهاب در بیماری MS کمک میکنند چه چیزی میتواند باشد. این یافتهها میتواند ما را به یافتن روشهای درمانی برای این بیماری نزدیک کند.
تحقیقات نشان داده است که میکروبیوتا روده (میکروبهایی که به طور طبیعی در روده زندگی میکنند) در افراد سالم با میکروبیوتا روده افراد مبتلا به بیماری MS متفاوت است. محققان بر این باورند بر این اساس میتواند ارتباطی بین سلامت روده و بیماری MS وجود داشته باشد.
دکتر ببو میگوید: ما میخواهیم بفهمیم که چگونه این سلولها با میکروبیوم سالم بدن میتوانند افزایش پیدا کنند. ما هنوز نمیدانیم چه تعداد سلول برای بروز پاسخ ایمنی در برابر آسیبهای ایجاد شده در اثر بیماری MS نیاز است.
چیزی که ثابت شده است این است که این سلولها در بروز پاسخ ایمنی در برابر آسیبهای بیماری MS نقشی بر عهده دارند، اما نیاز است که درک بهتری از مواد خوراکی و چگونگی تاثیرگذاری میکروبیوتا روده بر سلامت خود به دست آوریم. هر روزه شواهد بیشتری مبنی بر نقش باکتریهای درون روده و تاثیر آنها بر مغز به دست میآید. ما در حال بررسی روابط هستیم، و این پیشرفتی بزرگ در دانش ما به حساب میآید.