کورک (فرانکلها) برجستگیهای دردناک پر از چرک بر روی پوست هستند که در نتیجه عفونت عمقی فولیکول مو ایجاد میشوند. این عفونت معمولا توسط نوعی باکتری به نام استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد میشود. بسیاری از افراد ناقل میکروب استاف هستند، به این معنی که این ماده به طور معمول روی پوست یا بینی آنها زندگی میکند بدون اینکه به آنها آسیبی برساند. شکستگیهای ریز در سطح پوست (مانند مواردی که در اثر اصطکاک یا خراش ایجاد شده اند)، میتواند به ورود میکروب به ریشه مو و آلوده شدن آن کمک کند و در نتیجه کورک تناسلی ایجاد میگردد.
ممکن است کورکها با اقدامات ساده خودمراقبتی برطرف شوند، اما چرک آنها باید به صورت بهداشتی تخلیه شود تا بهبودی کامل حاصل گردد. بسیاری از موارد کورک چرکی به خودی خود تخلیه میشوند، یا در موارد حاد یک پزشک میتواند آنها را با رعایت اصول بهداشتی تخلیه نماید. در این حالت دورههای آنتی بیوتیکی نیز ممکن است تجویز شود. کورکهای درمان نشده میتوانند بزرگ و بزرگتر شوند و یا با هم ادغام شده و یک کورک غولپیکر چند شاخه را ایجاد کنند (کاربانکل). به ندرت، عفونت در پوست میتواند وارد جریان خون شود و منجر به بیماری جدی شود.
کورک بیشتر نوجوانان و جوانان را درگیر میکند.
افرادی که به ویژه مستعد ابتلا به کورک هستند عبارتند از:
تودهای نازک به رنگهای قرمز تا بنفش در ناحیهای از پوست که در آن رویش مو وجود دارد. متداولترین مناطق برای ایجاد کورک، مکانهایی است که اصطکاک بیشتر داشته یا مناطقی که عرق میکنند، مانند باسن، زیر بغل، کشاله ران، گردن، شانهها و صورت. پوست اطراف توده ممکن است متورم و قرمز به نظر برسد. مرکز توده در نهایت با چرک زرد یا سفید پر میشود که در نتیجه قابل رویت میگردد. چرک مخلوطی از باکتریها و گلبولهای سفید خون است که با عفونتهای باکتریایی مبارزه میکنند.
به طور خلاصه میتوان گفت کورک تناسلی معمولاً به اندازه نخود فرنگی هستند، اما میتوانند به اندازه یک توپ گلف رشد کنند. علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
کمپرس گرم که حداقل 3 تا 4 بار در روز به مدت 20 دقیقه بر روی ناحیه قرار میگیرد میتواند باعث کاهش ناراحتی و آماده سازی کورک برای تخلیه گردد. اگر کورک تناسلی شروع به تخلیه شدن کرد، محل را با صابون آنتی باکتریال بشویید و مقداری پماد آنتی بیوتیکی بر روی آن زده و یک باند شل بر روی آن قرار دهید. این روند پاکسازی و بانداژ ناحیه را 2-3 بار در روز تکرار کنید تا پوست بهبود یابد.
کورک تناسلی میتواند بسیار مسری باشد. در حالی که مبتلا به کورک تناسلی میباشید، لباس، حوله، ملافه و وسایل ورزشی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید. دستان خود را مرتبا با صابون آنتی باکتریال بشویید تا از انتقال عفونت به دیگران جلوگیری کنید.
هنگام دوش گرفتن از یک صابون ضد باکتری در مناطق مستعد کورک استفاده کنید و پس از استحمام پوست خود را کاملا خشک کنید. از لباسهای تنگ و فعالیتهایی که باعث تعریق زیاد میشوند خودداری کنید.
جوش خود را با سر سوزن یا نیدل دستکاری نکنید. انجام این کار ممکن است باعث بدتر شدن عفونت شود.
بهتر است در هنگام مشاهده موارد زیر سریعا به پزشک مراجعه کنید.
فولیکولیت التهاب یا عفونت فولیکولهای مو است که میتواند به صورت جوش درآید. جوشهای ریزی که به صورت جوشهای سر سفید در اطراف تارهای مو ظاهر میشوند، که گاهی اوقات توسط پوست قرمز احاطه میشوند. ممکن است همراه با خارش، ناراحت کننده و حساس باشند، اما به طور معمول به اندازه کورک دردناک و عمیق نمیباشند. تراشیدن یا اصطکاک ناشی از لباس تنگ باعث میشود که باکتریهای استاف اورئوس در زیر پوست بلغزند که این حالت شایعترین علت فولیکولیت و هم کورک تناسلی میباشند.
وقتی چندین کورک بهم نزدیک میشوند و در زیر پوست بهم متصل میشوند، به آن کربانکل میگویند. آنها معمولاً در پشت و گردن یافت میشوند اما در هر جایی ممکن است ایجاد شوند. کورک تناسلی در مردان از نوع کربانکل شایعتر از زنان است. یک کربانکل بیشتر از کورک در ناحیه زیر پوست قرار دارد و بهبود آن طولانیتر است.
آکنه کیستیک نوعی آبسه پوستی است که در صورت مسدود شدن غدد چربی و سلولهای مرده پوست در فولیکول مو تشکیل شده و مکانی برای رشد و گسترش باکتری ایجاد میکند. آکنه کیستیک بر بافت عمیق پوست نسبت به آکنههای معمولی تأثیر میگذارد و منجر به کیستهای سفت و دردناک میشود. این عارضه معمولاً روی صورت و شانهها دیده میشود و به طور معمول در سالهای نوجوانی اتفاق میافتد.
هنگامی که تودهها و آبسههای چرکی به طور مکرر در این نواحی از بدن ایجاد میشود، ممکن است یک بیماری مزمن به نام هیدرادنیت سوپراتیو باشد. عفونت از غدد عرق و فولیکولهای مو شروع به انسداد میکند. موارد خفیف با مراقبت در منزل بهبود مییابند. چندین دارو و درمان برای موارد جدیتر و عود شونده در دسترس میباشد.
هنگامی که یک کورک در پوست درست بالای چین باسن ایجاد میشود، ممکن است یک آبسه پیلونیدال باشد. اعتقاد بر این است که مو نقش کلیدی در ایجاد این نوع کورک دارد و تحریک، فشار و نشستن طولانی مدت نیز ممکن است به ایجاد کیست در این محل کمک نماید. اگر کیست ملتهب و آلوده شود، به آبسه تبدیل میشود. برخی از کودکان با "گودی پیلونیدال" متولد میشوند که در آن عفونتها رشد میکنند. علائم عفونت نیازمند بررسیهای منظم پزشکی است.
گل مژه یک کورک است که معمولاً توسط باکتریهای استاف ایجاد میشود. از فولیکول مژه شروع میشود و ممکن است قرمز، گرم، متورم و آزاردهنده باشد.