آشنایی با انواع سردرد در دوران قاعدگی، به همراه بررسی علائم و روش‌های درمانی آن

هورمون‌های استروژن و پروژسترون که در تنظیم چرخه دوران قاعدگی و بارداری نقش کلیدی را بازی می‌کنند بیشتر بر روی مواد شیمیایی موجود در مغز تاثیر می‌گذارند. سطوح استروژنی ثابت باعث بهبودی سردرد دوران قاعدگی شده و نوسانات آن می‌تواند این حالات را تشدید نماید.

اگر چه نوسانات سطح هورمونی تا حدود زیادی بر روی الگوهای سردرد تاثیر گذارند ولی با این وجود نمی‌توان برای جلوگیری از سردرد دوران قاعدگی آن‌ها را ثابت نگه داشت بلکه می‌توان نوسانات موجود را تحت مدیریت قرار داد. زنان با میگرن‌های قاعدگی این حالت را معمولا دو روز قبل از شروع دوره قاعدگی و یا سه روز بعد از شروع آن که در طی دروان قاعدگی می‌باشد، تجربه می‌کنند.

سردرد در طول دوره قاعدگی

کاهش سطوح استروژنی قبل از دوره قاعدگی می‌تواند در ایجاد این سردردها دخیل باشد با این وجود بسیاری زنان دارای سردردهای میگرنی ممکن است این سردردها را در طول دوره قاعدگی و یا قبل از آن تجربه کنند.

علائم میگرن قاعدگی

میگرن قاعدگی بسیار شبیه به یک میگرن معمولی است. فرد ممکن است متوجه علائمی همچون موارد زیر گردد:

• برخی از افراد علائم عصبی (اورا) انقباض عروق مغزی حین علائم عصبی (اورا) تجربه می‌کنند که نشانه‌ای از شروع میگرن‌ها می‌باشد
• درد تیر کشنده در یک طرف سر
• حالت تهوع
• استفراغ
• حساسیت به نور و صدا

سردردهایی که قبل از دوره قاعدگی شروع می‌شوند ممکن است چند علائم متفاوت داشته باشند مانند:

• سردرد
• خستگی
• آکنه
• درد مفصل
• کم شدن ادرار
• یبوست
• عدم تعادل
• افزایش اشتها
• گرایش بیشتر به شکلات، نمک یا الکل

سردرد بعد از دوران قاعدگی

اما علت سردرد بعد از اتمام دوره قاعدگی چیست؟ می‌توان گفت سردرد بعد از دوره قاعدگی به دلایل مختلفی همچون کم آبی بدن، استرس، عوامل ژنتیکی، رژیم غذایی یا چندین علت دیگر رخ می‌دهد. با این حال عمده سردرد قبل از دوره قاعدگی و یا سردرد بعد از دوره قاعدگی به دو دلیل می‌باشد:

• تغییرات هورمونی
• سطوح پایین آهن

علائم تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی علائم خاصی را با خود به همراه دارند که با توجه به آن‌ها می‌توان علت درد را فهمید.

• حالت تهوع
• استفراغ
• سردرد شدید، تیر کشنده و مانند فرو کردن جسم تیز در مغز
• فشار دردناک پشت چشم یا سردرد پشت کاسه چشم
• حساسیت شدید به روشنایی و صدا

علائم کمبود آهن

در طی دوران قاعدگی رحم ریزش پیدا کرده و خون و بافت از واژن بیرون ریخته می‌شود. بعضی از زنان دوره‌های سنگینی را تجربه می‌کنند و نسبت به سایرین خون‌ریزی بیشتری را متحمل می‌شوند. در طی این خون‌ریزی‌های سنگین مقدار خون زیادی از دست می‌رود که باعث کاهش سطوح آهن بدن می‌شود. کاهش سطوح آهن می‌تواند منجر به این سردردها همراه با حالت‌هایی مانند سرگیجه و حتی سرد شدن انگشتان گردد.

درمان سردرد قبل از دوره قاعدگی

استفاده از کمپرس سرد و پوشاندن آن با یک حوله برای جلوگیری از تماس مستقیم با پوست در چنین مواردی توصیه می‌شود. انجام دادن تمرینات آرام بخش و ریلکس کننده، بیوفیدبک و طب سوزنی روش‌هایی هستند که تا حدودی می‌توانند در تسکین درد موثر باشند. استفاده از مسکن‌های بدون نسخه و هم‌چنین داروهای خانواده تریپتان که برای دردهای میگرنی با صلاح‌دید پزشک تجویز می‌شوند می‌توانند حالت تهوع ناشی از درد را کنترل کنند.

درمان سردرد در طول دوره قاعدگی

درمان این سردردها نیز همانند روش‌های درمانی موثر بر میگرن قاعدگی یا سردرد قبل از شروع دوره می‌باشند.

درمان سردرد بعد از دوره قاعدگی

این نوع سردردها به راحتی با خوابیدن و استراحت کردن بر طرف می‌شوند. اما می‌توان از اقداماتی مانند کمپرس سرد برای کاهش انقباضات عروق خونی و در موارد شدیدتری مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و نوشیدن مقدار زیاد مایعات و از مواد غذایی تامین کننده آهن بدن استفاده نمود.

منابع:

1. https://www.healthline.com/health/headache-after-period#treatment
2. https://www.webmd.com/migraines-headaches/hormones-headaches#1
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chronic-daily-headaches/in-depth/headaches/art-20046729