بایدها و نبایدهای استفاده از آنتی بیوتیک در دوران شیردهی

باید این واقعیت را بپذیرید که چه بخواهید و چه نخواهید، مادران شیرده گاهی اوقات بیمار می‌شوند. زمانی که این اتفاق می‌افتد، اصلاً حالت خوشایندی نیست چرا که هرگز زمان خوبی برای بیمار شدن والدین وجود ندارد.

در حالی که همه بیماری‌ها یا شرایط پزشکی نیاز به استفاده از آنتی بیوتیک ندارند، برخی از آنها نیز نیازمند مصرف آن‌ها می‌باشند، از جمله عفونت گوش یا سینوس، روش‌های دندانپزشکی یا ورم پستان.

اگر در دوران شیردهی آنتی بیوتیک برای فردی تجویز شده باشد، ممکن است نگرانی‌هایی در مورد خطرات حاصل از مصرف آن‌ها برای نوزاد در مادر شیرده اتفاق بیفتد. نگرانی‌هایی مانند آیا دارو می‌تواند به شیر مادر منتقل شود؟ آیا برای نوزاد بی‌خطر است؟ اگر آنتی بیوتیک خاصی که برای مادر تجویز شده بی‌خطر نیست، آیا گزینه‌های ایمن تری نیز وجود دارد؟

همه این سوالات می‌توانند تنش‌های زیادی را برای مادر شیرده ایجاد کنند. این شرایط کاملا قابل درک است بهتر است برای رسیدن به پاسخ پرسش‌های خود خواندن ادامه این مطلب را از دست ندهید.

آیا خوردن آنتی بیوتیک در دوران شیردهی مجاز است؟

در بیشتر موارد، آنتی بیوتیک‌ها برای والدین شیرده و نوزادان آنها بی‌خطر هستند.

آکادمی اطفال آمریکا (AAP) بیان می‌کند: آنتی بیوتیک‌ها یکی از رایج‌ترین داروهای تجویز شده برای مادران هستند و همه آنها تا حدی به شیر منتقل می‌شوند. هم‌چنین در ادامه می‌افزاید: به طور كلی، اگر آنتی بیوتیك مستقیماً برای نوزاد نارس یا نوزاد تجویز شود، مصرف آنتی بیوتیک در دوران شیردهی برای مادر بی‌خطر است.

استفاده از آنتی بیوتیک در دوران شیردهی چه معنایی دارد؟

در ابتدا، مهم است که به خاطر داشته باشید که داروها هنگام شیردهی به طور کلی چگونه عمل می‌کنند.

اکثر داروهایی که در جریان خون وجود دارند در شیر مادر نیز وجود دارند. با این حال، مقدار شیر معمولاً کمتر از مقدار خون است و اکثر داروها خطری برای بیشتر نوزادان ندارند.

با این حال بایستی به این نکته توجه کرد که موارد استثنایی هم وجود دارد و به همین ترتیب، هر دارویی که مورد مصرف قرار می‌گیرد از جمله آنتی بیوتیک‌ها بایستی تحت نظر متخصص اطفال صورت گیرد. علاوه بر خود دارو، عوامل دیگری را نیز باید به خاطر بسپارید، از جمله سن کودک شما. نوزادان نارس و تازه متولد شده در مقایسه با نوزادان بزرگتر و کودکان نوپا بیشتر در معرض خطرات ناشی از عوارض مصرف آنتی بیوتیک‌ها قرار می‌گیرند.

و هم‌چنین اگر کودک می‌تواند با خیال راحت آنتی بیوتیک مصرف کند، احتمالاً مصرف آن در دوران شیردهی نیز بی‌خطر خواهد بود.

اگر شما به عنوان یک مادر در نظر دارید آنتی بیوتیکی مصرف کنید که برای کودک شما بی‌خطر نیست، باید تصمیم بگیرید که مصرف دارو برای شما از چه میزان اهمیتی برخوردار است.

آیا گزینه‌های بی‌خطر دیگری وجود دارد؟ مصرف دارو چه مدت به طول می‌انجامد؟ آیا می‌توانید در میانه مصرف آن را رها کنید و سپس شیردهی را از سر بگیرید؟

آنتی بیوتیک‌های مجاز در دوران شیردهی

این سوال اغلب بسته به سن، وزن و سلامت کلی کودک به صورت مورد به مورد در نظر گرفته می‌شود و همیشه در مشورت با پزشک متخصص اطفال کودک و پزشک تجویز کننده داروی آنتی بیوتیک صورت می‌گیرد.

با این حال چندین آنتی بیوتیک ذکر شده که به طور کلی برای زنان شیرده بی‌خطر هستند، از جمله:

• پنی‌سیلین‌ها، از جمله آموکسی‌سیلین و آمپی سیلین
• سفالوسپورین‌ها مانند سفالکسین
• فلوکونازول (Diflucan) اگر چه این دارو یک آنتی بیوتیک نیست بلکه یک داروی ضد میکروبی رایج است که برای درمان عفونت‌های قارچی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگر قصد استفاده از آنتی بیوتیکی را دارید که در بالا ذکر نشده است، بهترین روش برای شما این است که با کودک یا متخصص اطفال کودک خود صحبت کنید. احتمال این که آنتی بیوتیک بی‌خطر باشد یا یک جایگزین بی‌خطر دیگر تجویز شود، وجود خواهد داشت.

عوارض آنتی بیوتیک در دوران شیردهی

جدای از نگرانی اینکه یک آنتی بیوتیک ممکن است به سلامت کودک شما آسیب برساند، نگرانی‌های دیگری نیز در مورد استفاده از آنتی بیوتیک توسط مادران شیرده وجود دارد.

آنتی بیوتیک‌ها با از بین بردن باکتری‌های بدن عمل می‌کنند، هم باکتری‌هایی که باعث آسیب به شما می‌شوند و هم باکتری‌های مفیدی که باعث سلامتی شما می‌شوند. به همین ترتیب، آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند شرایط ناراحت کننده‌ای را برای مادران و نوزادان ایجاد کنند.

1- ناراحتی معده و نق زدن در نوزادان:

بعضی اوقات مادران گزارش می‌کنند که نوزادان آنها پس از مصرف آنتی بیوتیک، دچار ناراحتی معده شده است. این حالت ممکن است به این دلیل باشد که آنتی بیوتیک‌ها ممکن است باکتری‌های مفید روده کودک را تخلیه کنند.

بخاطر داشته باشید که این اثر معمولاً کوتاه مدت است، زیان آور نیست و علت مشخص ندارد. هم‌چنین به خاطر داشته باشید که شیر مادر برای سلامت روده کودک بسیار مناسب است، بنابراین ادامه شیردهی مهم بوده و نباید متوقف گردد. برای رفع این مشکل می‌توانید به کودک خود مواد و داروهای پروبیوتیک بدهید اما مهم این است که قبل از انجام این کار با پزشک کودک خود مشورت کنید.

2- تغییرات اجابت مزاج:

اگر در هنگام شیردهی از آنتی بیوتیک استفاده می‌کنید، ممکن است متوجه شوید کودک شما به طور موقت با علائم کولیک نا آرام و بی‌قرار است. این حالت به هیچ درمانی نیاز ندارد و باید به زودی پس از اتمام آنتی بیوتیک برطرف شود. تغییرات مزاج و تغییرات مدفوع کودک ممکن است به طور موقت تغییر کند که این حالت جدی نیست.

این حالات بدان معنا نیست که هنگام استفاده از آنتی بیوتیک‌ها باید شیردهی یا دوره آنتی بیوتیک را متوقف کنید یا شیر خود را تخلیه کنید. به طور خلاصه، برخی از مادران دریافته‌اند که استفاده از آنتی بیوتیک می‌تواند برخی از علائم عدم تحمل لاکتوز ثانویه را در کودک ایجاد کند. این امکان را نمی‌توان نادیده گرفت چرا که هر چیزی که باعث تحریک روده شود (مانند استفاده از آنتی بیوتیک با تأثیر آن بر روی فلور روده) احتمال ایجاد عدم تحمل ثانویه لاکتوز را دارا می‌باشند. پس از اتمام دوره آنتی بیوتیک و ادامه شیردهی، روده به حالت طبیعی برمی گردد.

3- برفک زدن:

از آن جایی که آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند تعداد باکتری‌های مفید در سیستم گوارش را کاهش دهند، ممکن است در مادر و یا کودک به صورت گاهی اوقات و یا حتی چند باره، برفک ایجاد کنند. برفک یک عفونت قارچی است که معمولاً ناشی از مخمر قارچی کاندیدا آلبیکنز می‌باشد.

رشد بیش از حد قارچ کاندیدا آلبیکنز می‌تواند علائم بسیار ناخوشایندی را در مادران و نوزادان ایجاد کند. نوزادان ممکن است دچار ناراحتی در معده، بثورات پوستی در ناحیه پوشک و پوشش سفید بر روی زبان و دهان خود شوند. مادر ممکن است درد نوک پستان (که اغلب به صورت خنجر زدن یا مانند فرو کردن شیشه در نوک سینه‌ها توصیف می‌شود) و نوک سینه‌های براق و قرمز را تجربه کند.

درمان برفک دهان معمولاً شامل مصرف داروهای ضد قارچ برای مادران و نوزادان است. اما پیشگیری مهم است. اگر آنتی بیوتیک مصرف می‌کنید، توصیه می‌شود برای متعادل نگه داشتن باکتری‌های روده خود از پروبیوتیک‌ها استفاده کنید.

4- تغییرات مدفوع نوزاد:

اگر در دوران شیردهی نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارید، ممکن است متوجه شوید کودک شما بیش از حد معمول آب می‌خورد. علاوه بر این مدفوع او ممکن است بیشتر به رنگ سبز متمایل باشد.

این حالت به هیچ درمانی نیاز ندارد و پس از اتمام مصرف آنتی بیوتیک‌ها باید برطرف شود.

در صورت تجویز آنتی بیوتیک چه مواردی را باید با پزشک در میان بگذارید؟

در صورت تجویز آنتی بیوتیک، ابتدا با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. مواردی که ممکن است بخواهید بپرسید عبارتند از:

• آیا این دارو برای کودک من بی‌خطر است؟
• آیا عوارض جانبی وجود دارد که کودک من تجربه کند؟
• آیا باید به نوزادم پروبیوتیک بدهم؟

اگر به شما گفته شده است که آنتی بیوتیک برای کودک شما بی‌خطر است، نگران نباشید. معمولاً گزینه‌های دیگری وجود دارد.

در صورت وجود آنتی بیوتیک‌های جایگزین و مناسب برای شیردهی از پزشک خود در مورد آن‌ها جویا شوید. می‌توانید در مورد دوز دارویی موثر سوال کنید.

بپرسید چه مدت نیاز به مصرف دارو دارید و اثر داروها چه مدت در بدن شما باقی می‌ماند.

اگر نگران هستید که متخصص اطفال یا پزشک نگرانی‌های شما را جدی نگرفته باشند، می‌توانید از یک پزشک دیگر، نظر دوم را جویا شوید. همه پزشکان در مورد تغذیه با شیر مادر آگاهی چندانی ندارند، بنابراین بهتر است به دنبال فردی باشید که اطلاعات بیشتری در مورد کودکان به شما ارائه دهد.

اگر مجبور به مصرف آنتی بیوتیک غیر مجاز در دوران شیردهی شوید؟

اگر در نهایت نیاز به مصرف دارویی دارید که برای کودک شما بی‌خطر نیست، سعی کنید زیاد نگران نباشید.

بعضی اوقات مصرف آنتی بیوتیکی که برای شیردهی منع مصرف دارد برای سلامتی شما مهم است و در این صورت نباید احساس گناه کنید. کودک شما بیش از هر چیز به یک مادر سالم احتیاج دارد، بنابراین برای حفظ سلامتی خود آنچه را که لازم است، انجام دهید.

اگر هنگام مصرف آنتی بیوتیک قادر به شیر دادن نیستید، مطمئن شوید که شیر خود را بر اساس یک برنامه منظم پمپ کرده و می‌دوشید تا جریان شیر شما حفظ شود. و البته، اطمینان حاصل کنید که کودک شما هنگام انتظار برای شیر خوردن، به اندازه کافی با غذاهای جایگزین تغذیه می‌شود. هنگامی که اثر آنتی بیوتیک‌ها از بدن پاک شدند، باید بتوانید شیردهی را از سر بگیرید.

در نهایت، هر اتفاقی که بیفتد، شما و نوزادتان به خوبی از پس آن برخواهید آمد.

منابع:

1. https://www.healthline.com/health/breastfeeding/breastfeeding-and-antibiotics
2. https://www.bellybelly.com.au/breastfeeding/antibiotics-and-breastfeeding/