انواع سوختگی و روش‌های درمان هر یک از آن‌ها
سوختگی یکی از شایع‌ترین آسیب‌هایی است که به پوست وارد می‌شود، خصوصاً در کودکان. علل و عوامل مختلفی نیز می‌توانند موجب سوختگی شوند از شعله گاز گرفته تا خورشید. این مطلب در ارتباط با سوختگی است. در ادامه در مورد انواع سوختگی و روش‌های درمان آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
انواع سوختگی
سوختگی را از لحاظی به چند نوع تقسیم می‌کنند: سوختگی درجه اول، سوختگی درجه دوم و سوختگی درجه سوم.
1- سوختگی درجه اول
سوختگی درجه اول موجب آسیب کمتری می‌شود و از آن با عنوان سوختگی سطحی نیز یاد می‌کنند چرا که این نوع سوختگی لایه‌های بیرونی پوست را درگیر می‌سازد.
علائم سوختگی درجه اول عبارت‌اند از:
- قرمزی
- التهاب جزئی
- درد
- خشکی و پوسته پوسته شدن پوست
از آن‌جایی که این نوع سوختگی بر روی لایه‌های بیرونی پوست تأثیر می‌گذارد، به تدریج با تعویض سلول‌های مرده‌ی پوست با سلول‌های جدید علائم این نوع سوختگی نیز از میان می‌روند. ضمناً 7 الی 10 روز طول می‌کشد تا این نوع سوختگی کاملاً بهبود بیابد. با این حال، اگر سطح زخم بیشتر از یک وجب است و یا آن که یکی از مفاصل زیر را درگیر ساخته است پس از بهبودی نیز باید فرد همچنان به پزشک مراجعه کند:
- زانو
- مچ پا
- شانه
- آرنج
- ساعد
برای درمان سوختگی درجه اول معمولاً از موارد زیر استفاده می‌شود:
- استامینوفن یا پروفن برای تسکین درد
- خیس کردن زخم در آب سرد به مدت 5 دقیقه یا بیشتر
- لیدوکائین برای بی‌حس کردن موضعی
- پماد آنتی بیوتیک
- گاز و باند برای پانسمان
برای سوختگی از نوع اول نباید از یخ استفاده کنید چرا که امکان بدتر شدن وضعیت وجود دارد.
2- سوختگی درجه دوم
سوختگی درجه دوم شدیدتر از نوع قبلی است و لایه‌های بیش‌تری از پوست را درگیر می‌کند. با توجه به شدید بودن این نوع سوختگی باید توجه زیادی به جلوگیری از عفونت داشت. برخی از سوختگی‌های درجه دوم تا سه و حتی چهار هفته نیز طول می‌کشند و پس از آن نیز ممکن است موجب تغییر رنگدانه‌های پوست شوند. در برخی موارد شدید به پیوند پوست نیاز است، یعنی برداشتن پوست از یک قسمت سالم و قرار دادن آن در ناحیه‌ی سوخته شده.
برای درمان سوختگی درجه دوم مانند سوختگی درجه اول نباید از یخ استفاده کرد. معمول‌ترین درمان‌های سوختگی درجه دوم عبارت‌اند از:
- قرار دادن پوست آسیب دیده زیر آب سرد به مدت 15 دقیقه و بیشتر
- استامینوفن و پروفن برای تسکین درد
- کرم آنتی بیوتیک
در صورتی که سوختگی مربوط به ناحیه‌های زیر باشد نیاز به رسیدگی اورژانسی است:
- صورت
- دست
- باسن
- کشاله ران
- پا
3- سوختگی درجه سوم
سوختگی درجه سوم شدیدتر از هر دو نوع قبلی است و می‌تواند با آسیب بسیار بیش‌تری نسبت به دو نوع قبل همراه باشد و لایه‌های عمیق‌تری از پوست را در برگیرد. بسته به علت، علائم کلی سوختگی درجه سوم موارد زیر هستند:
- رنگ مومی و سفید ناحیه
- زغالی شدن ناحیه آسیب دیده
- تاول
عمدتاً تاول‌ها و زخم‌های ناشی از سوختگی درجه سوم بدون جراحی بهبود می‌یابند، اما هیچ بازه‌ی زمانی مشخصی نمی‌توان برای بهبود آن‌ها اعلام کرد. هم‌چنین به هیچ عنوان برای سوختگی درجه سوم نباید از درمان خانگی استفاده کرد بلکه باید در سریع‌ترین زمان با اورژانس تماس گرفت.
عوارض سوختگی
در قیاس با سوختگی درجه اول و درجه دوم، سوختگی درجه سوم خطر بیش‌تری دارد و گاه می‌تواند به عفونت شدید، از دست دادن شدید خون و حتی مرگ منجر شود. اما در کل در هر سه نوع سوختگی احتمال عفونت وجود دارد.
کزاز، یکی دیگر از عوارض سوختگی است. برای پیشگیری از کزاز در هر وضعیتی باید هر فرد هر 10 سال یک بار واکسن کزاز دریافت کند.
در موارد شدید سوختگی، احتمال بروز هیپوترمی و کم حجمی خون نیز وجود دارد. هیپوترمی یا سرما زدگی به سبب از دست دادن بیش از حد حرارت بدن است و کم حجمی خون نیز به موجب از دست دادن خون زیاد در حین سوختگی ایجاد می‌شود.
پیشگیری از سوختگی
بدیهی است که بهترین درمان برای سوختگی این است که از بروز آن جلوگیری شود. انجام اقدامات پیشگیرانه بر همه واجب است اما کسانی که به سبب وضعیت کاری بیشتر در معرض سوختگی قرار دارند باید با دقت و توجه بیش‌تری نسبت به انجام اقدامات پیشگیرانه اقدام کنند.
کارهایی که برای پیشگیری از سوختگی مفید هستند عبارت‌اند از:
- به هنگام آشپزی، کودکان را به آشپزخانه راه ندهید.
- همواره یک کپسول آتش نشانی در منزل داشته باشید.
- پریزهای برق را هیچ زمان بدون کاور نگذارید.
- همواره از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و اجازه ندهید که نور خورشید مستقیم به پوست شما بتابد.
- هیچ ماده‌ی شیمیایی را در دسترس قرار ندهید و هم‌چنین هنگام‌استفاده از هر گونه ماده‌ی شیمیایی حتماً دستکش به دست داشته باشید.
- پیش از دوش گرفتن، با استفاده از دست دمای آب را بسنجید.
فارغ از این موارد، مهم است که یک طرح فرار از آتش داشته باشید و هر یک ماه یک بار آن را با خانواده تمرین کنید.
منابع:
مطالب مرتبط
آرش شمسی
آرش شمسی هستم. فلسفه می‌خوانم و می‌نویسم. ولی پیش از هر فلسفیدنی، بر سلامت می‌بایست متمرکز بود. چه آن‌که به قول شوپنهاور: «یک شاه بیمار از یک گدای سالم بدبخت‌تر است». امیدوارم آن‌چه که ترجمه می‌کنم، به کارتان بیاید.
I'm Arash Shamsi. A Writer. I write philosophy and live with philosophers. But health is more important than philosophy. In here, I translate the best articles about health, fitness and etc.
