چرا سوزش ادرار داریم؟ بررسی دلایل و بیماری‌های مرتبط با آن

علت سوزش ادرار (Dysuria) چیست؟

وضعیتی که تحت تأثیر مثانه یا قسمت‌های اطراف آن قرار می‌گیرد، می‌تواند باعث سوزش ادرار شود. پزشکان با نام دیسوری نیز به آن اشاره می‌کنند. علل بالقوه متعددی برای این عارضه وجود دارد، و بسیاری از آن‌ها قابل‌درمان هستند.

افراد مبتلا به سوزش ادرار باید پزشک خود را از هرگونه علائمی که تجربه می‌کنند، آگاه کنند. اگر این موارد مربوط به سوزش ادرار باشد، می‌تواند به پزشک در تشخیص کمک کرده و از این طریق، درمان مناسب را توصیه کند.

بیماری‌های مرتبط با سوزش ادرار

شرایط مختلف بسیاری می‌تواند باعث سوزش ادرار شود. اکثر این علل قابل‌درمان هستند. در زیر 10 علت احتمالی سوزش ادرار همراه با علائم دیگر که ممکن است در کنار آن رخ بدهد، ذکر شده است:

1- عفونت مجاری ادراری

عفونت مجاری ادراری (UTI)، هنگامی رخ می‌دهد که باکتری‌های اضافی در قسمتی از مجاری ادراری ایجاد می‌شوند. این قسمت از بدن از کلیه‌ها به مثانه منتقل می‌شود، که ادرار را به سمت خارج از بدن حمل می‌کند.

علائم عفونت مجاری ادراری:

فرد مبتلا به UTI ممکن است نشانه‌هایی از قبیل موارد زیر داشته باشد:

تکرر ادرار
ادرار ابری یا لکه‌های خون در ادرار
تب
ادرار با بوی بد
درد در طرفین و پشت

2- عفونت انتقال‌یافته از راه جنسی

عفونت‌های جنسی (STIs)، مانند کلامیدیا، گونوره (سوزاک) و تب‌خال، می‌توانند بر مجاری ادراری تأثیر بگذارند و هنگام ادرار سوزش ایجاد کنند.

علائم عفونت جنسی:

علائم ممکن است با توجه به نوع عفونت متفاوت باشد. برای مثال، تب‌خال به‌طورمعمول سبب ایجاد ضایعاتی در اندام‌های تناسلی می‌شود.

3- عفونت پروستات

یک عفونت باکتریایی کوتاه‌مدت می‌تواند منجر به عفونت پروستات و پروستاتیت شود. التهاب مزمن ناشی از یک وضعیت دیگر، مانند عفونت‌های جنسی، نیز می‌تواند باعث پروستاتیت شود.

علائم پروستاتیت:

علائم عفونت پروستات عبارت‌اند از:

مشکل ادرار کردن
درد در مثانه، بیضه‌ها و آلت تناسلی
مشکل انزال و انزال دردناک
فرد مبتلا اغلب نیاز به ادرار کردن دارد، به‌خصوص در شب‌هنگام.

4- سنگ کلیه

سنگ کلیه مجموعه‌ای از موادی مانند کلسیم یا اسید اوریک است که سنگ‌های سخت را در داخل و اطراف کلیه ایجاد می‌کنند. گاهی سنگ‌های کلیه در نزدیکی منطقه‌ای قرار می‌گیرند که ادرار وارد مثانه می‌شود. همین موضوع باعث سوزش ادرار می‌شود.

علائم سنگ کلیه:

سنگ‌های کلیه علاوه بر اختلال سوزش ادرار می‌توانند علائم زیر را ایجاد کنند:

درد در طرفین و عقب
ادرار صورتی یا قهوه‌ای روشن
ادرار ابری
حالت تهوع
استفراغ
درد با درجه شدت متغیر
تب
لرز
ادرار کردن با مقدار کم و مکرر

5- کیست تخمدان

کیست‌های تخمدانی باعث ایجاد فشار و سوزش ادرار هنگام خروج ادرار از ناحیه مثانه می‌شوند. کیست تخمدان می‌تواند در یک یا هر دو تخمدان، که در هر دو طرف مثانه قرار دارند، رشد کند.

علائم کیست تخمدان:

افراد مبتلا به کیست تخمدان ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

خون‌ریزی غیرعادی واژینال
درد در ناحیه لگن
مشکل در تشخیص خالی شدن مثانه پس از ادرار.
عادت ماهیانه دردناک
حساسیت پستان
یک درد خفیف در پشت کمر

6- سیستیت بینابینی

هم‌چنین به‌عنوان سندرم مثانه دردناک مشهور است، سیستیت بینابینی یک بیماری است که موجب تحریک مزمن مثانه طی 6 هفته یا بیشتر بدون عفونت پایه می‌شود.

علائم سیستیت بینابینی:

سیستیت بینابینی ممکن است علائم زیر را نیز ایجاد کند:

فشار در ناحیه مثانه
درد هنگام مقاربت
درد ناحیه تناسلی یا واژن
درد در بیضه
تکرر ادرار، اما میزان ادرار کم است.

7- حساسیت شیمیایی

گاهی اوقات مواد شیمیایی خارج از بدن مانند عطرها می‌توانند بافت‌های بدن را تحریک کنند. وقتی فرد ادرار می‌کند این تحریک ممکن است بیشتر قابل‌توجه باشد و باعث ایجاد سوزش ادرار شود. محصولاتی که باعث حساسیت شیمیایی می‌شوند عبارت‌اند از:

دوش آب
صابون
کاغذ توالت معطر
لوسیون‌های واژن
اسفنج ضدبارداری

علائم حساسیت شیمیایی:

افرادی که به محصولات شیمیایی واکنش نشان می‌دهند ممکن است متوجه علائم زیر شوند:

ورم
قرمزی
خارش
تحریک پوست در اطراف و یا بر روی ناحیه تناسلی

8- عفونت یا سوزش واژن

این عفونت با نام واژینیت یا واژینوز شناخته شده است، عفونت واژن به علت رشد بیش‌ازحد باکتری یا مخمر ایجاد می‌شود. نوعی از عفونت‌های جنسی به نام تریکوموناس نیز می‌تواند باعث ایجاد عفونت واژن شود؛ این عفونت از واژن به مجاری ادرار گسترش می‌یابد و یکی از علائم شایع آن سوزش ادرار است.

علائم عفونت واژن:

علائم زیر ممکن است در کنار سوز ادرار رخ دهد:

ترشح بدبو یا غیرمعمول واژن
التهاب واژن
درد هنگام مقاربت
خون‌ریزی واژن، که معمولاً خفیف است.

9- دارو

مصرف برخی از داروها، از جمله داروهایی که پزشکان برای درمان سرطان مثانه تجویز می‌کنند، ممکن است بافت‌های مثانه را تحریک کنند و باعث سوزش ادرار شوند و اغلب باعث درد هنگام ادرار می‌شود.

اگر شخصی یک داروی جدید را شروع کرده و هنگام ادرار احساس سوزش می‌کند، باید با پزشک خود تماس بگیرد و از اینکه سوزش ادرار از اثرات جانبی داروی مصرفی است مطلع شود. از قطع کردن دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.

علائم سوزش ادرار بر اثر مصرف دارو:

علائم بر اساس نوع دارو متفاوت است.

10- سرطان مثانه

سرطان مثانه هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی در مثانه شروع به رشد می‌کنند. احساس سوزش ادرار هنگام ادرار کردن معمولاً نشانه اولیه این بیماری نیست. در عوض، فرد مبتلا معمولاً خون را در ادرار خود مشاهده می‌کند.

علائم سرطان مثانه:

سایر علائم احتمالی سرطان مثانه عبارت‌اند از:

تکرر ادرار
مشکل در ادرار کردن یا ضعیف بودن جریان ادرار.
درد پایین کمر
کاهش اشتها
کاهش وزن
خستگی
تورم پا
درد استخوانی

تفاوت علل سوزش ادرار در مردان و زنان

سوزش ادرار در مردان و زنان

مردان و زنان می‌توانند هنگام ادرار کردن سوزش را تجربه کنند و علل آن ممکن است وابسته به آناتومی‌ باشند. به‌عنوان‌مثال، زنان دارای مجرای کوتاه‌تری نسبت به مردان هستند. درنتیجه، باکتری‌ها اغلب می‌توانند به‌راحتی وارد مثانه آنان شوند، که می‌تواند به عفونت مجاری ادراری منجر شود.

فرد مبتلا به سوزش ادرار با توجه به جنسیت و سابقه پزشکی خود، توسط پزشک موردبررسی قرار می‌گیرد تا بهترین روش درمانی طبق تشخیص برای فرد تجویز شود.