آفت دهان زخمهای کوچک اما دردناکی است که میتواند حس بدی در فرد ایجاد کند. اگرچه دلیل واقعی ایجاد اینگونه زخمها در دهان مشخص نیست اما به نظر میرسد که این موارد توسط فاکتورهایی همچون استرس، آلرژی غذایی و حساسیت، سیستم ایمنی تضعیف شده، عفونتهای ویروسی و سیگار کشیدن ایجاد میشوند.
بهبود آفت دهان معمولا یک هفته طول میکشد اما به خاطر دردناک بودن آن، افراد همیشه به دنبال درمان سریع این زخمها هستند. خبر خوب این است که درمانهای سریعی برای این بیماری وجود دارد که میتوانید از آنها به خوبی استفاده کنید.
آفت دهان مشکلی است که ممکن است منشأ ارثی داشته باشد یا توسط یک عامل محیطی مشترک مثل یک نوع مادهی غذایی خاص و آلرژیزا بروز کند. شاید خیلی از ما این موضوع را ندانیم، اما متأسفانه زنان در طول عمرشان بیشتر از مردان دچار آفت دهان میشوند.
آفت دهانی در واقع زخمی سطحی، کوچک و خوشخیم است که معمولا در بافت نرم داخل دهان یا لبها، زیر زبان و روی غشاء لثه ایجاد میشوند. اغلب اندازهی این نوع زخم از یک سانتیمتر تجاوز نمیکند. آفت دهان معمولا زخمی گرد یا بیضی شکل، سفید یا زردرنگ است که دورتادور آن قرمز شده باشد.
ممکن است مدت کوتاهی پیش از آنکه دچار آفت دهانی شوید، محیط دهانتان دچار سوزش یا خارش شود. از طرفی، باید بدانید که آفت دهانی برخلاف تاولهایی که در اثر تب شدید در دهان ایجاد میشود یا زخمهای با منشاء سرماخوردگی مثل تبخال، هرگز خارج از دهان ایجاد نشده و به هیچوجه مسری نیستند. با اینحال، این نوع زخم میتواند بسیار دردناک باشد یا بسوزد؛ بهویژه هنگام غذاخوردن یا صحبتکردن.
غذاهای سفت و خشک (مثل نان تست یا تهدیگهای سفت) که ممکن است دهانتان را زخم کند، غذاهای تند و تحریککننده و موادغذایی اسیدی (مثل آب پرتقال) که التهاب را بیشتر میکند، نخورید. مصرف هرکدام از این نوع موادغذایی میتواند باعث شود آفت دهانی دردناکی را تجربه کنید.
همانطور که گفته شد، علت آفت دهان هنوز بهطور دقیق و بهدرستی مشخص نشده است، اما عوامل متعددی میتواند باعث بروز آفت دهان شود، مانند:
همهی اینها میتوانند باعث ایجاد آفت دهان شوند. از طرفی اعتقاد بر این است که کمبود ویتامینهای گروه B، روی، فولات (اسید فولیک) و آهن میتوانند باعث ایجاد و پیشرفت آفت دهان شوند.
وقتی دچار آفت دهان میشوید، مکیدن مکعبهای کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم میشود. سردی یخ، جریان خونرسانی به آفت دهان را کاهش میدهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر میشود.
مصرف ماست پروبیوتیک با کیفیت، برای آفت دهان بسیار مفید است. پروبیوتیک مانند یک صافی عمل میکند و فقط به باکتریهای مناسب اجازهی حضور در دهان میدهد. این کار باعث آرامترشدن زخم و بهبود آفت دهان میشود. ازطرفی، نرمی و خنکی ماست به کمتر شدن درد ناشی از آفت کمک میکند.
استفاده از قرصهای جویدنی مثل پپتوبیسمول (بیسموت ساب سیترات Pepto-Bismol)، تامس (Tums) و رولایدز (Rolaids) چه زمانی که جویده شود و چه زمانی که روی آفت قرار میگیرد، تا زمانی که کاملا حل شود، میتواند کمککننده باشد.
درد و سوزش آفت دهان ناشی از اسیدها و آنزیمهای گوارشی است که روی بافت دهان تأثیر میگذارد، پس استفاده از این قرصهای آنتی اسیدی مؤثر است، البته باید توجه داشته باشید که میزان مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد.
آلوئهورا یک گیاه درمانی فوقالعاده و با خاصیت ضد التهابی است که میتواند به درمان تمامی زخمها همچون آفت دهان کمک کند. اگر به گیاه آلوئهورا دسترسی دارید، برگهای آن را ببرید و ژل درون آن را با فشار خارج کنید. توجه داشته باشید که شما باید از آلوئهورای طبیعی استفاده کنید.
ژل حاصل از آلوئهورا را در روز هر چقدر که توانستید روی زخم قرار دهید. ژل یا آب آلوئهورا را به عنوان دهانشویه استفاده کنید و سه بار در روز دهان خود را با آن بشویید.
روغن نارگیل خاصیت ضد میکروبی و آنتی باکتریایی دارد و همین امر آن را برای درمان آفت دهان بسیار محبوب کرده است. سعی کنید تا جایی که میتوانید از روغن طبیعی نارگیل استفاده کنید تا تاثیر بیشتری بر روی زخم داشته باشد.
روغن نارگیل را چند بار در روز با یک پارچه نخی تمیز بر روی زخم قرار دهید. یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را بردارید و روزانه دوبار به مدت ۱۵ دقیقه دهان خود را با آن بشویید.
گشنیز به خاطر خاصیت آنتی باکتریاییاش میتواند درمان شگفت انگیزی برای آفت دهان باشد.
اگر برگهای گشنیز را در اختیار دارید، کمی از آن را در داخل آب بجوشانید. بعد از ولرم شدن آب گشنیز، میتوانید ۴ بار در روز دهان خود را با آن بشویید. اگر دانههای گشنیز را در منزل دارید، در داخل ۲۲۶ گرم آب یک قاشق چایخوری دانه گشنیز بریزید و اجازه دهید یک روز در داخل آب بماند. سپس آبکشی کنید و دهان خود را ۴ بار در روز با آن بشویید.
روغن درخت چای یک اسانس فوقالعاده با خواص ضد میکروبی و آنتی باکتریایی است و میتواند به درمان آفت دهان کمک کند. مطمئن شوید که از روغن ۱۰۰ درصد طبیعی استفاده میکنید.
نصف قاشق غذاخوری از آب تمیز را در داخل یک ظرف کوچک بریزید. دو قطره روغن درخت چای به آن اضافه کنید. این ترکیب را روزانه سه بار بر روی زخم اعمال کنید. شما همچنین میتوانید ۱۰ قطره از روغن درخت چای را به ۲۲۶ گرم آب بیفزایید و از آن ۴ بار در روز استفاده کنید.
تقریبا فلفل تند در هر آشپزخانهای پیدا میشود. این روش بسیار ارزان بوده و استفاده از آن آسان است. اگر از این ماده استفاده میکنید، مطمئن شوید که فلفل به دهان یا زبان شما برخورد نمیکند.
ابتدا خمیری از فلفل و آب تهیه کنید. مقدار بسیار اندکی از آن را روی زخم بگذارید. مراقب سایر نواحی دهان باشید. ممکن است حس خوبی نداشته باشید اما نگران نباشید. اگر حساسیت دارید از این روش استفاده نکنید.
اگر در منزل عسل خام دارید، میتوانید از آن برای درمان زخم دهان خود استفاده کنید. عسل حاوی ویتامینها و مواد معدنی مختلفی است و خواص ضد عفونی کننده آن میتواند به درمان آفت دهان کمک کند.
خود را برای درد بیشتر آماده کنید. اما به یاد داشته باشید که نتیجه اینکار بسیار خوب خواهد بود. یک قاشق چایخوری از عسل را روی زخم قرار دهید. اجازه دهید چند دقیقه روی زخم بماند. در این حالت ممکن است درد زخم بیشتر شود. با آب ولرم عسل را از دهان خود بشویید و اینکار را دوبار در روز تکرار نمایید.
شما میتوانید از جوش شیرین برای ساخت مواد دارویی زیادی استفاده کنید. این ماده برای درمان آفت دهان نیز موثر است زیرا قادر است اسیدیته را خنثی نماید.
یک قاشق چایخوری جوش شیرین را به ظرف تمیزی اضافه کنید و با آب ترکیب نمایید تا خمیر نرمی حاصل شود. این خمیر را روی زخم بگذارید. ۱۰ دقیقه صبر کنید و سپس با آب ولرم دهان خود را بشویید. اینکار را ۴ بار در روز تکرار نمایید.
این روش سادهترین، ارزانترین و بهترین روش برای درمان سریع آفت دهان است. نمک باعث آزاد شدن مایع درون آفت میشود و روند درمان آن را سریعتر میکند.
یک قاشق چایخوری نمک را در آب ولرم بریزید. دهان خود را با آن بشویید. اینکار را ۴ بار در روز تکرار کنید.
مریم گلی یک گیاه معطر است و معمولا برای پخت و پز مورد استفاده قرار میگیرد. شما میتوانید درد آفت دهان را با این گیاه کمتر کنید زیرا خاصیت ضد التهابی دارد.
دو پیمانه آب جوش را به سه قاشق چایخوری برگ مریم گلی اضافه کنید. اجازه دهید ترکیب در همین حالت باقی بماند و ولرم شود. سپس آب آن را بگیرید. دهان خود را با آب این ترکیب بشویید. اینکار را ۴ بار در روز تکرار کنید.
روغن میخک، یک روغن بسیار موثر برای درمان آفت دهان و تسکین درد آن است. دندانپزشکان از این ماده برای تسکین دندان درد استفاده میکنند.
۴ قطره از روغ میخک را به نصف قاشق چایخوری روغن زیتون اضافه کنید. دهان خود را با آب گرم تمیز بشویید. یک پارچه نخی تمیز را در ترکیب روغن فرو ببرید و به مدت ۵ دقیقه روی زخم قرار دهید. اینکار را دو بار در روز تکرار نمایید.
یادتان باشد درصورتی که آفت دهان شما با علائم بالینی مثل تب، اسهال، سردرد یا بثورات پوستی همراه بود یا حس کردید زخمهای ناشی از آفت غیرمعمولی و بزرگ هستند و بیشتر از دو هفته طول کشیده و بهطور کامل خوب نشده است یا زیاد دچار آفت دهان میشوید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
تکرار دفعات آفت دهان بهخصوص اگر قبل از بهوجودآمدن آن دچار مشکل یا التهاب در دهان شوید، ممکن است دلایل دیگری داشته باشد که ممکن است خطرناک باشد. میتوانید از دندانپزشکتان هم کمک بگیرید تا شاید اگر دندانی در دهانتان شکسته یا تیز است و دهانتان را زخم میکند آن را معالجه کند.