پارگی منیسک و اطلاعات کامل در مورد انواع پارگی‌های منیسک زانو

علل، علائم و درمان پارگی منیسک زانو

در هر زانو، منیسک‌ها غضروف‌هایی به صورت پد های هلالی شکل هستند که از غضروف و فیبرهای عضلانی تشکیل شده است. محل قرار گیری آن‌ها بین استخوان ران (با عنوان استخوان فمور) و استخوان ساق پا (با نام تیبیا) می‌باشد. بنابراین می‌توان گفت که منیسک بین سطح غضروفی استخوان قرار دارد و نقش‌های مهمی را در مفصل زانو بر عهده دارد.

عملکرد اصلی منیسک عبارتند از:

• هنگام دویدن و پیاده‌روی وزن بدن را پخش می‌کند.
• هنگام چرخش زانو را به صورت ثابت نگه می‌دارد.
• مفصل زانو را به صورت لغزنده نگه می‌دارد.

پارگی منیسک چیست؟

پارگی منیسک آسیبی است که در طی حرکات پیچشی مسابقه فوتبال، بسکتبال و تنیس ممکن است رخ بدهد. علاوه بر این حالت، پارگی منیسک ممکن است در بیماران سالمند که منیسک آن‌ها شروع به خوردگی نموده است و در هنگام پیچ خوردگی احتمال پارگی آن بیشتر است، ممکن است اتفاق بیفتد.

علائم پارگی منیسک

در ابتدا، ممکن است بعد از پارگی منیسک، هیچ دردی نداشته باشید، حتی اگر به بازی خود ادامه دهید. اما بعد از گذشت یک یا دو روز، درد، ورم زانو و سفتی به وجود خواهد آمد. اگر زمان زیادی از این پارگی گذشته باشد، مانع از خم شدن درست زانو شده و به اصطلاح در هنگام خم شدن، زانو قفل می‌شود. علاوه بر این یک پارگی کوچک ممکن است با ناپایداری زانو به نظر برسد. ولی به طور کلی برخی از علائم معمول آن عبارتند از:

• درد زانو
• ورم زانو
• حساسیت به فشار دادن منیسک
• صدا دادن مفصل زانو
• حرکت محدود مفصل زانو

علل پارگی منیسک چیست؟

دو علت شایع پارگی منیسک ناشی از صدمات آسیب‌زا (اغلب در ورزشکاران دیده می‌شود) و فرآیندهای تحلیل برنده (در بیماران مسن‌تر دیده می‌شود که غضروف شکننده بیشتری دارند) می‌باشد. غیرمعمول نیست که پارگی منیسک همراه با سایر آسیب‌های داخل زانو اتفاق بیفتد.

صدمات معمولاً در ساختارهایی از جمله رباط صلیبی قدامی (ACL) و رباط طرفی میانی (MCL)  رخ می‌دهد. هنگامی که هر سه این مصدومیت‌ها در کنار هم اتفاق بیفتند، به عنوان سه‌گانه ناخوشایند شناخته می‌شوند همانند الگوی آسیب‌دیدگی در ورزش‌هایی مانند فوتبال هنگام ضربه بازیکن به ناحیه‌ای خارج از زانو.

انواع پارگی منیسک

درجه بندی پارگی منیسک زانو به شش نوع تقسیم می‌گردد.

1- پارگی داخل هلال و ناکامل (Intrasubstance/Incomplete Tear):

این نوع از پارگی منیسک معمولا در طی گزارشات ام آر آی  MRI تشخیص داده می‌شود. غالبا این نوع از پارگی نشانه‌ای از تغییرات اولیه تحلیل برنده منیسک زانو می‌باشد اما به ندرت می‌تواند حاکی از مشکلات جدی باشد. این حالت معمولا نیاز به درمان جراحی ندارد.

2- پارگی شعاعی (Radial Tear):

این نوع از پارگی شایع حالت پارگی منیسک می‌باشد. این نوع از پارگی معمولا در منطقه‌ای که خون‌رسانی وجود ندارد، رخ می‌دهد. بنابراین ظرفیت بهبودی این منطقه اندک می‌باشد. بنابراین زمانی که این اتفاق بیفتد معمولا درمان جراحی تنها گزینه درمانی خواهد بود.

3- پارگی افقی (Horizontal Tear):

یک پارگی افقی در امتداد فیبرهای محیطی منیسک قرار دارد. به جای حذف قسمت آسیب دیده از منیسک معمولا پارگی افقی ممکن است قابل دوختن باشد. نکته اصلی در تعیین درمان این پارگی معمولا تشخیص محل دقیق قرار گیری این پارگی‌ها است.

اگر پارگی در قسمت عروقی منیسک (در نزدیکی لبه بیرونی) قرار داشته باشد، پتانسیل بهبودی در آن بیشتر است. ولی چنان چه این پارگی‌ها در مرکز قرار داشته باشند، حتی اگر ترمیم هم شوند باز هم به طور کامل بهبود نمی‌یابند.

4- پارگی فلپ (Flap Tear):

این نوع از پارگی بصورت الگویی غیرمعمول از پارگی به شمار می‌رود. در شرایطی که این نوع از پارگی می‌تواند علائمی هم چون گرفتگی زانو را از خود نشان دهد، معمولا درمان زبانه فلپ منیسک بدون این که بافت زیادی از بین برود، به راحتی انجام می‌شود.

5- پارگی پیچیده (Complex Tear):

این نوع از پارگی به معنای ترکیبی از الگوهای پارگی منیسک است. یک پارگی پیچیده اغلب شامل اشکال پارگی شعاعی و افقی است. به طور معمول پارگی پیچیده به دلیل ماهیت پیچیده پارگی درمان نمی‌شوند. در برخی از شرایط غیر معمول، برخی از منیسک‌های پاره شده قابل برداشتن هستند، در حالی که سایر قسمت‌های آن می‌توانند درمان شوند.

6- پارگی دستگیره‌ای (Bucket-Handle Tear):

نوع بزرگی از پارگی افقی منیسک این حالت می‌باشد. این نوع از پارگی باعث می‌شود که منیسک حرکت طبیعی زانو را متوقف کند. این نوع از پارگی نیاز به درمان‌های جراحی فوری نیاز دارد تا زانو مجددا بتواند خم شود.

تشخیص نوع پارگی منیسک

اکثر عکس‌های تصویربرداری اشعه ایکس، ام آر آی و جراحی قابلیت تشخیص نوع پارگی منیسک را دارا می‌باشند. پارگی بخش قدامی هلال منیسک که در قسمت جلوی منیسک قرار دارد، کمتر رایج می‌باشد. در مقابل بخش‌های خلفی شایع‌تر است.

بخش‌های مرکزی خون‌رسانی ندارند به همین دلیل قابلیت ترمیم ندارند. پارگی‌های محیطی بیشتر در قسمت بیرونی منیسک واقع شده‌اند و این‌ها انواع پارگی هستند که بعضی اوقات قابل ترمیم است.

گزینه‌های درمانی برای آسیب‌ها و پارگی منیسک

افرادی که با این مشکل مواجه می‌شوند اغلب این سوال را دارند که امکان درمان پارگی منیسک بدون درمان جراحی وجود دارد یا خیر؟

پاسخی که می‌توان به این پرسش داد این است که، بله؛ اما تنها در صورتی که پارگی خیلی بلند نباشد. برای یک زانو پایدار، اولین نوع درمان پارگی منیسک اجتناب از فعالیت‌هایی است که باعث بروز درد می‌شوند. سپس به فواصل چهار ساعت و هر بار به مدت 15 دقیقه از کمپرس سرد بر روی مفصل زانو استفاده نموده و زانو را بالاتر از قلب نگه دارید.

دقت کنید این درمان‌های ارائه شده جایگزین درمان‌های پزشکی نبوده و میزان پارگی باید توسط پزشک تخمین گردد. برای کاهش درد و محافظت از زانو، ممکن است استفاده از عصا به عنوان کمک به کاهش پیچش و خم شدن زانو تجویز گردد.

جنبه بعدی درمان فیزیوتراپی است که به کمک تمرینات آن، عضلات همسترینگ و چهار سر ران تقویت می‌گردد. معمولا در مورد پارگی‌های خفیف تنها چیزی که شما به آن نیاز دارید تقویت عضله و انجام فیزوتراپی است. با کم شدن التهاب، زانو به عملکرد طبیعی باز خواهد گشت. به طور معمول، از افراد خواسته می‌شود تا بهبود کامل پارگی منیسک، از میزان فعالیت‌های ورزشی خود بکاهند.

منابع:

1. https://www.verywellhealth.com/types-of-meniscus-tears-3862073
2. https://www.verywellhealth.com/meniscus-tear-2548670
3. https://www.orthobethesda.com/blog/torn-meniscus-healing-time-without-surgery/