از کک و مک چه می‌دانید؟

برخی افراد نسبت به سایر افراد، بیشتر شانس بروز کک و مک را دارند، این موضوع بستگی به ژنتیک این افراد و نوع پوست‌شان دارد. چنانچه فردی از لحاظ ژنتیکی مستعد، گرفتن کک و مک باشد و در معرض نور خورشید قرار بگیرد این لکه‌ها روی پوستش ظاهر می‌شوند.

کک و مک در کودکان شایع است، اما زمانی که بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند این لکه‌ها از بین می‌روند یا تعداد آن‌ها بسیار کم می‌شود.

چه عواملی باعث ایجاد کک و مک می‌شوند؟

کک و مک زمانی ظاهر می‌شود که ملانین، رنگدانه‌ای که رنگ پوست بدن را ایجاد می‌کند، شروع به فعالیت و ساخت رنگدانه زیر پوست می‌کند. کک و مک می‌تواند به رنگ‌های قهوه‌ای، قرمز و یا قهوه‌ای مایل به زرد باشد.

ژنتیک و قرار گرفتن در معرض نور خورشید به میزان زیاد، از عواملی هستند که برخی افراد را مستعد بروز کک و مک می‌کنند.

1- قرار گرفتن در معرض نور خورشید

زمانی که ما در معرض نور خورشید قرار می‌گیریم پوست بدن ما، به منظور محافظت از خود، ملانین تولید می‌کند. به همین دلیل است که کک و مک بعد از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، خودش را نشان می‌دهد.

کک و مک می‌تواند در سطح وسیعی از پوست ما ظاهر شود، و با شروع فصل تابستان با رنگ تیره‌تری خودش را نشان دهد. اما، در فصل پاییز و زمستان، با ضعیف شدن نور خورشید، این لکه‌ها می‌توانند محو یا کم رنگ‌تر شوند، در واقع این همان زمانی است که پوست مشغول ساخت سلول‌های جدید برای جایگزینی سلول‌های قبلی است.

کک و مک در بخش‌های مختلفی از بدن که بیشتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند ایجاد می‌شود، از جمله:

• صورت
• دست‌ها
• گردن
• کمر
• سینه

2- ژنتیک

ژنتیک نیز نقش مهمی در ایجاد کک و مک دارد، زیرا ژنتیک در افراد، نوع پوست آن‌ها را تعیین می‌کند، به طور دقیق‌تر، ژنتیک مشخص می‌کند چه نوع ملانینی در پوست تولید شود. به طور کلی، پوست دو نوع ملانین می‌تواند تولید کند: فوملانین و اوملانین. اوملانین از پوست در برابر اشعه فرابنفش محافظت می‌کند، اما فوملانین این توانایی را ندارد. نوع ملانینی که در بدن تولید می‌شود بستگی به ژنی به نام MC1R دارد.

بدن افرادی که رنگ مو، پوست، و چشم آن‌ها تیره است میزان بیشتری از اوملانین تولید می‌کند، بنابراین احتمال ایجاد کک و مک در این افراد کم است.

بدن افرادی که رنگ مو آن‌ها قرمز، بلوند، یا قهوه‌ای روشن است و رنگ پوست و چشم‌شان روشن است معمولا فوملانین بیشتری تولید می‌کنند، بنابراین در این افراد احتمال ایجاد کک و مک بیشتر است.

آیا کک و مک خطرناک است؟

خیر، به طور کلی کک و مک نمی‌تواند خطری ایجاد کند. اما، از آنجایی که افراد دارای پوست روشن، حساسیت بیشتری نسبت به آفتاب دارند، باید بیشتر از دیگران از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنند.

چطور کک و مک را از خال و سایر لکه‌های ایجاد شده بر روی پوست تشخیص دهیم؟

کک و مک می‌تواند شباهت بسیاری به سایر لکه‌هایی که بر روی پوست ایجاد می‌شوند داشته باشد، برای مثال، آن‌ها می‌توانند شبیه لکه‌های دوران پیری یا لکه‌های ناشی از مشکلات کبدی باشند.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید هم می‌تواند کک و مک ایجاد کند و هم لکه‌های مخصوص ناشی از قرار گرفتن در معرض خورشید. لکه‌های ناشی از بالا رفتن سن معمولا بزرگ‌تر از کک و مک هستند و بر روی پوست واضح‌تر هستند، آن‌ها خود را با بالا رفتن سن نشان می‌دهند.

درحالیکه کک و مک بیشتر در افرادی که پوست و مو روشن‌تری دارند خود را نشان می‌دهند، لکه‌های مربوط به دوران پیری در هر فردی، با هر رنگ پوستی می‌تواند تظاهر کند.

خال‌ها معمولا از بدو تولد بر روی پوست وجود دارند، اما در زمان کودکی و نوجوانی نیز ممکن است خال‌های جدیدی بر روی پوست ظاهر شوند. خال‌ها معمولا تیره‌تر از کک و مک هستند و می‌توانند سطحی صاف داشته باشند یا برجسته باشند.

چطور از ایجاد کک و مک جلوگیری کنیم؟

شما می‌توانید با مراقبت از پوست خود در برابر نور خورشید از ایجاد کک و مک بر روی پوست خود جلوگیری کنید. محافظت از پوست در برابر نور خورشید کک و مک‌های موجود بر روی پوست را کاهش نمی‌دهد، اما از ایجاد لکه‌های جدید جلوگیری می‌کند.

آکادمی پوست آمریکا (AAD) به منظور محافظت از پوست در برابر نور خورشید به کارگیری توصیه‌های زیر را پیشنهاد می‌کند:

• استفاده از کرم ضد آفتاب ضد آب با محافظت UVA و UVB، و SPF 30 یا بالاتر
• استفاده از لباس آستین بلند، کلاه لبه‌دار، و عینک آفتابی
• ماندن در سایه زمانی که نور آفتاب شدید است، یعنی بین ساعت 10 صبح تا 2 بعد از ظهر
• تجدید کرم ضد آفتاب هر 2 ساعت یک بار، زمانی که بیرون از خانه هستید، در استخرهای روباز یا در دریا مشغول شنا هستید، یا زمانی که بیش از حد معمول عرق می‌کنید.
• اجتناب از برنزه کردن پوست

راه‌های درمانی برای از بین بردن کک و مک

کک و مک مشکلی برای سلامت شما ایجاد نخواهد کرد و به طور کلی نیازی به درمان نیز ندارد. اما، چنانچه به دلیل زیبایی بخواهید این لکه‌ها را از بین ببرید یا آن‌ها را کم رنگ‌تر کنید، درمان‌هایی برای آن وجود دارد.

استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه

مطالعه‌ای که در سال 2012 انجام شده نشان داده است که محصولاتی که حاوی تری کلرواستیک اسید (TCA) و فنول هستند در کم رنگ‌تر کردن کک و مک موثر هستند. به این منظور شما می‌توانید از انواع کرم‌هایی که حاوی این ترکیبات هستند استفاده کنید. ترکیبات دیگری که می‌توانند به شما در کاهش این لکه‌ها کمک کنند عبارتند از:

• اسیدهای آلفا هیدروکسی
• آزلائیک اسید
• سیستئامین
• ویتامین C
• رتینوئیدها

هم‌چنین، روش‌های دیگری هم وجود دارد که تحت نظر پزشک می‌توانند انجام شوند، مثل لیزدرمانی. البته باید توجه داشت بسیاری از این روش‌ها و ترکیبات ممکن است دارای اثرات جانبی باشند که خوب است پیش از به کارگیری آن‌ها با پزشک خود مشورت کنیم.

درمان‌های خانگی

درمان‌های خانگی‌ای وجود دارند که به صورت تجربی مشخص شده در کاهش کک و مک موثر هستند، اما تاثیرگذاری آن‌ها به صورت علمی اثبات نشده است. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. استفاده از لیمو: یک تکه پنبه را به آبِ لیمو آغشته کنید و آن را بر روی پوست خود بمالید. ویتامین C موجود در لیمو می‌تواند به کم رنگ‌تر شدن کک و مک کمک کند. اما تاثیر آن کمتر از حدی است که بخواهد آن‌ها را به طور کامل از بین ببرد.
2. عسل: یک لایه عسل بر روی پوست خود بکشید و اجازه دهید 5 تا 10 دقیقه بماند، سپس آن را با آب گرم شستشو دهید. عسل دارای ترکیبات حاوی آنتی اکسیدان می‌باشد که ممکن است در گذر زمان به کم رنگ‌تر شدن این لکه‌ها کمک کند.
3. آلوئه ورا: این گیاه حاوی سالیسیلیک اسید و آلوئین است. این ترکیبات ممکن است به کم رنگ‌تر شدن کک و مک کمک کنند. یک برگ آوئه ورا را از وسط برش دهید، بخش میانی آن را که بی‌رنگ و لزج می‌باشد بر روی پوست خود قرار دهید و اجازه دهید خشک شود، سپس پوست خود را بشویید.

استفاده از این روش‌های درمانی اثر جانبی قابل توجهی ندارد، با این حال بهتر است ابتدا آن‌ها را بر روی بخش کوچکی از پوست خود امتحان کنید تا مطمئن شوید نسبت به این ترکیبات حساسیت ندارید.

منابع:

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/323471.php