مروری بر درمان و کنترل اختلال وسواس
چطور وسواس را درمان کنیم؟
وسواس خود به خود درمان نمی‌شود، شما نباید وسواس فکری و وسواس عملی، که زندگی شما را در دست گرفته‌اند و کنترل می‌کنند را نادیده بگیرید. کاری که می‌توانید انجام دهید تصمیم قاطعانه برای درمان وسواس است. قدم اول برای درمان، مراجعه به پزشک است، آزمایشات می‌توانند مشخص کنند که آیا نشانه‌ها و مشکلات به بیماری‌های جسمی مربوط می‌شوند یا خیر.
بیشتر بخوانید:
آشنایی با علائم وسواس و نحوه درمان آن
اگر این مشکلات، جسمی و فیزیکی نبود، پزشک، شما را به یک روان‌پزشک، روان‌شناس، مشاور یا مددکار اجتمای که می‌تواند برای شما برنامه‌ی درمان داشته باشد، ارجاع دهد. برای تعداد زیادی از مردم، ترکیب مشاوره و دارو درمانی بهترین نتیجه را خواهد داشت.
رفتار درمانی شناختی (CBT) در وسواس
این روش بهترین روش درمانی شناخته شده برای وسواس است. در این روش بیمار با ترس‌هایش روبرو می‌شود. وسواس یک چرخه دارد، افکار و اعمال وسواسی، اضطراب، اعمال و افکار اجباری، تسکین و راحتی. این روش نوعی روان درمانی است که به شما ابزاری برای، فکر کردن، کنش و واکنش، در مقابل افکار و اعمال ناسالم می‌دهد. هدف از این درمان، جایگزین کردن افکار بیمار با افکار خوب و سالم است.
قرار گرفتن در معرض محرک‌ها و پیشگیری از پاسخ و واکنش (ERP)
این روش، شکل مخصوصی از CBT می‌باشد. همانطور که از نامش پیداست، برای مدت کمی در معرض چیزهایی قرار خواهید گرفت که شما را مضطرب می‌کند، بعد به شما روش‌های جدیدی آموزش داده می‌شود که با رفتار تکراری قبلی شما جایگزین شود. این روش ممکن است قدم به قدم توسط روان درمانگر یا گروه‌های درمانی انجام شود، در این روش نباید درمانگر شما را مجبور به انجام کاری کند. هم‌چنین خودتان هم باید دست به کار شوید یا خانواده و اطرافیان هم کمک‌تان کنند.
صبور و امیدوار باشید. در این روش در ابتدا باید تمام وسواس‌ها و اجبارهای‌تان را توصیف کنید، بعد با کمک روان درمان‌گرتان آن‌ها را لیست کنید، بعد درمانگر، شما را با چیزهایی که درلیست برای‌تان ترسناک است روبرو می‌کند و شروع می‌کنید به پاک کردن آن. مثلا شما از وجود میکروب‌ها در اماکن عمومی وحشت دارید، درمانگر شرایطی را فراهم می‌کند که شما با این مورد مواجه شوید، مثلا از شما می‌خواهد یک دستگیره‌ی درب در یک محل عمومی را لمس کنید!
در این قسمت، پیشگیری وارد عمل می‌شود. اگر قبلا به محض لمس دستگیره دست‌تان را می‌شستید، اکنون درمانگر می‌خواهد که صبر کنید. هر بار این توقف بیشتر می‌شود و به مرور زمان این لمس کردن و نَشُستن فوری دست‌ها به شما می‌آموزد بدون ترس از میکروب‌ها در اماکن عمومی ظاهر شوید.
در معرض قرار گیری خیالی(IE) نوع دیگری از این روش است و برای افرادی مناسب است که وسواس در آن‌ها شدت بیشتری دارد که در مقابل شبیه سازی شرایط در دنیای واقعی مقاومت می‌کنند. این روش معمولا برای درمان اضطراب مفید است، درمانگر می‌تواند سناریوهایی را به صورت انتزاعی تهیه کند که حس اضطراب را در بیمار تحریک می‌کند. مثلا برای فردی که هنگام عبور از راهرویی دچار اضطراب می‌شود، درمانگر ممکن است هر روز، برای دقایقی، تصویر فرد را در حال عبور از راهرویی که او را دچار اضطراب می‌کند نشانش بدهد. به مرور با دیدن تصویر سطح استرس و اضطراب بیمار کاهش پیدا خواهد کرد. در قدم بعدی فرد در دنیای واقعی با ترسش روبرو خواهد شد.
درمان دارویی وسواس
انسان به طور ذاتی برای حل مشکلات زندگی به دنبال روش‌های سریع و آسان است. هر فرد مبتلا به سواس در آرزوی یک داروی جادویی برای درمان است. اما حقیقت این است که داروها، جادویی و کامل نیستند اما به حد کافی موثرند. داروهای ضد افسردگی معمولا اولین داروهایی هستند که برای درمان وسواس تجویز می‌شوند. ممکن است پزشک‌تان، با توجه به سن، وضعیت سلامتی و نشانه‌های بیماری، داروهایی مثل آنافرانیل، پروزاک، لووکس یا انواع دیگر داروهای ضد افسردگی را برای‌تان تجویز کند.
ممکن است چند ماه طول بکشد تا داروها اثر کند، هم‌چنین ممکن است عوارض جانبی مثل: خشکی دهان، حالت تهوع یا افکاری در مورد خودکشی برای‌تان داشته باشد. اگر افکاری در مورد خودکشی داشتید خیلی زود تلفن را بردارید و به مشاور و پزشک‌تان زنگ بزنید! اگر دارودرمانی و روان‌درمانی مفید واقع نشد، می‌توان از روش‌های دیگری هم استفاده کرد که در ادامه با آن آشنا خواهید شد.
درمان اختلال وسواس با استفاده از الکترو شوک
در صورت تمایل می‌توانید برای درمان‌هایی که هنوز اثبات نشده‌اند مورد آزمایش قرار بگیرید. تحریکات عمیق مغز توسط جریان الکتریکی با الکترودهایی که با جراحی درون مغز قرار داده می‌شوند. در این روش، الکترودهایی به سر متصل می‌شوند و که باعث می‌شوند تا مغز هورمون‌هایی مثل سروتونین ترشح کند. هدف اصلی در تمام روش‌ها، آموزش مجدد ذهن و کنترل نشانه‌های بیماری با کمترین مقدار دارو است.
نکات مهم در رابطه با وسواس فکری
شما نباید برای کنترل اضطراب خود، تنها به کمک سایرین وابسته باشید، در تمام روش‌های درمان وسواس، مهم‌ترین شخص خودتان هستید! روان درمانگر به شما آموزش‌هایی می‌دهد که حتما باید در منزل تمرین کنید. سلامت جسمی هم در درمان و کنترل وسواس کمک کننده است، غذاهای سالم بخورید، ورزش کنید و خواب کافی داشته باشید. در حلقه‌ی دوستان و فامیل قرار بگیرید و با افرادی که در مورد وسواس اطلاعات دارند معاشرت کنید.
ممکن است با خود فکر کرده باشید که چقدر زمان می‌برد تا درمان شوید؟ این روش در افراد مختلف، متفاوت است اما معمولا 6 تا 12 ماه طول می‌کشد. اگر وسواس شدید باشد، همکاری بیمار کم باشد و یا مشکلات دیگری هم در میان باشد این مدت طولانی‌تر هم می‌شود. برخی افراد بعد از کنترل وسواس، بهتر است در دوره‌های توان بخشی شرکت کنند. جدیدا مطالعاتی در مورد تاثیر مثبت یوگا بر روی کنترل وسواس انجام شده است.
درمان وسواس پنجاه درصد موفقیت است و خوب ماندن پنجاه درصد بعدی. در انواع مزمن وسواس، فرد بعد از درمان مجددا وارد چرخه‌ی بیماری می‌شود. یک فرد می‌تواند با در نظر گرفتن ملاحظات خاص بعد درمان، مثل یک فرد عادی، بدون سابقه‌ی اختلال وسواس زندگی کند. هر فرد باید روان درمانگر خود باشد و به خوبی مشکلات و نشانه‌های وسواس را در خود شناسایی کند.
منابع:
مطالب مرتبط
زهره دباغ
ترجمه کلمات جدید برای من مثل سرک کشیدن به دنیای جدید دیگری است. هیجان‌انگیز و چالش برانگیز
