زنان در طول زندگی خود از برخی دورانهای حساس برخوردار هستند که یکی از این دورانها دوران بارداری است. در دوران بارداری، بایدها و نبایدهایی در کار است که با رعایت آنها هم به سلامت مادر توجه خواهد شد و هم به سلامت جنین.
البته این بایدها و نبایدها آنچنان زیاد نیستند و اکثر مادرها در دوران بارداری میتوانند اکثر کارهای روزمرهی پیش از دوران بارداریشان را انجام دهند، اما به هر حال یک سری مورد وجود دارند که در این دوران نباید انجام شوند، در غیر این صورت ممکن است چه به سلامت مادر و چه به سلامت جنین آسیب وارد آید.
آن هنگام که یک زن باردار الکل مصرف میکند، الکل از جفت عبور کرده و میتواند بر جنین تأثیر بگذارد. به همین دلیل با مصرف الکل در دوران بارداری، خطر ابتلا به سندرم جنین الکلی افزایش خواهد یافت. این سندرم میتواند تبعات و عوارض زیر را برای جنین به همراه داشته باشد:
این نکته که مصرف الکل تا چه اندازه میتواند مجاز باشد و موجب آسیب به جنین نشود بر پزشکان معلوم نیست، بنابراین بهتر است به طور کامل مصرف الکل در دوران بارداری قطع گردد.
یک سری مادهی غذایی هستند که مصرف آنها در دوران بارداری با مضراتی همراه است. بنابراین بهتر است در این دوران به طور کامل از مصرف این مواد اجتناب شود. برخی از این مواد عبارتاند از:
کلسیم برای رشد کودک بسیار مهم است ولی مادران باید برای دریافت کلسیم از لبنیات مصرفی هم بسیار مراقب باشند. خوردن شیر خانم برای مادران باردار توصیه نمیشود. از آنجایی که شیر خام گرما ندیده است، باکتریهایش شسته نشدهاند و ممکن است باعث بیمار شدنتان شود.
شیر خام ممکن است حاوی باکتری به نام لیستریا باشد که باعث بیماری، سقط جنین و حتی پیامدهای تهدیدکننده زندگی شود.
مانند پنیر فتا، پنیر بری و پنیر کوئسو بلانکو. این مواد نیز ممکن است حاوی لیستریا باشند.
شمشیرماهی، کوسهماهی و ماهی خال خالی از جمله ماهیهای جیوهدار هستند که باید از مصرف آنها در دوران بارداری اجتناب شود. جیوهی موجود در این ماهیها ممکن است موجب وارد آمدن آسیب شنوایی و بینایی به جنین شود
مصرف صدف خام و سوشی نیز در دوران بارداری به سبب خطر سالمونلا و توکسوپلاسموز مضر است.
در دوران حاملگی باید از مصرف تخممرغ خام نیز اجتناب کرد، زیرا تخممرغ خام ممکن است حاوی سالمونلا باشد.
همچون الکل، کافئین نیز توانایی عبور از جفت را دارد و میتواند بر جنین تأثیر بگذارد. البته با وجودی که تحقیقات هنوز به نتیجهای مشخص در ارتباط با میزان مصرف مجاز کافئین در دوران بارداری نرسیدهاند، اما بسیاری اعتقاد دارند که بهتر است مصرف کافئین در دوران بارداری به 300 میلیگرم در روز محدود شود.
شاید عجیب به نظر بیآید اما آب میوهها در طول بارداری ممکن است آنچنان هم خوب نباشند و دلیلش مقدار قند موجود در آنها است.
یک چیز را همیشه در نظر بگیرید: خوردن خود میوه بهتر از خوردن آب میوه است چون آب میوه قند بالایی دارد و فیبرش نسبت به میوه بسیار پایین تر است. قند بالای موجود در آب میوه می تواند به سادگی قند خونتان را بالا ببرد و باعث مشکلاتی نظیر دیابت بارداری شود.
گوشتهای آماده مثل هات داگ، سوسیس، ماهی سالمون دودی و دیگر خوراکیهای مشابه میتواند باعث بروز بیماریهایی مثل لیستریوز و توکسوپلاسموز در زنان باردار شود. به همین دلیل بهتر است از روند پخت گوشتهایی که مصرف میکنید با خبر باشید و آنها را به خوبی و به طور کامل بپزید.
توصیه این است که مواد غذایی مصرفی خود را قبل از مصرف به طور کامل بشویید و سپس بپزید. در کنار این موضوع باید به اهمیت مصرف پنیر و شیر پاستوریزه (نه خام) در دوران بارداری نیز اشاره کرد.
متخصصان کالج آمریکا اعتقاد دارند که زنان باردار باید از انجام ورزشهای تماسی، مانند فوتبال و بوکس، اجتناب کنند. به اعتقاد آنان انجام این ورزشها با افزایش خطر دکولمان جفت یا همان کندگی جفت همراه است (دکولمان جفت به معنای جدا شدن ناگهانی جفت از آندومتر است).
هیچ شکی نیست که دوران حاملگی باید پر از آسایش و راحتی باشد، ولی باید مراقب هم باشید. سونا نروید، چون باعث میشود دمای بدن زیاد بالا برود.
همینطور وان آب داغ را هم کنار بگذارید. طبق مطالعات انجمن آبستنی آمریکا، فقط ده تا بیست دقیقه نشستن در وان آب داغ میتواند دمای بدن را به ۳۸.۸ برساند، یعنی به مرز دمایی که برای زنان آبستن مناسب در نظر گرفته میشود.
طبق اعلام انجمن بارداری آمریکا زنان باردار باید از بلند کردن اجسام سنگین نیز اجتناب کنند، زیرا این کار موجب افزایش احتمال پارگی فتق، تولد نوزاد کم وزن و زایمان زودرس میشود.
استعمال سیگار در دوران بارداری هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک است. افزون بر افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و ریوی، استعمال سیگار میتواند موجب بروز موارد زیر شود:
به خاطر داشته باشید که در دوران بارداری نه تنها باید از استعمال سیگار اجتناب شود، بلکه زن باردار نباید در معرض دود سیگار دیگران نیز قرار گیرد.
مصرف مواد مخدر همواره و در هر شرایطی برای انسان مضر است، اما ضرر مصرف این موارد در دوران بارداری بیشتر هم میشود. بنابراین هیچ زن بارداری اگر به فکر سلامت خود و جنیناش است، نباید از هیچ نوع مادهی مخدری مصرف کند.
اگرچه پزشکان توصیه میکنند که خانمها در دوران بارداری به ورزش بپردازند، اما برخی تمرینها و ورزشها وجود دارند که برای مادر و جنین مضر هستند. تمرینات و ورزشهایی که شامل موارد زیر هستند به هیچ عنوان نباید توسط زن باردار انجام گیرند:
البته برخی ورزشها و تمرینات مانند پیادهروی و یا شنا در دوران بارداری مفید هستند، اما در کل بهتر است در دوران بارداری پیش از انجام هر گونه فعالیت بدنی با پزشک مشورت شود.
در کلام آخر بهتر است در دوران بارداری از مصرف برخی داروهای مضر اجتناب شود. به خاطر داشته باشید که برای مصرف هر نوع دارو در دوران بارداری باید حتماً با پزشکتان مشورت کنید، اما در هر حال مصرف داروهای زیر در دوران بارداری به هیچ عنوان توصیه نمیشود: