همه چیز درباره آبسه دندان از علائم تا درمان‌های دارویی و خانگی

آبسه دندان را جدی بگیرید

آبسه دندان یک نوع عفونت باکتریایی است که در ریشه دندان جمع می‌شود و رفته رفته باعث عفونت دندان شده و اگر به زودی درمان نشود ممکن است به کل دهان، گلو و حلق، گوش و گردن و حتی ریه و مغز نیز نفوذ پیدا کند. اگر به سرعت درمان نشود ممکن است حتی باعث مرگ شود. 

انواع آبسه دندان

آبسه‌ها نسبت به محل عفونت انواع متفاوتی دارند. سه نوع رایج آن عبارتند از:

1. آبسه پریاپیکال Periapical abscess: این یک آبسه در نوک ریشه دندان به وجود می‌آید.
2. آبسه پریودنتال  Periodontal abscess: این نوع آبسه در کنار ریشه دندان ایجاد می‌شود که به اصطلاح پریودنتیم نام دارد. این نوع آبسه ممکن است به بافت و استخوان اطراف نیز گسترش یابد.
3. آبسه لثه Gingival abscess: این نوع آبسه در لثه به وجود می‌آید.

علائم آبسه دندان

علائم اصلی آبسه دندان، دردناک شدن دندان و لثه است. درد معمولا ناگهانی می‌آید و در طول زمان بدتر می‌شود. سایر علائم عبارتند از:

• دردی که به گوش، فک و گردن شما می‌رسد
• درد هنگام جویدن یا غذا خوردن
• قرمزی و تورم صورت
• تورم و قرمز شدن لثه‌ها
• حساسیت دندان
• شل شدن دندان در محل آبسه
• بوی بد دهان
• طعم و مزه آهن در دهان
• تورم در گردن و یا زیر فک شما
• تب
• حساسیت به دمای سرد یا گرم
• تورم گونه
• احساس شوری در دهان
• بزاق غلیظ و بد بو

علت آبسه دندان چیست؟

معمولا علت آبسه، وجود باکتری است که از طریق دهان وارد شده و به لثه و قسمت ریشه دندان می‌رود. با این حال راه‌های ایجاد آبسه دندانی به شرح زیر است:

1. آبسه پریاپیکال معمولا از طریق حفره وارد پالپ دندان شما می‌شوند. پالپ به قسمت نرم و درونی دندان شما گفته می‌شود. پالپ دندان از سلول‌های عصبی، بافت همبند و عروق خونی تشکیل شده است.
2. آبسه پریودنتال معمولا به دلیل بیماری لثه ایجاد می‌شود.
3.  آبسه لثه یک جسم خارجی مانند چوب و حتی موی مسواک وارد لثه شده، آنجا می‌ماند و پس از مدتی تبدیل به عفونت می‌شود. 

عوامل خطر آبسه دندان

این موارد ریسک ابتلا به آبسه دندان را بالا می‌برد.

• ضعیف بودن بهداشت دهان و دندان، مسواک نزدن و استفاده نکردن از نخ دندان علاوه بر اینکه خطر پوسیدگی دندان را بیشتر می‌کند بلکه باعث بروز بیماری‌های دندان نیز می‌شود.
• مصرف قند زیاد
• خوردن و نوشیدن غذاهای غنی از شکر مانند شیرینی و نوشابه باعث ایجاد حفره‌های دهانی شده و به آبسه دندان کمک می‌کند.

روش تشخیص آبسه دندان

1. روی دندان ضربه بزنید، اگر احساس درد داشتید قطعا مشکلی برای دندان ایجاد می‌شود.
2. اشعه ایکس: اشعه ایکس به شناسایی آبسه دندانی کمک می‌کند. دندانپزشک از اشعه ایکس برای تعیین میزان گسترش عفونت استفاده می‌کند.
3. سی.تی.اسکن: اگر میزان عفونت زیاد باشد پزشک از سی.تی.اسکن استفاده می‌کند تا ببیند عفونت در کدام منطقه از دهان گسترش پیدا کرده است.

روش‌های درمان آبسه دندان

بسته به نوع و شدت آبسه دندان، درمان نیز متفاوت است:

1. تخلیه آبسه

در این روش دندانپزشک با یک برش کوچک آبسه را تخلیه می‌کنند و سپس برای ضد عفونی کردن محل آبسه از محلول نمک استفاده می‌کند.

2. کانال زدن داخل ریشه دندان

برای انجام این کار، دندانپزشک قسمت پالپ دندان را شکافته و آبسه را تخلیه می‌کند و سپس با خمیر دندان کانال را پر می‌کند و بعد آن را پانسمان می‌کند.

3. کشیدن دندان

 اگر دندان شما بیش از حد آسیب دیده باشد، دندانپزشک مجبور است قبل از تخلیه آبسه آن را بر دارد.

4. آنتی بیوتیک‌ها

اگر عفونت به فراتر از منطقه آبسه گسترش یافته باشد یا سیستم ایمنی ضعیف شده باشد باشد، دندانپزشک برای درمان عفونت از آنتی بیوتیک‌های خوراکی استفاده می‌کند.

5. حذف جسم خارجی

اگر آبسه توسط یک جسم خارجی در لثه‌ها ایجاد شود، دندانپزشک پس از برداشتن این جسم و سپس ضد عفونی کردن آن و تجویز آنتی بیوتیک آن را درمان می‌کند.

درمان‌های خانگی آبسه دندان

1. غره غره کردن دهان با آب نمک
2. اسانس پونه کوهی
3. روغن زیتون: روغن زیتون آنتی باکتریال و آنتی اکسیدان است. این می‌تواند به کاهش تورم و درد دندان آبسه کمک کند.
4. کمپرس آب سرد که به کاهش درد و فشار دندان کمک زیادی می‌کند.
5. چای Fenugreek: Fenugreek دارای خواص ضد باکتریایی است برای بهبود زخم و التهاب عالی است.
6. پاپایا
7. سرکه سیب (به صورت موضعی و غرغره)
8. محلول جوش شیرین (به صورت موضعی و دهانشویه)
9. روغن جوز هندی (موضعی)
10. وانیل (موضعی)
11. زردچوبه (موضعی)
12. اسانس و روغن گل میخک: روغن گل میخک حاوی مواد ضد باکتریایی و ضد التهابی است. 3 تا 5 قطره روغن را در یک لیوان آب بریزید و آن را غرغره کرده و به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
13. روغن درخت چای
14. آب اکسیژنه: هیدروژن پراکسید یک درمان عالی برای مبارزه با عفونت باکتریایی است. هم‌چنین می‌تواند باعث کاهش پلاک و خون‌ریزی لثه شود. آب اکسیژنه را می‌توانید با آب مخلوط کرده و غرغره کنید.
15. سیر: از زمان‌های قدیم، سیر یکی از درمان‌های طبیعی برای جلوگیری از عفونت و باکتری‌های دهانی بوده است. یک حبه سیر را خرد کرده و آن را بر روی دندان بمالید. این کار را دوبار در روز تکرار کنید.
16. روغن کشی: روغن کشی از قدیمی‌ترین روش‌های التهاب و درمان درد استفاده می‌شده است. در این روش روغن را مانند دهانشویه داخل دهان می‌چرخاندند. بهتر است از روغن زیتون و روغن نارگیل برای درمان آن استفاده شود.

روش‌های جلوگیری از آبسه دندان

1.   پوسیدگی دندان باعث آبسه دندان می‌شود. مراقب دندان‌هایتان باشید تا از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید.
2. از آب آشامیدنی حاوی فلوراید استفاده کنید.
3. دندان‌هایتان را حداقل دو بار در روز با یک خمیر دندان فلوراید بشویید.
4. استفاده از نخ دندان یا تمیزکننده بین دندان
5. مسواک خود را هر سه یا چهار ماه تعویض کنید.
6. غذای سالم بخورید، خوردن مواد غذایی حاوی قند را به حداقل برسانید.

منابع:

1. https://www.healthline.com/health/home-remedies-for-abscess-tooth
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tooth-abscess/diagnosis-treatment/drc-20350907