علائم ام‌اس در زنان و مردان همراه با نشانه‌های اولیه و هر مرحله از بیماری

بیماری ام‌اس چیست؟

در این بیماری سیستم ایمنی که وظیفه حفاظت از بدن را به عهده دارد به اشتباه به لایه پوشاننده سلول‌های عصبی و نخاعی حمله کرده و آن‌ها را تخریب می‌نماید. افراد مبتلا به این بیماری اولین بار علائم ام‌اس را در سنین 20 تا 40 سالگی از خود نشان می‌دهند.

معمولا علائم MS بهبود می‌یابند و بعد از مدتی دوباره عود می‌کنند. و ممکن است برخی از آن‌ها تا سالیان سال از خود علائمی نشان داده و برخی این گونه نباشند. به طور قطع نمی‌توان گفت هر دو نفری که به این بیماری مبتلا می‌شوند علائم یکسانی دارند و یا به آن‌ها دچار خواهند شد.

علائم اولیه ام‌اس

در برخی بیماران ظهور تنها یک نشانه به تشخیص ام‌اس می‌انجامد که پزشکان چنین حالتی را سندرم بالینی جدا شده و یا با اصطلاح عامیانه‌تر شبه ام‌اس CIS می‌نامند. علائم عصبی این دوره تنها 24 ساعت طول می‌کشد و سپس فروکش می‌کند البته برخی از افراد، آن را با حمله ام‌اس یکسان می‌دانند.

در این دوره به طور شدید یک حمله از طرف سیستم ایمنی به سیستم عصبی و نخاعی وارد می‌شود که می‌تواند عوارضی را با خود به همراه داشته باشد. دو نوع متفاوت از بیماری شبه ام‌اس وجود دارد:

• دوره یک وجهی Monofocal episode که در آن تنها یک نشانه وجود دارد.
• دوره چند وجهی Multifocal episode که در آن بیش از یک علامت دیده می‌شود.

شايع‌ترين علائم شبه ام‌اس CIS عبارتند از:

1- نوریت بینایی

این حالت باعث آسیب عصب اتصال دهنده چشم به مغز می‌شود. معمولا در یک چشم اتفاق می‌افتد ولی در موارد نادر هر دو چشم را درگیر می‌سازد.

2- تاری دید

در این حالت معمولا رنگ‌ها در هم ادغام می‌شوند. درد در یک چشم تجربه می‌گردد به خصوص زمانی که تکان داده می‌شود.

3- بی‌حسی و گرفتگی

این علائم شبه ام‌اس معمولا در پاها تجربه می‌گردد و ممکن است فرد احساسی مانند:

• یک شوک الکتریکی یا برق گرفتگی در هنگام تکان دادن دست‌ها و سر احساس کند که ممکن است از طریق طناب نخاعی حرکت کرده و به سمت دست‌ها یا پاها منتشر شود.
• بی‌حسی، معمولا در صورت
• احساس مور مور شدن

هر کسی که این علائم شبه ام‌اس را تجربه می‌کند لزوماٌ به ام‌اس مبتلا نخواهد شد. از طرفی پزشک برای بررسی شرایط مربوطه و میزان ضایعات مغزی آزمایشاتی مانند MRI را از فرد درخواست خواهد کرد.

علائم اولیه ام‌اس

این علائم ناشی از آسیب وارده به بافت میلنی سلول‌های مغزی شما می‌باشند و با این که خوشایند نیستند ولی با این حال پزشک و تیم درمانی برای کنترل این علائم به شما کمک خواهند نمود. شايع‌ترين علائم اولیه ام‌اس عبارتند از:

1- مشکلات مثانه و روده

ممکن است مجبور باشید زمان بیشتر را صرف ماندن در دستشویی و تخلیه کامل ادرار بکنید. از طرفی مسائل مربوط به روده مانند یبوست نیز شایع است.

2- عدم هماهنگی یا تعادل

بیماری MS می‌تواند شما را در موارد زیر با سختی مواجه سازد:

• دشواری در راه رفتن
• نگه داشتن طولانی‌تر تعادل
• تغییرات راه رفتن

3- سرگیجه

ممکن است احساس سبکی سر یا گیجی داشته باشید. اگرچه احساس سرگیجه واقعی نیست ولی ممکن است احساس گردش اتاق به دور سرتان را داشته باشید.

4- تغییرات احساسی و افسردگی

ترس از ناشناخته‌ها می‌تواند فرد را مضطرب سازد. به علاوه بیماری MS باعث آسیب الیاف عصبی در مغز می‌شود که می‌تواند احساسات فرد را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین داروها مانند کورتیکواستروئیدها می‌توانند برای درمان MS استفاده شوند.

5- مشکلات چشم

علاوه بر نوریت بینایی که همراه با CIS به وجود می‌آید، MS می‌تواند باعث:

• حرکات ناخواسته چشم
• دید دوگانه

6- خستگی

ممکن است احساس خستگی در این شرایط وجود داشته باشد که اغلب بعد از ظهر تجربه می‌شود که ممکن است به دلیل ضعف عضلانی باشد و معمولاٌ به مقدار کاری که در طی روز انجام می‌گردد مربوط نبوده و حتی ممکن است بعد از یک خواب خوب شبانه هم اتفاق بیفتد.

7- مشکلات مربوط به گرما

ممکن است در طی یک فعالیت بدنی افراد مبتلا به ام‌اس، گرما و بالا رفتن درجه حرارت بدنی بیشتر تجربه کنند.

8- اسپاسم عضلانی

معمولاٌ عضلات پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مورد از علائم اولیه تقریبا نیمی از افراد مبتلا به MS را درگیر می‌سازد. البته افراد مبتلا به MS پیشرفته نیز از این قاعده مستثنی نیستند. ممکن است گرفتگی خفیف یا اسپاسم قوی و دردناک احساس کنید.

9- مشکلات جنسی

این حالت شامل خشکی واژن در زنان و مشکلات نعوظ در مردان می‌گردد. هر دو مردان و زنان ممکن است کمتر به لمس پاسخگو باشند، رابطه جنسی کمتر یا مشکل ارگاسم داشته باشند.

10- مشکلات گفتاری

MS می‌تواند میزان فشار ادای کلمات و یا فاصله‌های طولانی بین کلمات را ایجاد نمایند. ممکن است به علت پیشرفت بیماری، مشکلات بلع نیز با آن‌ها همراه گردند.

11- مشکلات تفکر

ممکن است تفکر لحظه به لحظه در این افراد با مشکل مواجه گردد. این احتمالا به معنای تفکر آهسته، ضعف تمرکز می‌باشد. بعضی از مردم دچار مشکلات جدی می‌گردند که حتی فعالیت‌های روزانه آنان را دشوار می‌سازد اما این شرایط نادر است. MS معمولا قوه درک و توانایی خواندن و درک گفتگو را تغییر نمی‌دهد.

12- لرزش

حدود نیمی از افراد مبتلا به MS این نشانه را دارند. این لرزش‌ها ممکن است جزئی و یا چنان شدید باشند که انجام فعالیت‌های روزمره سخت کنند.

بیشتر بخوانید:

علت لرزش دست در جوانی چیست و آیا لرزش دست می‌تواند نشانه‌ای از بیماری ام‌اس باشد؟

13- احساسات غیرمعمول

علاوه بر احساسات سوزن و سوزن که بخشی از علائم شبه ام‌اس به شمار می‌رود ممکن است هم‌چنین خارش، سوزش شدید و یا پارگی را ایجاد کنند. احساس گرفتگی در اطراف دنده‌ها و یا بالای شکم یکی از شناخته شده‌ترین علائم اولیه MS می‌باشد.

14- ضعف در راه رفتن

علائم ثانویه ام‌اس

به دنبال علائم اولیه ام‌اس امکان بروز علائم ثانویه ام‌اس نیز وجود دارد مانند:

• به دنبال تخلیه ناکافی مثانه، امکان بروز عفونت ادراری وجود دارد.
• به دلیل ضعف عضلانی و عدم تحرک، حجم توده عضلانی کاهش یافته و تراکم استخوانی کمتر می‌شود.

علائم ثالثیه ام‌اس

در این مرحله مشکلات اجتماعی، روانی و شغلی مربوط به زندگی با MS به وجود می‌آید. ممکن است به دلیل کاهش تحرک از میزان روابط اجتماعی فرد با دنیای بیرون کاسته شده و در چنین شرایطی بروز افسردگی را برای فرد دو چندان کند.

از آنجا که MS بسیار متفاوت است، بهتر است خودتان را با افراد دیگر که مبتلا به این مشکل می‌باشند مقایسه نکنید. تجربه شما از این بیماری احتمالا متفاوت خواهد بود. اکثر مردم مبتلا به بیماری ام‌اس یاد می‌گیرند که علائم خود را مدیریت کنند تا بتوانند زندگی کامل و فعالی را همچنان ادامه دهند.

منابع:

1. https://www.webmd.com/multiple-sclerosis/multiple-sclerosis-symptoms#1
2. https://www.healthline.com/health/multiple-sclerosis/early-signs