بارداری مولار یا پوچ چه زمانی اتفاق می‌افتد؟

بارداری مولار یا حاملگی پوچ نوعی ناهنجاری جفت است که به دلیل بروز مشکلاتی در هنگام اتصال تخمک و اسپرم در زمان لقاح ایجاد می‌شود. این شرایط هم‌چنین بیماری تروفوبلاستیک حاملگی (GTD)، مول هیداتیدیفرم یا به اصطلاح مولار نامیده می‌شود. این شرایط یک بیماری نادر محسوب می‌شود که از هر 1000 بارداری در 1 مورد اتفاق می‌افتد.

بارداری مولار چیست؟

بارداری مولار نتیجه یک خطای ژنتیکی در طی فرآیند لقاح است که منجر به رشد بافت غیرطبیعی درون رحم می‌شود. بارداری پس از لقاح تخمک و فرو رفتن در رحم اتفاق می‌افتد. هر چند گاهی اوقات، این مراحل آغازین ظریف می‌توانند با هم مخلوط شوند. وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است بارداری آنطور که باید پیش نرود و این حالت می‌تواند دلخراش باشد، حتی اگر این تقصیر کسی نباشد. این حاملگی‌ها به ندرت شامل یک جنین در حال رشد هستند و رشد این مواد در مقایسه با رشد طبیعی جنین سریع است. این شرایط بسیار شبیه به یک مجموعه بزرگ و تصادفی از خوشه‌های سلولی شبیه به انگور به نظر می‌رسد.

بارداری مولار زمانی اتفاق می‌افتد که جفت به طور طبیعی رشد نکند. در عوض، توموری در رحم ایجاد می‌شود و باعث می‌شود جفت به توده کیسه‌های پر از مایع تبدیل شود، این حالت کیست نیز می‌تواند نامیده شود.

خطرات بارداری مولار

این نوع بارداری دوام ندارد زیرا جفت به طور معمول نمی‌تواند کودک را تغذیه یا رشد دهد. در موارد نادر، ممکن است منجر به خطرات سلامتی برای مادر شود.

بارداری بعد از مولار

این عارضه بارداری حتی در صورتی که بارداری قبلی سالمی داشته‌اید، ممکن است اتفاق بیفتد و خبر خوب این که بعد از بارداری مولار می‌توانید یک بارداری کاملاً طبیعی و موفق داشته باشید.

انواع بارداری مولار

دو نوع حاملگی مولار وجود دارد کامل و جزئی. هر دو نتیجه یکسانی دارند، بنابراین یکی بهتر یا بدتر از دیگری نیست. هر دو نوع معمولاً خوش‌خیم هستند و سرطان ایجاد نمی‌کنند.

بارداری مولار کامل چیست؟

حاملگی‌های مولار کامل فقط قسمت‌های جفتی دارند (نوزادی وجود ندارد) و هنگامی که اسپرم تخمک خالی را بارور می‌کند تشکیل می‌شود. از آنجا که تخمک خالی است، هیچ نوزادی تشکیل نمی‌شود. جفت رشد کرده و هورمون بارداری، hCG را تولید می‌کند. متاسفانه، سونوگرافی نشان می‌دهد که جنینی وجود نداشته و فقط جفت وجود دارد.

بارداری مولار جزئی چیست؟

بارداری مولار جزئی هنگامی اتفاق می‌افتد که توده هم سلول‌های غیرطبیعی و هم یک جنین را شامل شود که دارای نقایص مادرزادی شدید می‌باشند. در این حالت، رشد سریع توده غیرطبیعی بر جنین غلبه خواهد کرد.

یک نسخه بسیار نادر از مولار نسبی زمانی است که بارداری دوقلویی رخ دهد و یک جنین شروع به رشد طبیعی نموده در حالی که دیگری مولار است. در این موارد، جنین سالم خیلی سریع در اثر رشد غیرطبیعی از بین می‌رود.

علت بارداری مولار چیست؟

شما نمی‌توانید بارداری مولار را کنترل کنید. حاملگی مولار ناشی از انجام کار یا عمل خاصی نیست. بارداری مولار می‌تواند برای زنان از هر قومیت، سن و هر نژادی اتفاق بیفتد.

این اتفاق گاهی اوقات به دلیل اختلال در سطح ژنتیکی DNA اتفاق می‌افتد. بیشتر زنان صدها هزار تخمک حمل می‌کنند. برخی از این تخمک‌ها ممکن است به درستی شکل نگیرند. آنها معمولاً جذب بدن می‌شوند و از کار افتاده می‌گردند.

اما هر چند وقت یکبار تخمک ناقص (خالی) توسط اسپرم بارور می‌شود. این حالت با ژن‌های پدر اما نه از طرف مادر پایان می‌یابد. این حالت می‌تواند منجر به حاملگی پوچ شود.

به همین ترتیب، یک اسپرم ناقص - یا بیش از یک اسپرم - ممکن است تخمک خوبی را بارور کنند و همین امر نیز می‌تواند باعث ایجاد مولار شود.

چه کسانی در معرض خطر قرار دارند؟

• در ایالات متحده، تقریباً از هر 1000 بارداری 1 مورد بارداری مولار اتفاق می‌افتد. مکزیک، جنوب شرقی آسیا و فیلیپین برای بارداری‌های مولار در زنان نسبت به ایالات متحده نرخ بالاتری دارند.
• زنان سفیدپوست در ایالات متحده بیشتر از زنان سیاه پوست در معرض خطر هستند.
• زنان بالای 40 سال و کمتر از 20 سال
• زنانی که سابقه بارداری مولار داشته‌اند.
• زنانی که سابقه سقط دارند.

علائم بارداری مولار یا پوچ چیست؟

• لکه بینی یا خون‌ریزی واژن (ممکن است در سه ماهه اول بارداری یا هفته 13 از بارداری خون‌ریزی با رنگ قرمز روشن یا قهوه‌ای تیره وجود داشته باشد)
• تهوع و استفراغ (به دلیل اینکه هورمون hCG توسط جفت ساخته می‌شود و وظیفه ایجاد مقدار تهوع و استفراغ به بسیاری از زنان باردار را دارد. در بارداری مولار، ممکن است بافت جفت بیش از حد طبیعی باشد)
• درد و فشار لگن (بافت‌های حاملگی مولار سریعتر از حد معمول رشد می‌کنند، به خصوص در سه ماهه دوم بارداری. معده ممکن است برای مرحله اولیه بارداری خیلی بزرگ به نظر برسد. رشد سریع هم‌چنین می‌تواند باعث فشار و درد شود)
• پیشرفت عوارض نادری مانند ابتلا به بیماری تیروئید و هایپرتیروئیدیسم
• پره اکلامپسی زودرس (فشارخون بالا)
• افزایش سطح hCG
• کم خونی و کاهش سطح آهن
• کیست تخمدان
• هیچ حرکتی از جنین یا صدای قلب او تشخیص داده نشود

از کجا بفهمم بارداری مولار دارم؟

در تشخیص بارداری مولار، معاینه لگن ممکن است رحم بزرگتر یا کوچکتر، بزرگ شدن تخمدان‌ها و مقادیر غیرطبیعی و زیاد هورمون بارداری hCG را نشان دهد.

در سونوگرافی رحم اغلب نمای خوشه انگور نشان داده می‌شود که نشانگر جفت غیرطبیعی است.

درمان بارداری مولار

بیشتر حاملگی‌های مولار خود به خود پایان می‌یابد و بافت دفع شده انگور مانند به نظر می‌رسد.

حاملگی‌های مولار با مکش کورتاژ، اتساع و تخلیه یا گاهی از طریق دارو برداشته می‌شوند. به طور معمول در این روش‌ها از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود.

1- داروهای شیمی درمانی:

اگر بارداری مولار در یک گروه خطر بالاتر قرار گیرد به دلیل پتانسیل سرطان یا به هر دلیلی که در مراقبت‌های مناسب مشکل وجود داشته باشد ممکن است بعد از عمل کورتاژ برخی از درمان‌های شیمی درمانی را تجویز گردد. اگر با گذشت زمان سطح hCG پایین نیاید، این احتمال بیشتر است.

2- هیسترکتومی:

هیسترکتومی جراحی است که کل رحم از بدن زن خارج می‌گردد. اگر تمایلی به بارداری دوباره وجود نداشته باشد، ممکن است این گزینه انتخاب گردد.

این روش تحت بیهوشی صورت می‌گیرد. هیسترکتومی درمان متداول برای بارداری مولار نیست.

تقریباً 90٪ زنانی که مولار برداشته شده دارند، دیگر نیازی به درمان نخواهند داشت.

روش‌های پیگیری که سطح hCG را کنترل می‌کنند می‌توانند ماهانه به مدت شش ماه یا طبق تجویز پزشک انجام شوند.

پیگیری به منظور اطمینان از حذف کاملا بارداری پوچ صورت می‌گیرد چرا که آثار مولار می‌تواند شروع به رشد دوباره کند.

شد دوباره ممکن است یک تهدید از نوع سرطانی برای سایر نقاط بدن باشد.

زنان باید یک سال پس از تشخیص بارداری پوچ، از باردار شدن مجدد خودداری کنند.

هر روش کنترل بارداری به استثنای دستگاه داخل رحمی قابل قبول است.

بعد از بارداری مولار چه احساسی خواهم داشت؟

اگرچه حذف حاملگی مولار به معنای خاتمه یافتن جنین در حال رشد نیست، اما باز هم نوعی سقط محسوب می‌شود. حتی زمانی که جنین وجود دارد، امکان رشد جنین در آن وجود نخواهد داشت. اکثر زنان پس از پیش‌بینی و اطلاع از بارداری متوجه می‌شوند که با یک حاملگی مولار روبرو هستند. رویاها، برنامه‌ها و امیدها یک باره لغو می‌شوند. این حالت هنوز هم نوعی فقدان قابل توجه می‌باشد.

باید در زمان شفابخشی همه افراد درگیر باشند و غم و اندوه تجربه شود.

بهتر است بدانید که برخی افراد ممکن است با بیان جملاتی مانند "خوب حداقل بچه نبود" سعی کنند از شما دلجویی کنند. در حالی که بیا این عبارات کمکی نمی‌کند، اما حداقل بایستی بدانید که آنها در تلاش هستند. به اطرافیان خود اطلاع دهید که چه چیزی نیاز دارید.

آنچه این نوع از فقدان را با "سقط طبیعی" یا از دست دادن متفاوت می‌کند، نگرانی مداوم در مورد سلامت مادر است. حتماً قرار ملاقات‌های بعدی خود را رعایت کنید.

گروه‌های پشتیبانی و مشاوره می‌توانند مفید واقع شوند.

آیا بارداری مولار دوباره رخ خواهد داد؟

اگر بارداری مولار بدون عارضه داشته‌اید، خطر ابتلا به بارداری مولار دیگر حدود 1-2٪ است.

مشاوره ژنتیک قبل از بارداری مجدد برای برخی از زوجین مفید است.

منابع:

1. https://americanpregnancy.org/birth-defects/molar-pregnancy-919
2. https://www.healthline.com/health/pregnancy/molar-pregnancy