آشنایی با تأثیرات داروی تسکین‌دهنده درد دیکلوفناک و عوارض جانبی آن

دیکلوفناک (Diclofenac) چیست؟

دیکلوفناک یک داروی ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) است. این دارو با کاهش موادی که در بدن باعث درد و التهاب می‌شود عمل می‌کند. دیکلوفناک برای درمان درد خفیف تا متوسط، یا علائم و نشانه‌های آرتروز یا روماتیسم به کار می‌رود.

ولتازن هم‌چنین برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) بیان شده است. بِرند کاتافلام این دارو نیز برای درمان دردهای قاعدگی به کار می‌رود. پودر دیکلوفناک (کامبیا) برای درمان سردردهای میگرنی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

کامبیا فقط سردردی را درمان می‌کند که از قبل شروع شده باشد. آن از سردرد جلوگیری نخواهد کرد یا اینکه تعداد حملات را کاهش نمی‌دهد. از کامبیا برای درمان سردرد خوشه‌ای استفاده نکنید. اگر به گوشت گاو یا پروتئین‌های گوشتی حساسیت دارید، زیپسور مصرف نکنید.

اطلاعات مهم دارویی دیکلوفناک

اگر سابقه واکنش آلرژیک به آسپرین، دچار حمله آسم و NSAIDها (داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) داشته باشید، نباید از دیکلوفناک استفاده کنید. دیکلوفناک می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته قلبی را افزایش دهد، مخصوصاً اگر آن را در بلندمدت استفاده کنید یا دوزهای بالا مصرف کنید، یا اگر مبتلا به بیماری‌های قلبی باشید.

این دارو را دقیقاً قبل یا بعد از جراحی بای پس قلب (پیوند بای پس عروق کرونری، یا CABG) استفاده نکنید. هم‌چنین دیکلوفناک ممکن است موجب خون‌ریزی معده یا روده شود که می‌تواند مهلک باشد. این شرایط می‌توانند بدون هشدار رخ دهند بنابراین اشخاص (مخصوصاً در بزرگ‌سالان مسن‌تر) با احتیاط این دارو را مصرف کنند.

اطلاعات پیش از مصرف داروی دیکلوفناک

دیکلوفناک می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته قلبی را افزایش دهد، مخصوصاً اگر آن را در بلندمدت استفاده کنید یا در دوزهای بالا مصرف کنید، یا اگر مبتلا به بیماری‌های قلبی باشید. حتی افراد بدون بیماری قلبی یا عوامل خطر با مصرف این دارو، می‌توانند دچار سکته یا حمله قلبی شوند.

برای اینکه مطمئن شوید که دیکلوفناک خطری برای شما ندارد، اگر شرایط زیر را دارید به پزشک‌تان اطلاع دهید:

1. بیماری قلبی
2. فشارخون بالا
3. کلسترول بالا
4. دیابت
5. اگر سیگار می‌کشید
6. سابقه حمله قلبی، سکته، یا لخته خونی
7. آسم
8. بیماری کبدی یا کلیوی
9. ذخیره مایعات

مصرف دیکلوفناک در طول 3 ماهه آخر بارداری ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

مشخص نیست که آیا دیکلوفناک از شیر پستان عبور می‌کند یا نه، یا اینکه می‌تواند به کودک شیرخوار آسیب برساند یا نه. شما نباید در هنگام استفاده از این دارو، از پستان شیر دهید. دیکلوفناک برای مصرف افراد کمتر از 18 سال توصیه نمی‌شود.

چگونه باید دیکلوفناک را مصرف کنم؟

برندهای مختلف دیکلوفناک حاوی مقادیر متفاوتی از این دارو هستند و کاربردهای متفاوتی دارند. اگر برند را تغییر می‌دهید، دوز موردنیاز شما هم تغییر می‌کند. دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد اینکه چقدر از این دارو را باید مصرف کنید، دنبال کنید. اگر سؤالی در مورد برندی که از داروخانه دریافت می‌کنید دارید، از داروفروش بپرسید.

همه دستورالعمل‌های روی برچسب داروی تجویزی‌تان را دنبال کنید. پزشک ممکن است گاهی اوقات دوز موردنیازتان را تغییر دهد تا مطمئن شود که نتایج بهتری را کسب می‌کنید. این دارو را در مقادیر بیشتر از مقدار توصیه‌شده مصرف نکنید. از پایین‌ترین مقداری که در درمان وضعیت شما مؤثر است استفاده کنید.

حداقل 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا، داروی زوروولکس را با شکم خالی بخورید. قرص را نشکنید یا نجوید. آن را به‌یک‌باره ببلعید. پودر کامبیا را در 2 اونس آب حل کنید. از هیچ نوع مایع دیگری استفاده نکنید. این مخلوط را هم زده و همه آن را به‌یک‌باره بخورید. اگر کامبیا را با شکم خالی بخورید، تأثیر بهتری دارد.

اگر بعد از مصرف کامبیا، سردردتان به‌طور کامل رفع نشد، با پزشک تماس بگیرید. بدون تجویز او، مقدار اضافه از پودر دیکلوفناک را مصرف نکنید. استفاده بیش‌ازحد از داروی سردرد میگرنی می‌تواند باعث بدتر شدن سردرد شود. اگر به نظر می‌رسد که دارو عملکرد خوبی در درمان حملات میگرنی‌تان ندارد، به پزشک‌تان اطلاع دهید.

اگر از دیکلوفناک در طولانی‌مدت استفاده می‌کنید، ممکن است به آزمایش‌های مکرر پزشکی نیاز داشته باشید. آن را در دمای اتاق، به دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید. وقتی‌که بطری دارو را استفاده نمی‌کنید، درب آن را محکم ببندید.

تمامی اطلاعات مرتبط با بیمار، راهنماهای دارویی و برگه‌های راهنمای ارائه‌شده در دارو را مطالعه کنید. اگر هرگونه سؤالی دارید، از پزشک‌تان یا از داروفروش بپرسید.

اگر یک وعده دارویی را فراموش کنم، چه اتفاقی می‌افتد؟

به‌محض یادآوری، دوز فراموش‌شده را مصرف کنید. اگر نوبت دوز بعدی شما رسیده، دوز فراموش‌شده را نخورید. مصرف داروی اضافی برای جبران دوز فراموش‌شده صحیح نیست.

در حین مصرف دیکلوفناک، از چه مواردی باید پرهیز کنم؟

از نوشیدن الکل پرهیز کنید. این کار ممکن است ریسک خون‌ریزی معده‌تان را افزایش دهد. زمانی که این دارو را مصرف می‌کنید، از خوردن آسپرین یا سایر NSAIDها خودداری کنید. قبل از استفاده از هرگونه داروی سرماخوردگی، آلرژی یا تسکین درد، از پزشک یا داروفروش بپرسید.

بسیاری از داروهایی که روی پیشخوان موجود هستند، حاوی آسپرین یا داروهای دیگر مشابه با دیکلوفناک می‌باشند. مصرف هم‌زمان محصولات خاص می‌تواند باعث شود که از این نوع داروها بیش‌ازحد استفاده کنید. برچسب دارو را چک کنید تا ببینید که آیا یک داروی حاوی آسپرین، ایبوپروفن، کتوپروفن، یا ناپروکسن می‌باشد یا خیر.

عوارض جانبی دیکلوفناک

اگر دارای علائم واکنش آلرژیک به دیکلوفناک هستید، با اورژانس تماس بگیرید که این علائم عبارت‌اند از: عطسه کردن مکرر، آبریزش یا گرفتگی بینی، خس‌خس کردن یا مشکل در تنفس، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان و یا گلو.

اگر دارای علائم حمله یا سکته قلبی هستید، با اورژانس تماس بگیرید که این علائم عبارت‌اند از: درد قفسه سینه که تا فک و یا کتف گسترش یافته، بی‌حسی ناگهانی یا ضعف در یک سمت بدن، هذیان گفتن، احساس کمبود تنفس.

اگر دارای علائم زیر هستید، مصرف دیکلوفناک را قطع کرده و با پزشک خود تماس بگیرید:

1. اولین نشانه از هر نوع خارش پوستی، حتی اگر در حد جزئی باشد
2. کوتاهی تنفس (حتی همراه با سختی در نفس کشیدن)
3. تورم یا افزایش سریع وزن
4. علائم خون‌ریزی شکمی، مدفوع‌های خونی یا تیره‌رنگ
5. سرفه کردن خونی یا استفراغ که شبیه به کف‌های قهوه باشد
6. مشکلات کبدی، تهوع، درد در قسمت فوقانی شکم
7. احساس خستگی
8. علائم شبیه به آنفلوانزا
9. از دست دادن اشتها
10. ادرار تیره‌رنگ،
11. پوست رنگ‌پریده و یرقان (زرد شدن پوست یا چشم‌ها)
12. مشکلات کلیوی، ادرار کم یا نداشتن ادرار، ادرار سخت یا دردناک
13. تورم در پاها یا قوزک پا
14. فشارخون بالا
15. سردرد شدید
16. گرفتگی در گردن یا گوش‌ها
17. خون‌ریزی بینی
18. اضطراب، مشکل در تمرکز و سردرگمی
19. کاهش گلبول‌های قرمز خون یا کم‌خونی
20. ضربان سریع قلب
21. احساس سبکی در سر یا کوتاهی تنفس
22. واکنش شدید پوستی
23. تب، گلودرد، تورم در صورت یا زبان
24. سوزش در چشم‌ها
25. جوش‌های پوستی قرمز یا بنفش (مخصوصاً در صورت یا بالاتنه) که موجب تاول و پوسته‌پوسته شدن می‌شود.

عوارض جانبی رایج دیکلوفناک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سوءهاضمه، نفخ، درد معده، تهوع، استفراغ
• اسهال، یبوست
• سردرد، سرگیجه، خواب‌آلودگی
• گرفتگی بینی
• خارش، افزایش تعریق
• افزایش فشارخون
• تورم یا درد در بازوها یا پاها.

این یک لیست کامل از عوارض جانبی نیست و ممکن است موارد دیگری رخ دهد. برای توصیه‌های پزشکی در خصوص عوارض جانبی با پزشک‌تان تماس بگیرید.

منابع:

1. https://www.drugs.com/diclofenac.html