درباره سکته مغزی brain stroke، علائم و درمان آن بیشتر بدانید
سکته مغزی چیست؟
عارضه سکته مغزی brain stroke زمانی رخ می‌دهد که خون‌رسانی به مغز کاهش یافته یا قطع می‌شود. زمانی که اکسیژن به سلول‌ها نرسد، در عرض چند دقیقه سلول‌های مغزی شروع به از بین رفتن می‌کنند.
علائم سکته مغزی
علائم و نشانه‌های سکته مغزی عبارتند از:
- مشکل در تکلم و صحبت کردن، یا حرف‌های بی‌ربط زدن
- فلج یا بی‌حسی صورت، دست یا پا: این نوع فلج و ضعف ناگهانی است و اغلب در یک سمت بدن اتفاق می‌افتد.
- تاری دید و حتی از دست دادن قدرت بینایی در یک یا هر دو چشم
- سردردهای ناگهانی که ممکن است با استفراغ، سرگیجه و گیجی همراه باشد.
- مشکل در راه رفتن یا از دست دادن تعادل و عدم هماهنگی دست‌ها و پاها
- اشکال در بلع یا دیس فاژی
- بی‌اختیاری در ادرار و مدفوع
علل سکته مغزی چیست
سکته مغزی به دلیل پاره شدن یا مسدود شدن رگ اتفاق می‌افتد. در برخی افراد ممکن است این اختلال در خون‌رسانی موقت باشد که در این صورت آسیب دائمی نیست و با مرور زمان و درمان‌های مناسب بیمار بهتر خواهد شد. در ادامه با انواع سکته مغزی آشنا خواهید شد:
سکته مغزی ایسکمیک Ischemic stroke
حدود 80 درصد سکته‌های مغزی، سکته ایسکمیک است. سکته‌های مغزی ایسکمیک هنگامی رخ می‌دهند که شریان‌های مغز تنگ و یا مسدود می‌شوند و موجب شدت جریان خون (ایسکمی) می‌شود. شایع‌ترین سکته‌های مغزی ایسکمیک عبارتند از:
1. سکته مغزی ترومبوتیک
سکته مغزی ترومبوتیک زمانی اتفاق می‌افتد که لخته خون (ترومبوز) در یکی از شریان‌هایی که خون شما را به مغز می‌رساند تشکیل می‌شود. لخته شدن ممکن است از طریق رسوبات چربی (پلاک) ایجاد شود و موجب کاهش جریان خون (آترواسکلروز) یا سایر اختلالات شریانی شود.
2. سکته مغزی آمبولی
سکته مغزی آمبولی زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته خون از سایر بدن به قلب وارد شده و از طریق قلب پمپاژ شده و از طریق جریان خون به مغز می‌رسد. این نوع لخته خون، آمبولی است.
سکته هموراژیک Hemorrhagic stroke یا خون‌ریزی دهنده
سکته مغزی خون‌ریزی دهنده، هنگامی رخ می‌دهد که یک رگ خون در مغز پاره می‌شود. خون‌ریزی مغزی اختلالات بسیاری را ایجاد می‌کند. این اختلالات شامل:
- فشارخون بالا کنترل نشده (فشارخون بالا)
- ضعف در دیواره رگ‌های خون (آنوریسم)
یکی از رایج‌ترین علل خون‌ریزی، پارگی غیرطبیعی عروق خونی نازک (malformation arteriovenosis) است. انواع سکته مغزی هموراژیک عبارتند از:
1. خون‌ریزی داخل مغزی
در این نوع سکته مغزی، یک رگ در مغز پاره می‌شود و باعث آسیب رساندن به سلول‌های مغز خواهد شد. فشارخون بالا، تروما، ناهنجاری‌های عروقی، استفاده از داروهای کاهش دهنده خون و سایر شرایط ممکن است باعث خون‌ریزی داخل مغزی شود.
2. خون‌ریزی زیر عنکبوتیه Sub Arachnoid Hemorrhage
در این نوع خون‌ریزی یک شریان یا رگ نزدیک سطح مغز پاره می‌شود و خون آن در فضای بین سطح مغز و جمجمه قرار می‌گیرد. این خون‌ریزی اغلب با سردرد ناگهانی شدید همراه است. پس از خون‌ریزی، رگ‌های خونی مغز شما ممکن است بطور ناگهانی (واسپاسم) گسترش پیدا کنند و باعث ایجاد آسیب سلول‌های مغزی خواهند شد.
خون‌ریزی ایسکمیک گذرا (TIA)
ایسکمیک گذرا (TIA) این همان سکته مغزی گذری است. در این نوع سکته مغزی حدود 3 تا 5 دقیقه خون به مغز نمی‌رسد و فرد علائم سکته مغزی را تجربه می‌کند. سکته مغزی ایسکمیک TIA، زمانی اتفاق می‌افتد که لخته خون یا همان چربی رسوب شده در خون باعث اختلال در سیستم عصبی شما می‌شود که موقت است و آسیبش پایدار نیست.
تشخیص سکته مغزی
1. معاینه فیزیکی و جسمی
پزشک با کنترل فشارخون و صحبت با بیمار و معاینه چشم فرد و بررسی تپش قلب می‌تواند این عارضه را تشخیص دهد.
2. آزمایش خون
در آزمایش خون، پزشک میزان کلسترول خون و مواد شیمیایی حیاتی موجود در خون شما را بررسی می‌کند که آیا دچار عفونت شده‌اید یا خیر.
3. توموگرافی کامپیوتری CT SCAN
در این آزمایش، تومور و یا خون‌ریزی در ناحیه سر به راحتی قابل تشخیص است. ابتدا پزشک یک ماده رنگی را به خون شما تزریق کرده و سپس با عکس به طور کامل، مغز را مورد بررسی قرار می‌دهد.
4. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).
MRI می‌تواند بافت مغزی آسیب دیده ناشی از سکته مغزی ایسکمیک و خون‌ریزی مغزی را تشخیص دهد. پزشک ماده رنگی را به یک رگ خونی برای مشاهده شریان‌ها و رگ‌ها تزریق می‌کند و سپس به بررسی بافت آسیب دیده می‌پردازد.
5. آنژیوگرافی مغزی Cerebral angiogram
در این آزمایش، دکتر یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) را از طریق یک برش کوچک، معمولا در کشاله ران ایجاد می‌کند و آن را به سمت کل بدن هدایت می‌کند. سپس دکتر رنگ را به عروق خونی شما تزریق می‌کند تا بتواند تحت اشعه ایکس رگ‌های مغزی را مشاهده کند.
برای درمان سکته مغزی، بر اساس نوع سکته روش‌های درمانی مختلفی صورت می‌گیرد که در ادامه با آن آشنا خواهید شد:
درمان سکته مغزی ایسکمیک
برای درمان یک سکته مغزی ایسکمیک، پزشکان باید سریعاٌ خون را به مغز بازگردانند.
1. درمان اضطراری با داروها
درمان با داروهای ضد انعقاد باید در عرض 4.5 ساعت شروع شود، در این مدت زمان باید هر چه سریع‌تر به رگ تزریق شود. از جمله داروهایی که باید در این حالت تزریق شود می‌توان به تزریق داخل وریدی پلاسمینوژن بافتی (tPA) اشاره کرد. این دارو هم‌چنین آلتپلاز نامیده می‌شود، درمان استاندارد برای سکته ایسکمیک است. تزریق tPA معمولا از طریق ورید در بازو انجام می‌شود.
2. آنژیوپلاستی و استنت Angioplasty and stents
در آنژیوپلاستی، جراح معمولا از طریق شریان موجود در کشاله ران وارد شریان کاروتید می‌شود. سپس یک بالون را به منظور باز کردن سرخرگ به بدن وارد می‌کند، در اینجا جراح به آرامی و دقت وارد شریان کاروتید واقع در گردن شده و با باد شدن بالون موجود در سر سیم باریک، شریان مسدود شده را باز می‌کند و در نهایت استنت را به سرخرگ برای باز نگه داشتن این شریان می‌فرستد تا لخته‌های خونی را از بین ببرد
درمان سکته مغزی هموراژیک
در درمان سکته هموراژیک در ابتدا پزشک سعی می‌کند فشار داخل مغز را از بین ببرد.
1. جراحی
پزشک پس از درمان‌های اضطراری به وسیله جراحی، رگ را می‌بندد.
عوامل افزایش ریسک ابتلا به سکته مغزی
- اضافه وزن یا چاقی
- نوشیدن مشروبات الکلی
- استفاده از مواد مخدر غیر قانونی مانند کوکائین و متامفتامین
- دیابت
- افزایش کلسترول
- سیگار کشیدن
- بیماری‌های قلبی
- سابقه خانوادگی
- آپنه انسدادی خواب Obstructive sleep apnea
سکته مغزی به چه عواملی بستگی دارد
- سن: افراد بالای 55 سال خطر ابتلا به سکته مغزی بیشتری دارند
- جنسیت: مردان نسبت به زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سکته مغزی هستند.
- هورمون‌ها: استفاده از قرص‌های ضدبارداری و یا درمان‌های هورمونی که شامل استروژن است باعث ایجاد سکته مغزی خواهد شد.
منابع:
معصومه راهی
معصومه راهی هستم،کارشناس مترجمی زبان انگلیسی،مدت ۴ سال سابقه ترجمه دارم و اعتقاد دارم تنها راه رسیدن به موفقیت انجام کاریست که بهش علاقه داری
I m masoomeh rahi and im bachelors degree in english translation.i translated in 4 years and i believe that the only way to success is to love what to do
