بررسی باکتری استرپتوکوکوس و ارتباط آن با عفونت‌های گلو

با باکتری استرپتوکوک Streptococcus آشنا شوید

گلودرد ناشی از باکتری استرپتوکوکوس که با نام گلودرد استرپ نیز شناخته می‌شود می‌تواند باعث احساس درد و خارش در گلو شود. گلودرد استرپ تنها بخش کوچکی از گلودردها را شامل می‌شود. چنانچه این گلودرد درمان نشود شرایط پیچیده‌تری پیش خواهد آمد، مشکلاتی همچون التهاب کلیه یا تب روماتیسمی. تب روماتیسمی می‌تواند باعث ایجاد درد و التهاب در مفاصل، ایجاد راش یا آسیب به دریچه میترال قلب شود.

گلودرد استرپ بیشتر در کودکان شایع است، اما می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. چنانچه علائم گلود درد استرپ را در خود یا کودک خود مشاهده کردید باید به پزشک مراجعه کنید.

علل ایجاد گلودرد استرپ

علت ایجاد این گلودرد، گونه‌ای از باکتری‌ها به نام استرپتوکوکوس پایوژنز (Streptococcus pyogenes) است که به استرپتوکوکوس های گروه A نیز معروف هستند.

عفونت گلو ایجاد شده توسط باکتری استرپتوکوکوس به شدت مسری است. این باکتری می‌تواند از طریق ذرات معلق در هوا، عطسه و سرفه از طریق فرد بیمار در فضا پراکنده شوند و از شخصی به شخص دیگر انتقال پیدا کنند. هم‌چنین انتقال از طریق مصرف نوشیدنی و غذاهایی که با ظروف مشترک مصرف می‌شوند نیز انتقال می‌یابد.

عواملی که احتمال ایجاد گلودرد استرپ را افزایش می‌دهد

1- سن

گلودرد استرپ بیشتر در کودکان ایجاد می‌شود.

2- زمان

گرچه این گلودرد در هر زمانی از سال می‌تواند ایجاد شود، اما بیشتر در زمستان و ابتدای بهار شایع است. باکتری استرپتوکوکوس در هر فضایی که افراد در آن فاصله کم و ارتباط نزدیک دارند منتشر خواهد شد.

علائم گلودرد ناشی از باکتری استرپتوکوک

درد در گلو که به سرعت پس از ورود باکتری به بدن احساس خواهد شد
احساس درد در هنگام بلع
قرمزی و تورم لوزه‌ها، در برخی مواقع همراه با لکه‌های سفید در اطراف آن
نقاط ریز قرمز رنگ در انتهای حلق و سقف دهان
تورم در گره‌های لنفی اطراف گردن
تب
سردرد
راش
حالت تهوع و استفراغ، بخصوص در کودکان
درد در بدن

ممکن است این علائم را در خود یا در کودک خود مشاهده کنید، اما عفونت ایجاد شده، گلودرد استرپ نباشد. علائم ذکر شده در بالا می‌تواند در پی ایجاد عفونت‌ها و بیماری‌های دیگر نیز ایجاد شوند. به همین دلیل پزشک جهت تایید استرپی بودن گلودرد ممکن است از شما آزمایشی جهت کشت باکتری بگیرد.

کشت باکتری استرپتوکوکوس مرتبط با گلودرد

از طرف دیگر، این امکان وجود دارد که شما از فردی باکتری استرپتوکوکوس را دریافت کرده باشید، اما هیچگونه علائمی بروز ندهید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

هر زمان علائم زیر را در خود یا کودک‌تان مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:

گلودرد شدید به همراه تورم در غدد لنفاوی
گلودردی که بیش از 48 ساعت پایدار ماند
تب
گلودرد به همراه راش
سختی در عمل بلع و تنفس
عدم احساس بهبودی 48 ساعت پس از مصرف داروهای تجویز شده برای شما (پس از مرحله اول تشخیص گلودرد استرپی)

مشکلات ناشی از عدم درمان گلودرد استرپ

گرچه این عفونت نمی‌تواند آنچنان جدی تلقی شود، اما چنانچه درمان نشود ممکن است باعث بروز مشکلاتی جدی در ارتباط با سلامت شما و اطرافیان‌تان شود. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- انتشار عامل عفونت

باکتری استرپتوکوکوس در صورت انتشار در فضا و انتقال به افراد می‌تواند باعث ایجاد عفونت در بخش‌های زیر شود:

لوزه
سینوس
پوست
خون
گوش میانی

2- واکنش‌های التهابی

عفونت ناشی از استرپتوکوکوس می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های التهابی شود، از جمله:

تب اسکارلت، که از طریق ایجاد راش‌های پوستی شناخته می‌شود.
التهاب کلیه (گلومرولونفریت ناشی از استرپتوکوکوس)
تب رماتیسمی، یک شرایط عفونی جدی که می‌تواند به قلب، مفاصل، سیستم عصبی و پوست آسیب برساند.
آرتروز فعال، که در آن مفاصل دچار التهاب می‌شوند.

محققان دریافته‌اند که بین عفونت ایجاد شده توسط باکتری استرپتوکوکوس و یک بیماری خود ایمنی نادر به نام نوروپسی کیاتریک پدیاتریک می‌تواند ارتباطی وجود داشته باشد.

درمان گلودرد ناشی از استرپتوکوکوس

1- آنتی بیوتیک‌ها

چنانچه پزشک تشخیص دهد گلودرد شما از نوع استرپ است جهت درمان برای شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. این آنتی بیوتیک‌ها از انتشار باکتری و انتقال آن به سایر افراد جلوگیری می‌کنند. انواع مختلفی از آنتی بیوتیک‌ها برای درمان این عفونت می‌توانند تجویز شوند.

بسیار مهم است که دوره درمان به صورت کامل طی شود و کلیه داروهای تجویز شده توسط پزشک به صورت کامل مصرف شوند. برخی افراد با مشاهده بهبودی نسبی در وضعیت خود مصرف داروها را متوقف می‌کنند. این مسئله می‌تواند باعث برگشت عفونت شود.

2- درمان‌های خانگی

علاوه بر مصرف آنتی بیوتیک‌هایی که توسط پزشک تجویز می‌شوند، برخی درمان‌های خانگی نیز وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید بدون مصرف دارو و ایجاد آسیب‌های احتمالی به بدن، گلودرد خود را درمان کنید. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

نوشیدن مایعات گرم، مانند چای، و آب و عسل
نوشیدن مایعات نسبتا خنک به منظور بی‌حس کردن گلو
استفاده از دستگاه مرطوب کننده هوا یا قرار دادن کتری آب جوش بر روی گاز به منظور انتشار رطوبت در هوا
مصرف قرص‌های لازنج
قرقره کردن آب نمک، با نصف قاشق چای‌خوری و یک فنجان آب

جلوگیری از انتشار باکتری استرپ استرپتوکوک

1- شستشوی دست‌ها

شستشوی صحیح دست‌ها بهترین روش به منظور جلوگیری از این عفونت و بسیاری دیگر از عفونت‌ها است. به همین دلیل است که آموزش شستشوی صحیح دست با آب و صابون مایع و هم‌چنین استفاده از ضدعفونی کننده‌های الکلی به کودکان و هم‌چنین رعایت آن توسط بزرگسالان اهمیت زیادی دارد.

2- پوشاندن دهان و بینی

به منظور جلوگیری از انتشار عامل عفونت در هنگام عطسه و سرفه باید با دستمالی تمیز جلوی دهان و بینی پوشانده شود.

3- عدم استفاده از وسایل شخصی دیگران

هرگز از لیوان و ظروف غذاخوری شخصی دیگران استفاده نکنید و به دیگران نیز اجازه این کار را ندهید. قاشق، چنگال و لیوان خود را به طور کامل با آب داغ و شوینده مناسب بشویید.