بیماری سوزاک میتواند از طریق روابط جنسی محافظت نشده دهانی، مقعدی، یا واژینال از فردی به فرد دیگر انتقال یابد. افرادی که بیش از یک شریک جنسی دارند یا در هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده نمیکنند بیش از دیگران در معرض ابتلا به این عفونت قرار دارند.
بهترین روش برای پیشگیری از انتقال این عفونت داشتن تنها یک شریک جنسی و استفاده از کاندوم مناسب حین رابطه جنسی است. همچنین داشتن عاداتی که افراد را به داشتن رابطه جنسی محافظت نشده سوق میدهد میتواند در انتقال این عفونت تاثیرگذار باشد، عاداتی همچون مصرف بیش از اندازه الکل یا مصرف مواد مخدر، بخصوص از نوع تزریقی. گفتنی است که با وجود اینکه این عفونت توسط تمام افراد قابل انتقال است اما میزان انتقال آن در نوجوانان، جوانان و افرادی با تبار آفریقایی-آمریکایی بیشتر است.
این بیماری توسط باکتری نایسریا گونورآ Neisseria gonorrhoeae ایجاد میشود. این باکتری تنها دستگاه تولیدمثل را آلوده نمیسازد. بلکه قادر به آلودهسازی غشای موکوسی دهان، گلو، چشم و مقعد نیز است. این باکتری نه تنها از طریق رابطه جنسی محافظت نشده میتواند انتقال پیدا کند بلکه در حین زایمان طبیعی از مادر به فرزند نیز قابل انتقال است. این باکتری به زندگی و تکثیر در مناطق گرم و مرطوب بدن تمایل دارد. از جمله این نواحی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
علائم این بیماری معمولا 14 روز پس از ورود باکتری به بدن بروز میکنند. برخی از افرادی که به این عفونت دچار شدهاند ممکن است هیچگونه علائمی نشان ندهند، دانستن این واقعیت که برخی از افراد مبتلا به این عفونت فاقد علائم مشخص هستند بسیار مهم است. به این افراد ناقلین بدون علائم میگویند. چنین افرادی بیش از هر فرد دیگر قادر به انتشار عوامل عفونی هستند.
مردان ممکن است تا چند هفته پس از ورود باکتری به بدن هیچگونه علامتی بروز ندهند. برخی از مردان حتی ممکن است هیچگاه علائمی نشان ندهند. به طور معمول، علائم یک هفته پس از انتقال، خود را نشان میدهند. نخستین علامت مشخص عفونت گونورآ در مردان سوزش و درد در هنگام دفع ادرار است. اگر عفونت پیشرفت کند علائم زیر ممکن است خود را نشان دهند:
در صورت انجام اقدامات درمانی، علائم ممکن است تا چند هفته همچنان در بدن باقی بمانند. در برخی موارد نادر، سوزاک یا گونورآ ممکن است باعث آسیب رساندن به بدن نیز بشود. بخصوص به نواحی پیش آبراه و بیضهها. همچنین درد میتواند تا مقعد کشیده شود.
بسیاری از زنان علائم مشخصی از این عفونت را نشان نمیدهند. علائم در صورت بروز نیز ممکن است سادهتر یا نهایتا مشابه با علائم سایر بیماریهای عفونی باشد. به همین دلیل تشخیص این عفونتها از یکدیگر ممکن است قدری دشوار باشد. عفونت گونورآ میتواند شبیه به بیماری شایع قارچی و باکتریایی واژینال باشد. علائم عفونت گونورآ در زنان عبارتند از:
زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا به تبعات طولانیمدت این عفونت قرار دارند. عفونت گونورآ در زنان میتواند منجر به عفونت دستگاه تولیدمثل نیز شود. به این شرایط بیماری التهابی وابسته به لگن خاصره (PID) میگویند که میتواند منجر به بروز دردهای شدید و آسیبدیدگی دستگاه تولیدمثل در زنان شود.
PID از طریق سایر بیماریهای انتقالی از طریق رابطه جنسی نیز میتواند ایجاد شود. عفونت گونورآ میتوان منجر به مسدود یا زخمی شدن لولههای فالوپ نیز شود که در نهایت ممکن است ناباروری یا حاملگی خارج رحمی را در پی داشته باشد. حاملگی خارج رحمی زمانی اتفاق میافتد که تخمک بارور شده خارج از رحم قرار میگیرد. قابل ذکر است عفونت گونورآ میتواند در حین زایمان به نوزاد منتقل شود.
مردان نیز ممکن است در پیشآبراه یا آلت تناسلی درد ناشی از عفونت گونورا را تجربه کنند. این عفونت در مردان نیز میتواند منجر به ناباروری شود.
زمانی که عفونت گونورآ به جریان خون راه پیدا میکند، هم در زنان و هم در مردان، احتمال ایجاد آرتریت، آسیب دریچه میترال و همچنین التهاب مغز و نخاع وجود دارد. این شرایط به ندرت ممکن است اتفاق بیافتد. اما در صورت بروز میتوانند بسیار جدی باشند.
بهترین روش برای جلوگیری از انتقال بیماریهای STD داشتن رابطه جنسی حفاظت شده است. در هنگام برقراری رابطه جنسی همیشه از کاندوم استفاده کنید. چنانچه به یکی از بیماریهای STD مبتلا هستید با شریک جنسی خود صادق باشید و او را در جریان بگذارید. همچنین به طور مرتب جهت بررسی بیماریهای STD آزمایش دهید. اگر شریک جنسی شما به هرگونه بیماری عفونی STD مبتلا است از برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با او پرهیز کنید.
چنانچه فکر میکنید به این عفونت مبتلا هستید باید از برقراری هرگونه رابطه جنسی خودداری کنید. همچنین باید سریعا با پزشک خود ملاقات کنید. زمانی که به پزشک مراجعه میکنید باید برای موارد زیر خود را آماده کنید:
اگر با شریک جنسی خود در ارتباط هستید به او توضیح دهید که او نیز باید جهت بررسی وضعیت سلامت خود، آزمایش بدهد. اگر پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز کرده باید آنها را به صورت کامل مصرف کنید تا مطمئن شوید عفونت شما به طور کامل درمان شده است. عدم مصرف کامل آنتی بیوتیکها باعث میشود عوامل عفونی در برابر آنها مقاوم شوند و به این ترتیب مبارزه با آنها دشوارتر شود.