آزمون وضعیت عمومی سلامت روان (General Health Questionnaire یا به اختصار GHQ) روشی است برای شناسایی بیماریهای جزئیِ روانی در جمعیت عام جامعه یا بخشهای غیر روانی بالینی برای شناسایی روشهای مراقبت اولیه. این آزمون برای کلیه افراد بزرگسال مناسب است، و به جز برای کودکان، محدودیت سنی ندارد.
در این آزمون، وضعیتِ روانی کنونی فردِ پاسخ دهنده مورد بررسی دقیق قرار میگیرد و از او پرسیده میشود که آیا در چند وقت اخیر تغییراتی در وضعیت زندگی او به وجود آمده است یا خیر. در این آزمون چنانچه مشکل روانی به صورت جدید در فرد ظهور کرده باشد مشخص خواهد شد. اما از طریق این آزمون نمیتوان به مشکلات روانی نهفته و مربوط به گذشته پی برد. در آزمون وضعیت عمومی سلامت روان دو موضوع مورد توجه قرار دارد:
پرسشنامه سلامت عمومی اولین بار توسط گلدبرگ (۱۹۷۲، به نقل از تقوی ۱۳۸۰) تنظیم گردید. پرسشنامه اصلی دارای ۶۰ سوال است، اما فرمهای کوتاه شده ۳۰ سوالی، ۲۸ سوالی و ۱۲ سوالی آن در مطالعات مختلف استفاده شده است. به نظر محققین (ماری و ویلیامز، ۱۹۸۵؛ شمسوندر و همکارانش، ۱۹۸۶؛ به نقل از تقوی)، فرمهای مختلف پرسشنامه سلامت عمومی از کارایی بالایی برخوردار است و کارایی فرم ۱۲ سوالی تقریباً به همان میزان فرم ۶۰ سوالی است.
فرم ۲۸ سوالی پرسشنامه سلامت روانی توسط گلدبرگ و هیلر (۱۹۷۹؛ به نقل از تقوی)، از طریق اجرای روش تحلیل عاملی بر روی فرم بلند آن طراحی شده است. سؤالهای این پرسشنامه به بررسی وضعیت روانی فرد در یک ماهه اخیر میپردازد و شامل نشانههایی مانند افکار و احساسات نابهنجار و جنبههایی از رفتار قابل مشاهده است که بر موقعیت اینجا و اکنون تأکید دارد.
آزمون وضعیت عمومی سلامت روان در 4 شکل موجود است:
این آزمون دارای 60 پرسش است و از شما در مورد اطلاعات بسیار دقیق و جزئی سوال پرسیده میشود.
شکل کوتاهتر آزمون که در آن در مورد وضعیت بیماریهای جسمانی شما سوالی پرسیده نمیشود.
آزمونی درجهبندی شده با 28 پرسش که در آن وضعیت جسمانی، خشم و نگرانی، بیخوابی، شکستها و عملکردهای ناموفق اجتماعی و افسردگیتان به طور دقیق مورد بررسی قرار میگیرد.
شکل کوتاه و سریع آزمون وضعیت عمومی سلامت روان که مناسب برای مطالعات تحقیقاتی میباشد.
این آزمون روشی دقیق برای شناسایی بیماریهای غیر روانی و مشکلات روانی جزئی است که به عدم پیشرفت آنها کمک میکند. این آزمون به چهار شکل در دسترس است. به این ترتیب محققان و متخصصان میتوانند مناسبترین نوع آزمون را برای هر فرد، با توجه به ویژگیها و شرایط وی، انتخاب کنند.
در این آزمون برای محققانی که میخواهند مطالعات اختصاصی انجام دهند دستورالعملها و راهنماییهای ویژهای وجود دارد.
از این آزمون برای شناسایی مشکلات روانی جزئی در افراد عادی و افراد حاضر در بخشهای بالینی غیر روانی استفاده میشود تا روشهای لازم برای مراقبت اولیه از این افراد به دست آید. در این آزمون از وضعیت حال حاضر افراد سوال پرسیده میشود و از آنها در مورد ایجاد هرگونه تغییر جدید در وضعیت زندگی نیز پرسشهایی میشود. پس از بررسی نتایج آزمون وجود مشکلات روانی جزئی و جدید، و نه مشکلات روانی قدیمی، مشخص خواهند شد.
آزمون GHQ به طور گسترده توسط محققان در زمینههای تحقیقاتی مختلف (سلامت شغلی، پزشکی، روانشناسی) و پزشکانی که قصد بررسی مشکلات روانی افراد را دارند میتواند انجام شود.
این مدل از تست GHQ بسیار سریع انجام میشود و امتیازدهی آن نیز به سرعت صورت میپذیرد. زیرا شما تنها به 12 سوال پاسخ میدهید. این آزمون دارای ویژگیهای روانشناختی قابل مقایسه با انواع طولانیتر این آزمون است، گرچه انجام آن تنها 2 دقیقه زمان میبرد. این نوع از آزمون GHQ برای اهداف تحقیقاتی نیز مناسب میباشد. این مدل از آزمون GHQ با حذف سوالات مرتبط با سلامت جسمانی در 12 سوال آماده شده است.
جذابیت این مدل از آزمون GHQ در این است که شما در انتها به جای به دست آوردن یک امتیاز مشخص یک پروفایل دریافت میکنید. این مدل از آزمون دارای 28 پرسش است که به چهار گروه تقسیم میشوند. مدل GHQ-28 متداولترین و شناخته شدهترین مدل از آزمون وضعیت عمومی سلامت روان است.
این مدل دارای 30 پرسش است و برای مطالعات و بررسیهای سریع و کمکرسانی به افراد بهترین گزینه ممکن است. این مدل از آزمون وضعیت عمومی سلامت روان معتبرترین نوع آن است. تنها تفاوت آن با آزمون GHQ-60 حذف سوالات مرتبط با علائم جسمانی است.
این مدل دارای 60 پرسش است و برای بررسیهای دقیق مورد استفاده قرار میگیرد. از این آزمون برای افرادی که قادر به خواندن یا سریع خواندن سوالات نیستند، مثل افراد دارای معلولیت، یا زمانی که با محدودیت زمانی مواجه هستید مناسب نیست و در این شرایط باید از مدلهای کوتاهتر این آزمون استفاده کرد.
فرم ۲۸ مادهای پرسشنامه سلامت عمومی توسط گلدبرگ و میلر بر اساس تکنیک تحلیل عاملی بر روی فرم ۶۰ مادهای آن طراحی شده است. این پرسشنامه مشتمل بر چهار مقیاس فرعی است که در هر یک از آنها هفت سوال قرار دارد. عناوین مقیاسهای این پرسشنامه عبارتند از:
در بخش علائم جسمانی یا زیر مقیاس اول A ، وضع سلامت عمومی و علائم جسمانی که فرد در طی یک ماه گذشته تجربه کردهاند ، بررسی میشود. در بخش علائم اضطراب و اختلال خواب یا زیرمقیاس دوم B علائم و نشانههای بالینی اضطراب شدید، بیخوابی، تحت فشار بودن، عصبانیت و دلشوره فرد بررسی میشود.
در مقیاس کنش اجتماعی یا زیرمقیاس سوم C توانایی فرد در انجام کارهای روزمره، احساس رضایت در انجام وظایف، احساس مفید بودن، قدرت یادگیری و لذت بردن از فعالیتهای روزمره زندگی مطالعه میشود. در بخش علائم افسردگی یا زیرمقیاس چهارم D احساس بیارزشی، ناامیدی، افکار خودکشی، آرزوی مردن و توانایی در انجام کارها بررسی میشود.
شما میتوانید به سادگی با عضویت در تریتا و با ورود به بخش کاربری از امکانات سامانه پزشک هوشمند نیز استفاده کنید، همچنین قادر خواهید بود آزمون GHQ را به صورت آنلاین در تریتا انجام دهید و نتایج آزمون خود را مشاهده و تفسیر کنید. برای اجرای این تست به مقاله "پرسشنامه تست روانشناسی سلامت عمومی روان یا GHQ به همراه تفسیر" رجوع کنید.