معرفی ویتامین B2 یا ریبوفلاوین؛ عوارض کمبود آن بر بدن چیست و در چه موادی یافت می‌شود؟

ویتامین B2 یا ریبوفلاوین چیست

ویتامین B2 یا ریبوفلاوین برای سلامت انسان‌ها ضروری است. این ویتامین در غلات، گیاهان و محصولات لبنی به وفور یافت می‌شود. ویتامین B2 برای تجزیه اجزای تشکیل دهنده مواد غذایی، جذب سایر مواد مغذی و نگهداری بافت‌ها ضروری است.

ویتامین B2 یک ویتامین محلول در آب است یعنی در آب حل می‌شود. همه ویتامین‌ها یا محلول در آب هستند یا محلول در چربی. ویتامین‌های محلول در آب از طریق جریان خون حمل می‌شوند. افراد باید هر روز ویتامین B2 را مصرف کنند زیرا بدن تنها مقادیر کوچکی از آن را ذخیره می‌کند و این منابع خیلی زود به پایان می‌رسد.

ریبوفلاوین به طور طبیعی در برخی از غذاها یافت می‌شود. البته این ویتامین ممکن است به مواد اضافه گردد یا از طریق مکمل وارد بدن شود. بیشترین قسمت ویتامین B2 در روده کوچک جذب می‌شود.

ویتامین B2 چقدر اهمیت دارد؟

این ویتامین به تجزیه پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها کمک می‌کند. ویتامین B2 نقش مهمی در نگه داشتن منبع انرژی بدن دارد. ریبوفلاوین می‌تواند در تبدیل کربوهیدرات به ATP کمک کند. بدن انسان ATP را از مواد غذایی تولید می‌کند و ATP نیز انرژی مورد نیاز را برای بدن تامین می‌نماید. ترکیب ATP برای ذخیره‌سازی انرژی در عضلات بسیار حیاتی است.

تاثیرات ترکیب ویتامین B2 و ویتامین A

حفظ و نگهداری غشای مخاطی در سیستم گوارشی
حفظ و نگهداری کبد
تبدیل تریپتوفان به نیاسین
سالم نگه داشتن چشم، اعصاب، عضلات و پوست
جذب و فعالسازی آهن، اسید فولیک، ویتامین B1 ، B3 و B6
تولید هورمون به وسیله غده آدرنال
پیشگیری از توسعه آب مروارید
توسعه جنین به خصوص در مناطقی که کمبود ویتامین در آن‌ها رایج است.

برخی از محققان بر این باورند که ویتامین B2 می‌تواند به پیشگیری از آب مروارید و سردردهای میگرنی کمک کند اما برای تایید چنین موضوعی به مطالعات بیشتری نیاز است. سایر مطالعات نشان داده‌اند که در کودکان مبتلا به اوتیسم مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین B2 ،B6 و منیزیم می‌تواند سطح غیرطبیعی اسیدهای ارگانیک در ادرار را کاهش دهد.

ویتامین B2 در کدام مواد غذایی یافت می‌شود

ویتامین B2 در بسیاری از مواد غذایی موجود است. این منابع عبارتند از:

ماهی، گوشت قرمز، بوقلمون، مرغ، گوشت گاو، جگر و قلوه
تخم مرغ
محصولات لبنی
مارچوبه
کنگر فرنگی
آووکادو
فلفل Cayenne
مویز
غلات صبحانه غنی شده
کتانجک
نخود، لوبیای لیما
ملاس
قارچ
آجیل‌ها
جعفری
کدو تنبل
سیب زمینی شیرین
مریم گلی
سبزیجاتی همچون کلم بروکلی، کلم بروکسل، اسفناج، آب تره و برگ قاصدک
نان تهیه شده با غلات سبوس‌دار، نان غنی شده و سبوس گندم
عصاره مخمر

یک نکته مهم این است که ویتامین B2 محلول در آب است بنابراین پختن غذاها می‌تواند آن را نابود سازد.

میزان استاندارد ویتامین B2 برای بدن چقدر است

بر اساس تحقیقات دانشگاه دولتی Oregon، مقدار ویتامین B2 مجاز روزانه برای مردان ۱۹ سال و بالاتر حدود ۱.۳ میلی‌گرم در روز و برای زنان حدود ۱.۱ میلی‌گرم در روز است. زنان در طول دوران بارداری باید ۱.۴ میلی‌گرم در روز و در زمان شیردهی ۱.۶ میلی‌گرم در روز ویتامین B2 مصرف کنند.

تاثیر کمبود ویتامین B2 در بدن

زمانی که رژیم غذایی خوبی وجود نداشته باشد خطر کمبود ویتامین B2 بسیار بالا خواهد بود زیرا بدن این ویتامین را به طور دائم مورد استفاده قرار می‌دهد. فردی که کمبود ویتامین B2 داشته باشد به طور طبیعی کمبود سایر ویتامین‌ها را نیز خواهد داشت. دو نوع کمبود ریبوفلاوین وجود دارد:

کمبود ریبوفلاوین اولیه زمانی رخ می‌دهد که در رژیم غذایی فرد، ویتامین B2 کمی وجود داشته باشد
کمبود ریبوفلاوین ثانویه نیز ممکن است به خاطر جذب نشدن درست ویتامین در روده ایجاد شود. هم‌چنین اگر بدن نتواند از ویتامین به درستی استفاده کند دچار کمبود خواهد شد.

علائم کمبود ویتامین B2 یا رویبوفلاوین

ترک یا زخم اطراف دهان یا انگولار چیلیتیس angular cheilitis
لب‌های ترک خورده
پوست خشک
التهاب در زبان
زخم در دهان
قرمز شدن لب‌ها
گلودرد
درماتیت اسکروتال
مایع در غشای مخاطی
کم خونی ناشی از فقر آهن
چشم‌ها ممکن است به نور روشن حساس و یا خارش داشته باشند

افرادی که مقادیر زیادی الکل می‌نوشند در معرض خطر کمبود ویتامین B2 قرار خواهند داشت.

مکمل‌های ویتامین B2 و تداخلات دارویی

معمولا ویتامین B2 برای افراد بی‌ضرر است. جذب بیش از حد این ویتامین در بدن احتمالش ضعیف است، زیرا بدن می‌تواند بیش از ۲۷ میلی‌گرم از ریبوفلاوین را جذب کند و مقادیر اضافی را از طریق ادرار دفع نماید. اما قبل از مصرف هر نوع مکملی باید با پزشک متخصص مشورت شود.

برخی از مکمل‌ها ممکن است با داروهای مصرفی شما تداخل داشته باشند. مکمل‌های ویتامین B2 ممکن است در برخی از داروها اثر بگذارد. گاهی اوقات، پزشک مکمل را برای افراد توصیه می‌کند. داروهایی که ممکن است با ریبوفلاوین تداخل داشته باشند در برگیرنده موارد زیر است:

داروهای ضد افسردگی همچون ایمی پرامین یا Tofranil
برخی از داروهای ضد درد همچون کلرپرومازین یا تورازین
متوترکسات که برای سرطان و بیماری‌های خود ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فینیتوئین یا دیالانتین که برای کنترل تشنج استفاده می‌شود
داروی Probenecid برای نقرس
ادرار آورهای تیازید

دوکسوروبیسین، داروئی که برای درمان سرطان استفاده می‌شود، ممکن است سطوح ریبوفلاوین را کاهش دهد و ریبوفلاوین بر روی عملکرد دوکروسوبایسین تأثیر می‌گذارد. مرکز پزشکی دانشگاه مریلند (UMM) می‌گوید: مقدار بسیار بالای ویتامین B2 ممکن است به خارش، بی‌حسی، سوزش یا لرزیدن، ادرار زرد یا نارنجی و حساسیت به نور منجر شود. این مرکز پزشکی توصیه می‌کند که در صورت نیاز به مکمل برای جلوگیری از عدم تعادل ویتامین B2 از ویتامین B کمپلکس استفاده شود.